Για φέτος αντέχουμε. Του χρόνου;

Κάθε χρόνο τέτοια περίπου εποχή, ο Τύπος κατακλύζεται από δημοσιεύματα που επισημαίνουν πόσα λεφτά πρέπει να πληρώσουν οι φορολογούμενοι μέχρι το τέλος της χρονιάς και είναι συνήθως πολλά.

Φέτος, κυριαρχούν τα 23 δισ. ευρώ.

Φυσικά, στις αρχές την επόμενης χρονιάς πληροφορούμαστε ότι ο η μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου ανταποκρίθηκε αλλά δεν ασχολείται κανείς.

Επίσης, πολιτικοί όλων των αποχρώσεων επαναλαμβάνουν την φράση: "Η φοροδοτική ικανότητα των Ελλήνων έχει εξαντληθεί.»

Είναι μια φράση που υπουργοί των ΝΔ-ΠΑΣΟΚ ισχυρίζονταν ότι επισήμαιναν στους ομολόγους τους στην ευρωζώνη και στους εκπροσώπους των δανειστών πριν το 2015 χωρίς να ιδρώνει το αυτί των τελευταίων.

Η σημερινή κυβέρνηση το πήγε παραπέρα αφού η δημοσιονομική πολιτική της βασίζεται σχεδόν εξ' ολοκλήρου στην αύξηση των κρατικών εσόδων με την σύμφωνη γνώμη των δανειστών.

Οι τελευταίοι, κυρίως οι ευρωπαίοι, ενδιαφέρονται για την επίτευξη των πρωτογενών πλεονασμάτων του προγράμματος διάσωσης για να πάρουν όσα περισσότερα από τα δανεικά πίσω.

Οι πιο ρεαλιστές από τους πιστωτές κατανοούν ότι όλα τα δανεικά και μάλιστα σε όρους τωρινής αξίας δεν πρόκειται να τα πάρουν πίσω.

Στη συζήτηση που γίνεται στη χώρα μας έχει εισαχθεί από φέτος ο επονομαζόμενος δημοσιονομικός κόφτης που θα ενεργοποιηθεί αν το πρωτογενές πλεόνασμα είναι μικρότερο του στόχου.

Η κυβέρνηση δεν θέλει να το σκέφτεται γιατί θα αναγκασθεί να πληγώσει την προνομιακή πολιτική της πελατεία στο δημόσιο ενώ η αντιπολίτευση προβλέπει πως δεν θα το αποφύγει.

Όμως, η λογική υπαγορεύει σε τρίτους να δεχθούν ότι η κυβέρνηση έχει μάλλον δίκιο.

Κατ' αρχάς, το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2015, μια χρονιά ήπιας ύφεσης και αναπάντεχων συμβάντων, ήταν πλεονασματικό ενώ ο στόχος ήταν για πρωτογενές έλλειμμα.

Είναι λοιπόν πολύ πιο πιθανό να ξαναεμφανισθεί πρωτογενές πλεόνασμα μεγαλύτερο από τον φετινό στόχο 0,5% του ΑΕΠ παρά το αντίθετο.

Ακόμη κι αν κάποια περσινά εφάπαξ έσοδα, π.χ. από Τράπεζα της Ελλάδος λόγω ELA, δεν θα είναι τα ίδια φέτος. Όμως, θα υπεραντισταθμισθούν από τα επιπρόσθετα μέτρα μερικών δισ. ευρώ που ελήφθησαν.

Το αποτέλεσμα του κρατικού προϋπολογισμού, που είναι το μισό περίπου του προϋπολογισμού της γενικής κυβέρνησης, για το διάστημα Ιανουαρίου-Ιουλίου 2016 το δείχνει.

Το πρωτογενές πλεόνασμα ανήλθε σε 3,57 δισ. ευρώ έναντι στόχου για πλεόνασμα 874 εκ. ευρώ και επομένως υπάρχει μαξιλάρι.

Φυσικά, το πλεόνασμα οφείλεται στη μεγάλη μείωση των κρατικών δαπανών προς τρίτους κατά 3,3 δισ. ευρώ. Στο νούμερο συμπεριλαμβάνεται η μείωση των δαπανών του ΠΔΕ κατά 900 εκ. ευρώ που θα πρέπει να προβληματίσει.

Δυστυχώς, η συγκράτηση των κρατικών δαπανών προς τρίτους έχει γίνει συνήθεια με αρνητικές συνέπειες για την ρευστότητα της πραγματικής οικονομίας όπως επισημαίνεται από την αντιπολίτευση.

Όμως, η υστέρηση των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού κατά 621 εκ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο στο επτάμηνο είναι κυρίως αποτέλεσμα της μεγάλης υστέρησης των εσόδων του προγράμματος δημοσίων έργων (ΠΔΕ) κατά 1 δισ. ευρώ.

Αν, όπως αναμένεται, το ΠΔΕ που στηρίζεται σε κοινοτικά κονδύλια υλοποιηθεί μέχρι το τέλος της χρονιάς, τόσο τα έσοδα όσο και οι δαπάνες του θα αυξηθούν.

Αναμφίβολα, η φορολογική πολιτική είναι βαριά και γίνεται πιο αισθητή γιατί οι φόροι αυξάνονται συνεχώς από το 2010, συμβάλλοντας στη διαιώνιση της ύφεσης της ελληνικής οικονομίας με εξαίρεση την αναλαμπή του 2014.

Είναι επόμενο λοιπόν ο αριθμός των ατόμων που αδυνατούν να ανταποκριθούν σε φόρους, ασφαλιστικές εισφορές και άλλες υποχρεώσεις να αυξάνεται με δεδομένο ότι η οικονομία είναι στάσιμη ή σε ύφεση.

Όμως, τα δημοσιευθέντα δημοσιονομικά στοιχεία και ο χαμηλός στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ το 2016 δεν δείχνουν αρνητική απόκλιση και ενεργοποίηση του κόφτη από του χρόνου.

Εξαιρουμένων φυσικά κάποιων απροσδόκητων αρνητικών γεγονότων σε Ελλάδα και τον διεθνές περίγυρο.

Από την άλλη πλευρά, η επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1,75% του ΑΕΠ το 2017 σε μόνιμη βάση δεν δείχνει ρεαλιστική σε αυτή την φάση.

Ακόμη κι αν η ελληνική οικονομία ανακάμψει με ρυθμό άνω του 1%.

Dr. Money