Tα σκληρά διλήμματα του Πoλ Τόμσεν

Στις 18 Ιανουαρίου, ο κ. Τσακαλώτος συγκάλεσε έκτακτη συνέντευξη Τύπου στο υπουργείο Οικονομικών, για να επιπλήξει τους δανειστές αναφορικά με τις αποδιδόμενες σ' αυτούς διαρροές.

Την ίδια μέρα, η στήλη είχε δημοσιεύσει άρθρο που έφερε τίτλο «Γιατί πιέζουν για μειώσεις στις συντάξεις οι δανειστές».

Σ' εκείνο το άρθρο αναφέραμε πως το συνολικό δημοσιονομικό κενό της περιόδου 2016-2018 υπολογιζόταν σε 2% του ΑΕΠ ή 3,4 δισ. και δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς μείωση των συντάξεων.

Ακόμη κι αν η ελληνική πλευρά έπειθε τους δανειστές πως ήταν μικρότερο κατά 1 δισ. ευρώ.

Όλα αυτά με τον στόχο για το πρωτογενές πλεόνασμα να παραμένει στο 3,5% του ΑΕΠ το 2018.

Στο άρθρο που ανέβασε χθες ο Πολ Τόμσεν του ΔΝΤ τονίζει πως χρειάζονται δημοσιονομικά μέτρα της τάξης του 4%-5% του ΑΕΠ, ή 6,9-8,6 δισ. ευρώ, με το ΑΕΠ στα 172 δισ. 

Η διαφορά μοιάζει μεγάλη. Όμως, ίσως δεν είναι. Η Ελλάδα έχει δεσμευθεί να λάβει μέτρα ύψους 5,7 δισ. ευρώ τη διετία 2015-2016. Αν αυτά προστεθούν στα 3,4 δισ. ή 2% του ΑΕΠ στα οποία αναφερθήκαμε στις 18 Ιανουαρίου, τα νούμερα «κουμπώνουν», καθώς το συνολικό ποσό φθάνει τα 9,1 δισ. ευρώ ή 8,1 δισ. στο καλύτερο σενάριο που αφαιρείται το 1 δισ. ευρώ.

Με άλλα λόγια, τα νούμερα δεν είναι τόσο τρομακτικά όσο φαίνονται με μια πρώτη ματιά. Όμως, μέλλει να διευκρινισθεί αν τα 5,7 δισ. συμπεριλαμβάνονται σ' αυτά που αναφέρεται.

Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Τόμσεν έθεσε τα ζητήματα που αποτελούν επίσης διλήμματα για την ΕΕ και τη χώρα μας. Η πλευρά της ΕΕ θα πρέπει να αποφασίσει τι μίγμα μεταρρυθμίσεων και ελάφρυνσης χρέους/χρηματοδότησης επιθυμεί για την Ελλάδα.

Όμως, υπενθύμισε πως το μείγμα υπόκειται σε πολιτικούς περιορισμούς, τους οποίους η ελαφριά συζήτηση που γίνεται στα ελληνικά τηλεπαράθυρα αγνοεί.

Οπως ο ίδιος υπενθύμισε, υπάρχουν ευρωπαϊκές χώρες που είναι φτωχότερες από την Ελλάδα και θα κληθούν να συνεισφέρουν στην ελάφρυνση του χρέους, αλλά και πλουσιότερες χώρες των οποίων οι κάτοικοι βγαίνουν αργότερα στη σύνταξη απ' ό,τι στην Ελλάδα.

Για το ΔΝΤ και άλλους τεχνοκράτες υπάρχει σύνδεση του ύψους του πρωτογενούς πλεονάσματος που απαιτείται μεσοπρόθεσμα για την εξυπηρέτηση του χρέους με το ύψος και τα χαρακτηριστικά, π.χ. επιτόκια, λήξεις, του τελευταίου.

Οσο γενναιότερη η ελάφρυνση του χρέους, τόσο μικρότερο το πρωτογενές πλεόνασμα ως ποσοστό του ΑΕΠ. Προφανώς, ο μεσοπρόθεσμος στόχος του 3,5% είναι πολύ υψηλός, αλλά η μείωσή του υπόκειται σε πολιτικούς περιορισμούς.

Οσον αφορά στην ελληνική πλευρά, θα πρέπει να λάβει δύσκολες αποφάσεις στο συνταξιοδοτικό για να επιτύχει τον δημοσιονομικό στόχο. Ακόμη κι αν η ΕΕ συμφωνήσει στην ελάφρυνση του χρέους.

Ο κ. Τόμσεν, ο οποίος μας γνωρίζει πλέον πολύ καλά, έχει κατανοήσει ότι η ελληνική κοινωνία δεν είναι διατεθειμένη να αποδεχθεί το εύρος των μεταρρυθμίσεων που θα ενίσχυαν την παραγωγικότητα τόσο πολύ ώστε να καταστήσουν τις περικοπές λιγότερο επιτακτικές ή μη αναγκαίες.

Η διαπίστωση ότι το συνταξιοδοτικό σύστημα είναι γενναιόδωρο, αφού το 10% του προϋπολογισμού πάει στο ασφαλιστικό σύστημα, έναντι 2,5% που είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος, είναι σωστή.

Η απροθυμία για γενναίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα τόνωναν την οικονομία οδηγεί αναπόφευκτα σε περικοπές στο συνταξιοδοτικό σύστημα.

Η ελληνική κυβέρνηση και η κοινωνία θα πρέπει να αποφασίσουν επίσης το μίγμα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και περικοπών που επιθυμούν. Ασφαλώς, ο κ. Τόμσεν τοποθετήθηκε σε μια προσπάθεια να ξεκαθαρίσει τις θέσεις του ΔΝΤ στο ελληνικό ζήτημα.

Ταυτόχρονα, έθεσε τα διλήμματα στα οποία καλείται να τοποθετηθούν τόσο η ΕΕ, όσο και η ελληνική κυβέρνηση και κοινωνία.

Dr. Money