Ερχεται η ώρα για ομόλογα με ρήτρα ανάπτυξης

Οι δανειστές εμφανίζονται πρόθυμοι να αναδιατάξουν το χρέος, συνδέοντας τις μελλοντικές αποπληρωμές με την πορεία της οικονομίας υπό προϋποθέσεις. Ισως είναι καλή ιδέα να κάνει κι η Ελλάδα το ίδιο.

Δημοσιεύθηκε: 28 Νοεμβρίου 2017 - 07:51

Dr Money

Ερχεται η ώρα για ομόλογα με ρήτρα ανάπτυξης

Τον Αύγουστο του 2015, ο Charles Goodhart του LSE έγραψε ένα άρθρο στους Financial Times, ισχυριζόμενος ότι τα ομόλογα με ρήτρα ανάπτυξης (GDP-linked bonds) είναι η απάντηση στο πρόβλημα του ελληνικού χρέους.

Δεν ήταν ασφαλώς ο πρώτος ούτε ο τελευταίος που πρότεινε τη χρήση των ανωτέρω ομολόγων.

Οι καθηγητές Shiller και Blanchard -πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, ο δεύτερος-, είχαν κάνει το ίδιο τo 2003 και το 2016 αντίστοιχα.

Η αποκαλούμενη γαλλική πρόταση για την αναδιάταξη του ελληνικού δημόσιου χρέους (re-profiling) έχει αρκετά κοινά χαρακτηριστικά με τα ανωτέρω ομόλογα καθώς συνδέει την εξυπηρέτησή τους με την πορεία της οικονομίας.

Φυσικά, δεν γνωρίζουμε τις εκδοχές και λεπτομέρειες της γαλλικής πρότασης που βρίσκεται υπό επεξεργασία για να την κρίνουμε.

Όμως, γνωρίζουμε ότι η κυβέρνηση και οι δανειστές συμφωνούν στη δημιουργία ενός «μαξιλαριού» ρευστότητας, που θα βοηθήσει τη χώρα να βγει από το τρίτο μνημόνιο, αν όλα πάνε καλά.

Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών κ. Χουλιαράκη, ο σχεδιασμός θέλει την Ελλάδα να συνεισφέρει με ένα ποσό έως 6 δισ. ευρώ στο «μαξιλάρι» ρευστότητας μέσω των εκδόσεων ομολόγων που προγραμματίζει τα επόμενα τρίμηνα, αν όλα πάνε καλά.

Είναι προφανές ότι στόχος είναι η έκδοση ομολόγων σταθερού επιτοκίου για μέση και μεγάλη διάρκεια.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, η χώρα θα μπορούσε να δοκιμάσει να εκδώσει ένα ομόλογο με ρήτρα ανάπτυξης.

Μ’ αυτό τον τρόπο θα μπορούσε αφενός να συγκεντρώσει ένα ποσό και αφετέρου, να ελαφρύνει το βάρος του χρέους.

Ο Goodhard είχε προτείνει τα ομόλογα να μην πληρώνουν τίποτα όσο το πραγματικό κατά κεφαλήν εισόδημα της Ελλάδας ήταν χαμηλότερο από το υψηλότερο σημείο που είχε φθάσει, αλλά να πληρώνει το διπλάσιο της όποιας ποσοστιαίας αύξησης πάνω από το ανώτατο όριο.

Όμως, η πρόταση απευθυνόταν στους θεσμικούς πιστωτές της Ελλάδας, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του χρέους και όχι στον ιδιωτικό τομέα, στον οποίο θα απευθύνεται η έκδοση του ομολόγου με ρήτρα ανάπτυξης.

Αλλοι, όπως ο καθηγητής οικονομικών Guido Tabellini στο πανεπιστήμιο Bocconi στην Ιταλία, συνδέουν τις πληρωμές των ομολόγων με τις γενικότερες μακροοικονομικές συνθήκες, π.χ. τη μεταβολή του ονομαστικού ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προιόν).

Γι’ αυτούς, τα ομόλογα με ρήτρα ανάπτυξης είναι προτιμότερα από την αναδιάρθρωση του χρέους σε περίπτωση κρίσης, γιατί δεν υπάρχει παραβίαση της σύμβασης και επομένως αρνητικές συνέπειες για τη χώρα.

Επιπλέον, παρέχουν αυτόματη ελάφρυνση του χρέους και εξοικονόμηση ρευστού σε δύσκολες περιόδους.

Όμως, η αγορά των συγκεκριμένων ομολόγων είναι πολύ ρηχή και επομένως θα πρέπει να αποζημιώσουν τους κατόχους τους, πληρώνοντας ένα ασφάλιστρο ρευστότητας (liquidity premium).

Επίσης, τα μακροοικονομικά στοιχεία, π.χ. το ΑΕΠ, αναθεωρούνται συχνά σε σημαντικό βαθμό, με αποτέλεσμα να τίθεται θέμα αλλαγής των ποσών εξυπηρέτησης των ανωτέρω ομολόγων εκ των υστέρων.

Όμως, αυτό θα μπορούσε να επιλυθεί με ανάλογη προσαρμογή των πληρωμών της επόμενης περιόδου.

Παρά τα προβλήματα, η έκδοση ομολόγων με ρήτρα ανάπτυξης έχει πλεονεκτήματα στη διαχείριση του χρέους, που δεν μπορούν να αγνοηθούν.

Ακόμη λοιπόν και μια μικρή έκδοση τέτοιων ομολόγων που θα μπορούσε να ξανανοίξει στο μέλλον, αξίζει να διερευνηθεί από ελληνικής πλευράς.

Και γιατί όχι να γίνει μια προσπάθεια για τη δημιουργία μιας αγοράς για τέτοια ομόλογα σε επίπεδο ευρωζώνης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.