Το στοίχημα του 2017

Μας πληγώνει και γι' αυτό το λέμε.

Η χώρα θα μπορούσε να είχε ολοκληρώσει την τελευταία αξιολόγηση του δεύτερου προγράμματος στα τέλη του 2014 ή στο πρώτο τρίμηνο του 2015, κάνοντας ένα τεράστιο βήμα για την οριστική έξοδο από τα μνημόνια.

Αντί γι' αυτό κατέληξε μ' ένα τρίτο μνημόνιο, που λήγει στα μέσα του 2018, και με πολλαπλάσια μέτρα λιτότητας σε σύγκριση μ' αυτά που προέκρινε ο πιο απαιτητικός πιστωτής, το ΔΝΤ, για να ολοκληρωθεί το 2ο πρόγραμμα.

Το πραγματικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε με ρυθμό 0,3% παρά το ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον, π.χ. αποδυνάμωση του ευρώ, πτώση των τιμών του πετρελαίου, σε αντίθεση με τις προβλέψεις για ρυθμό ανάπτυξης 2% με 3%.

Δυστυχώς, όλα δείχνουν ότι το 2016 θα είναι μια ακόμη χρονιά ύφεσης και μάλιστα βαθύτερης σε σχέση με το 2015.

Γιατί το λέμε αυτό;

Η εξοικονόμηση από τις χαμηλότερες τιμές του πετρελαίου που άφησαν στις τσέπες νοικοκυριών και επιχειρήσεων πάνω από 3 δισ. ευρώ πέρυσι θα είναι σαφώς μικρότερη.

Οι αναθεωρημένες εκτιμήσεις ανθρώπων της τουριστικής βιομηχανίας που εμπιστευόμαστε μιλάνε για μειωμένα έσοδα, αν και ο αριθμός των ξένων τουριστών μπορεί να είναι αυξημένος.

Τα χρήματα της πρώτης υποδόσης των 7,5 δισ. ευρώ που πήραμε από τον ESM κατευθύνονται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην αποπληρωμή δανειακών υποχρεώσεων όπως τα ομόλογα της ΕΚΤ και των εθνικών τραπεζών.

Επομένως, η αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων χρεών του δημοσίου προς ιδιώτες, τουλάχιστον του μεγαλύτερου μέρους, μετατίθεται χρονικά πιο πίσω αλλά τα νέα μέτρα λιτότητας έχουν μπει σε εφαρμογή.

Το μόνο θετικό στοιχείο είναι πως η σύγκριση του δεύτερου εξαμήνου με το αντίστοιχο περσινό είναι πιο ευνοϊκή σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2016, γιατί τα capital controls είχαν εισαχθεί.

Όμως, η ύφεση θα ξεπεράσει πιθανόν το 1% σε ετήσια βάση το πρώτο εξάμηνο.

Παρ' όλα αυτά ο χαμηλός στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ μοιάζει σχετικά εύκολα επιτεύξιμος φέτος.

Όμως, δεν ισχύει το ίδιο για το 2017, που ο στόχος ανεβαίνει στο 1,75% του ΑΕΠ.

Θα χρειαστεί σχετικά ισχυρός ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης για να επιτευχθεί -εξαιρουμένων των εφάπαξ ποσών από φοροδιαφυγή κ.τ.λ.

Όμως, οι πηγές ανάπτυξης δεν είναι εύκολο να προσδιοριστούν.

Αν όμως η οικονομία δεν αναπτυχθεί με ισχυρό ρυθμό που θα υποστηρίζει το πιάσιμο του δημοσιονομικού στόχου, η πολιτική αβεβαιότητα θα επανέλθει, καθώς το φάσμα του «κόφτη» θα γίνει ορατό.

Κι όπως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, οι εξελίξεις μπορούν να προεξοφλήσουν τον κόφτη πριν το δεύτερο τρίμηνο του 2018.

Ισως οι εκλογές στη Γερμανία και τη Γαλλία την επόμενη χρονιά θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια αναθεώρηση των δημοσιονομικών στόχων του προγράμματος.

Όμως, είναι αμφίβολο αν αφορούν την περίοδο 2017-2018.

Ακόμη κι αν αφορούν το 2017-2018, είναι αμφίβολο αν ο στόχος μπορεί να κατέβει κάτω από το 2,5% του ΑΕΠ από 3,5% το 2018, που είναι τώρα.

Υπό αυτές τις συνθήκες, το 2017 είναι μια κρίσιμη χρονιά για τη χώρα.

Η επίτευξη ενός σχετικά υψηλού ρυθμού ανάπτυξης, άνω του 1% ή 1,5% κατ' ελάχιστο, θα παίξει καθοριστικό ρόλο.

Όμως, αυτή τη στιγμή δεν είναι ξεκάθαρο από πού θα προέλθει ενώ είναι πολύ πιο πιθανό η φετινή ύφεση να είναι βαθύτερη από την περσινή.

Dr. Money