Η ανταγωνιστικότητα θέλει τον αποπληθωρισμό της

O δείκτης τιμών καταναλωτή υποχώρησε με ετήσιο ρυθμό 0,7% τον Ιανουάριο για 35ο συνεχόμενο μήνα, χάρη κυρίως στις χειμερινές εκπτώσεις και στη μείωση της τιμής των καυσίμων.

Όμως, ο ρυθμός μείωσης επιβραδύνθηκε σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν, όταν ανήλθε σε 2,8%.

Δεν αποκλείεται λοιπόν η μεταβολή του δείκτη τιμών καταναλωτή να αποκτήσει θετικό πρόσημο σε κάποιο σημείο από τον Φεβρουάριο και μετά. Ιδίως αν το κλίμα βελτιωθεί.

Αναμφισβήτητα, η επιμονή των πτωτικών τάσεων στο μέσο επίπεδο των τιμών καταναλωτή, εξαιρουμένου του εισαγόμενου αποπληθωρισμού, υποδηλώνει την αδυναμία της πραγματικής οικονομίας.

Είναι επόμενο οι επιχειρήσεις να μειώνουν τις τιμές, όταν η ζήτηση υποχωρεί, π.χ. οι λιανικές πωλήσεις.

Από την άλλη πλευρά, η μείωση των τιμών οδηγεί σε ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης, αν οι υπόλοιπες μεταβλητές, π.χ. μισθοί, συντάξεις, φόροι, δεν αλλάξουν.

Όμως, ο αποπληθωρισμός αυξάνει επίσης τα πραγματικά επιτόκια χορηγήσεων, επιβαρύνοντας τους δανειολήπτες.

Τα πραγματικά επιτόκια προκύπτουν όταν ο πληθωρισμός αφαιρείται από τα ονομαστικά επιτόκια.

Στη σημερινή εποχή των υψηλών δημόσιων χρεών, ιδίως σε χώρες όπως η Ελλάδα, ο αποπληθωρισμός επιβαρύνει επίσης την εξυπηρέτηση του χρέους.

Αφενός αυξάνεται ο λόγος χρέους ως προς το ΑΕΠ καθώς ο παρονομαστής συμπιέζεται και αφετέρου, το πραγματικό κόστος δανεισμού αυξάνεται.

Όμως, ο αποπληθωρισμός έχει μια ακόμη όψη που πιθανόν έχει παίξει κάποιο ρόλο στην αύξηση των εξαγωγών αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία το 2015 και ίσως έχει συνέχεια φέτος.

Κοινώς, έχει ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα κάποιων τουλάχιστον ελληνικών εξαγωγικών προϊόντων στο εξωτερικό.

Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι άλλοι παράγοντες δεν έχουν παίξει πιο σημαντικό ρόλο, π.χ. η αναζήτηση νέων αγορών και συμφωνιών στο εξωτερικό, από τη στιγμή που οι προοπτικές της ελληνικής αγοράς επιδεινώθηκαν.

Οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία αυξήθηκαν σε 16,34 δισ. ευρώ στο 11μηνο του 2015 παρά τα capital controls, από 15,6 δισ. το ίδιο διάστημα το 2014 και το 2013.

Είναι ένας από τους λόγους, μαζί με τη δραστική μείωση των πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων και την αύξηση των εισπράξεων από το ταξιδιωτικό συνάλλαγμα, που το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εμφανίζει πλεόνασμα.

Υπενθυμίζεται ότι το τελευταίο εμφάνισε πλεόνασμα ύψους 1 δισ. ευρώ στο 11μηνο του 2015, έναντι ελλείμματος 1,9 δισ. το ίδιο διάστημα το 2014 και 3 δισ. το 2013.

Αρκετοί ίσως υποστηρίξουν ότι η ανταγωνιστικότητα μετράται συνήθως με βάση το κόστος ανά μονάδα προϊόντος και έχουν δίκιο.

Μ' αυτό το κριτήριο, η Ελλάδα έχει ανακτήσει το χαμένο έδαφος από την εισαγωγή του ευρώ και δώθε.

Όμως, εκείνο που μετρά είναι η τιμή με την οποία πουλιέται το προϊόν και όχι τόσο το κόστος ανά μονάδα προϊόντος που συμβάλλει στον προσδιορισμό της τιμής.

Εξυπακούεται ότι η ποιότητα των προϊόντων και άλλοι παράμετροι, π.χ. μάρκετινγκ, παίζουν επίσης ρόλο.

Πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για προϊόντα από κλάδους που δεν επικρατεί ο ανταγωνισμός.

Ως εκ τούτου, ο αποπληθωρισμός μπορεί να μην είναι καλοδεχούμενος, όμως δεν μπορεί να παραγνωρισθεί πως ενισχύει την ανταγωνιστικότητα κάποιων εξαγωγικών προϊόντων και υπηρεσιών.

Dr. Money