Το QE δεν είναι φάρμακο διά πάσα νόσο

Σ' αυτό το διάστημα, η ΕΚΤ έριξε στην αγορά πάνω από 500 δισ. ευρώ χωρίς να πετύχει τον βασικό στόχο της, που ήταν η αύξηση του πληθωρισμού της ζώνης του ευρώ στο 2%.

Όμως, ο πληθωρισμός παραμένει πιο κοντά στο 0% παρά στο 1%. Για την ακρίβεια, ο πληθωρισμός εκτιμάτο στο 0,4% σε ετήσια βάση τον Ιανουάριο έναντι 0,2% τον Δεκέμβριο του 2015.

Χθες, ο πρόεδρός της Μάριο Ντράγκι ανακοίνωσε, όπως αναμενόταν, πως "η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι έτοιμη να λάβει περαιτέρω μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης τον Μάρτιο, εάν η πρόσφατη αναταραχή στις χρηματοπιστωτικές αγορές ή η μακροπρόθεσμη επίπτωση από τις χαμηλές τιμές ενέργειας απειλήσουν να διατηρήσουν τον πληθωρισμό σε πολύ χαμηλά επίπεδα».

Επιπλέον, o ρυθμός ανάπτυξης εκτιμάται σε 1,5% την περσινή χρονιά και είναι χαμηλότερος από εκείνον του 2011, όταν η ευρωζώνη ήταν σε κρίση.

Από την άλλη μεριά, το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης προσέλκυσε επενδυτές στα κρατικά ομόλογα των χωρών-μελών, με αποτέλεσμα να κατρακυλήσουν οι αποδόσεις τους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η Πορτογαλία, η οποία έχει από το τελευταίο δίμηνο του 2015 μια αριστερή κυβέρνηση συνασπισμού των σοσιαλιστών με το αριστερό μπλοκ και άλλους, δανείζεται σήμερα με επιτόκιο 3,4% περίπου για 10 χρόνια.

Τον περσινό Μάρτιο, η Πορτογαλία δανειζόταν λεφτά για 10 χρόνια με το ιστορικό χαμηλό επιτόκιο του 1,5%.

Σημειωτέον ότι μόλις ένας από τους μεγάλους, τέσσερεις οίκους αξιολόγησης θεωρεί ότι η Πορτογαλία πρέπει να αξιολογείται με τη μίνιμουμ αποδεκτή πιστοληπτική διαβάθμιση για επενδύσεις (investment grade).

Η ίδια κατάσταση με την αξιολόγηση της χώρας επικρατούσε το 2012, όταν η απόδοση του 10ετούς ομολόγου της χώρας της Ιβηρικής ξεπερνούσε το 18%.

Δεν είναι ασφαλώς μονάχα η Πορτογαλία.

Πολλοί επενδυτές πληρώνουν περισσότερα απ' όσα θα εισπράξουν για το ένα τρίτο περίπου των χρεογράφων της ευρωζώνης.

Eπιπλέον, η μέση απόδοση όλων των χρεογράφων έχει πέσει κοντά στο 0,5%-0,6% κατά μέσο όρο από τότε που η ΕΚΤ λάνσαρε το QE.

Υπό αυτή την έννοια, το QE έχει μειώσει δραστικά το κόστος δανεισμού των χωρών της ζώνης του ευρώ.

Είναι λοιπόν επόμενο η Ελλάδα να θέλει να συμμετάσχει, έστω κι αν οι αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ είναι μικρές στη δική μας περίπτωση.

Σε γενικές γραμμές, όμως, θα ήταν λάθος να εκλάβει κανείς τις πολύ χαμηλές αποδόσεις ως κάτι μόνιμο.

Ακόμη χειρότερο θα ήταν να συμπεράνει πως τα υψηλά κρατικά χρέη μερικών χωρών είναι διαχειρίσιμα λόγω των τωρινών χαμηλών επιτοκίων.

Κάτι τέτοιο αποτελεί αυταπάτη.

Κι αυτό γιατί η ΕΚΤ δεν μπορεί να ρίχνει χρήμα στην αγορά για πάντα, ώστε να κρατά τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων χαμηλά χωρίς συνέπειες.

Αν μάλιστα καταφέρει να αναζωπυρώσει τον πληθωρισμό, η αντίστροφη μέτρηση για το QE θα αρχίσει και οι αποδόσεις θα πάρουν την ανηφόρα.

Καλό θα ήταν λοιπόν να μην έχουμε αυταπάτες. Το QE δεν είναι πανάκεια.

Dr. Money