Ανάπτυξη χωρίς τραπεζικό... κάρβουνο

Ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης ήταν αρνητικός και ίσος με -1,9% σε ετήσια βάση τον Απρίλιο ενώ συρρικνώθηκε περισσότερο η μηνιαία καθαρή ροή χρηματοδότησης προς τον ιδιωτικό τομέα.

Όλα λοιπόν δείχνουν ότι το 2016 θα προστεθεί στη λίστα των τελευταίων ετών που είδαν το σύνολο των δανείων προς τον ιδιωτικό τομέα να καταγράφει πτώση.

Για την ιστορία, τα συνολικά δάνεια ανέρχονταν σε 249 δισ. ευρώ στα τέλη του 2009, υποχώρησαν στα 257,5 δισ. το 2010, σε 248 δισ. στα τέλη του 2011 και 227 δισ. το 2012.

Η κατρακύλα συνεχίσθηκε το 2013, αφού το σύνολο των χορηγήσεων προς τον ιδιωτικό τομέα υποχώρησε στα 217,5 δισ. ευρώ και το 2014-2015.

Στα τέλη της προηγούμενης χρονιάς, το σύνολο των δανείων ανερχόταν σε 204,34 δισ. ευρώ.

Με το βαρίδι των προβληματικών δανείων να βαραίνει τον ισολογισμό τους, το πιθανότερο είναι οι τράπεζες να παραμείνουν φειδωλές στην παροχή χρηματοδότησης.

Είναι λοιπόν επόμενο να περιμένει κάποιος πως ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης θα είναι ισχνός το 2017 και ίσως επιταχυνθεί το 2018.

Φυσικά, τυχόν επιβεβαίωση των εκτιμήσεων για οικονομική ανάκαμψη τη διετία 2017-2018 ίσως βελτιώσει την επίδοση, καθώς η πιστωτική επέκταση ακολουθεί την ανάπτυξη και δεν προηγείται αυτής.

Όμως, μπορεί μια χώρα, όπως η Ελλάδα, που προέρχεται από μια περίοδο παρατεταμένης ύφεσης, να μπει σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης χωρίς βοήθεια από την πιστωτική επέκταση;

Η απάντηση θα μπορούσε να είναι καταφατική, αν συνέτρεχε η μία τουλάχιστον από τις δύο προϋποθέσεις, όπως προκύπτει από την εμπειρία άλλων χωρών της ευρωζώνης.

Η μία προϋπόθεση θέλει τις ιδιωτικές επιχειρήσεις να έχουν γεμάτα ταμεία, ώστε να χρηματοδοτούν σε σημαντικό βαθμό εξ ιδίων τα επενδυτικά τους σχέδια ή/και να τα συμπληρώνουν με φρέσκα κεφάλαια από τις αγορές.

Η άλλη προϋπόθεση είναι να απολαμβάνει η χώρα της εμπιστοσύνης των ξένων επενδυτών και να εισρέουν μεγάλα κεφάλαια για άμεσες ξένες επενδύσεις, π.χ. όπως στην Ιρλανδία.

Αν δεν συντρέχουν ούτε η μία, ούτε η άλλη προϋπόθεση, τότε η πιστωτική επέκταση καθίσταται αναγκαία.

Φυσικά, υπάρχουν περιπτώσεις στο πρόσφατο παρελθόν στην Ευρωζώνη που ο τραπεζικός τομέας αύξανε τη χρηματοδότηση προς τον ιδιωτικό τομέα, αλλά η οικονομία παρέμεινε στάσιμη όπως στη Γαλλία.

Προφανώς, γιατί η χρηματοδότηση πήγαινε για να συντηρήσει τα υφιστάμενα επίπεδα δαπανών, αφού τα εισοδήματα δεν αυξάνονταν.

Με δεδομένο ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν φημίζονται για τα γεμάτα ταμεία και ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης δεν θα είναι λογικά ισχυρός τα επόμενα χρόνια, η λύση είναι μία.

Να διευκολυνθούν και να ενθαρρυνθούν οι άμεσες ξένες επενδύσεις.

Όμως, δεν είναι εύκολο για μια χώρα που οι κοινωνικές αντιδράσεις δεν είναι μικρές.

Dr. Money