Κίνδυνος ύφεσης το δεύτερο εξάμηνο

Οι εκτιμήσεις για ήπια ύφεση τη φετινή χρονιά βασίζονται στην υπόθεση ότι η οικονομία θα ανακάμψει το δεύτερο εξάμηνο, αφού όλοι σχεδόν συμφωνούν πως θα συρρικνωθεί το διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου.

Όμως, τα στοιχεία του ισοζυγίου πληρωμών που ανακοίνωσε χθες η Τράπεζα της Ελλάδος σε συνδυασμό με τα λεγόμενα ανθρώπων που γνωρίζουν πολύ καλά την τουριστική βιομηχανία προβληματίζουν.

Κι αυτό γιατί πολλοί πόνταραν στον τουρισμό και στις εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία, για να επανέλθει η οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης.

Πιο συγκεκριμένα, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών βελτιώθηκε κατά 1,2 δισ. ευρώ, για να ανέλθει σε 3 δισ. ευρώ περίπου το πρώτο τετράμηνο.

Η εξοικονόμηση του 1 δισ. ευρώ περίπου προήλθε από τα καύσιμα.

Όμως, μια σύγκριση των τωρινών τιμών του πετρελαίου με εκείνες που επικράτησαν το δεύτερο μισό του 2015 δείχνει ότι τα οφέλη από αυτή την πηγή θα μειωθούν δραστικά, μέχρι εξαντλήσεως έως τα τέλη της χρονιάς.

Φυσικά, πρόκειται περί υπόθεσης που βασίζεται στην εκτίμηση ότι οι τιμές του μαύρου χρυσού θα κυμανθούν μεταξύ 40 και 50 δολάρια το βαρέλι τους επόμενους μήνες και η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου δεν θα εμφανίσει μεγάλες μεταβολές.

Αν οι τιμές υποχωρήσουν κάτω από τα 40 δολάρια το βαρέλι, η Ελλάδα θα μπορεί να προσβλέπει σε μεγαλύτερα οφέλη αλλά όχι σημαντικά.

Αν όμως, οι τιμές ξεπεράσουν τα 50 δολάρια, τα οφέλη μπορούν να μετατραπούν σε ελλείμματα και τροχοπέδη στην πορεία προς την ανάπτυξη.

Η χώρα θα ξοδεύει περισσότερα για εισαγωγές καυσίμων και τα νοικοκυριά θα έχουν λιγότερα χρήματα στη διάθεσή τους για κατανάλωση.

Εκτός από το πετρέλαιο και το ισοζύγιο αγαθών, προβληματίζουν έντονα επίσης τα στοιχεία του ταξιδιωτικού ισοζυγίου.

Πιο συγκεκριμένα, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις κατέγραψαν μονοψήφια πτώση το διάστημα Ιανουαρίου-Απριλίου.

Μερικοί θα ισχυρισθούν ότι οι επόμενοι μήνες θα κρίνουν τη χρονιά και έχουν δίκιο.

Ομως, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τις εκτιμήσεις έμπειρων στελεχών του τουριστικού κλάδου που δεν αποκλείουν μεν μονοψήφια αύξηση των ξένων τουριστών, αλλά δίνουν οριακή αύξηση εσόδων στην καλύτερη των περιπτώσεων.

Το βασικό σενάριο, σύμφωνα με τους ίδιους, είναι μείωση των εσόδων της τάξης του 2% με 3%.

Σε μεγάλο βαθμό, αυτό οφείλεται στο σχετικά χαμηλό εισοδηματικό επίπεδο της μεγάλης πλειοψηφίας των τουριστών που θα έλθουν Ελλάδα με πακέτα all inclusive, π.χ. 400 ευρώ για 5 μέρες στην Ελλάδα, με πληρωμένο το αεροπορικό εισιτήριο από Ρωσία.

Δυστυχώς, οι ξένοι τουρίστες με τα μεγαλύτερα βαλάντια που πήγαιναν Τουρκία κ.τ.λ. έκλεισαν στην Ιβηρική.

Οι υπόλοιποι έγιναν αντικείμενο ανταγωνισμού μεταξύ Ελλάδας, Βουλγαρίας και Δαλματικών ακτών, αναγκάζοντας τους ξενοδόχους να μειώσουν τις τιμές.

Αν λοιπόν οι ανωτέρω εκτιμήσεις για τον τουρισμό επιβεβαιωθούν, ο βασικός πυλώνας του σεναρίου της ανάκαμψης για το δεύτερο εξάμηνο θα εξαλειφθεί.

Θα απομείνει λοιπόν ουσιαστικά η θετική επίδραση από την αποπληρωμή των χρεών του δημοσίου προς τους ιδιώτες, που συνιστά μια ήπια δημοσιονομική ώθηση σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη.

Θα μπορούσε να είναι αυτή αντίβαρο στις αναμενόμενες πιέσεις που θα προέλθουν από τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος λόγω φόρων;

Δεν το νομίζουμε.

Ακόμη κι αν η μείωση της κατανάλωσης είναι περιορισμένη λόγω της χρησιμοποίησης των χρημάτων που πολλοί έχουν εκτός τραπεζικού συστήματος, η ζήτηση θα συμπιεσθεί.

Επομένως, οι πιθανότητες να συνεχίσει η οικονομία το μακροβούτι της το δεύτερο εξάμηνο του 2016 εμφανίζονται πιο ενισχυμένες απ' ό,τι μερικούς μήνες πριν.

Φυσικά, η αυτοψία θα δείξει αν το ανωτέρω σκεπτικό και συμπέρασμα είναι σωστό.

Dr. Money