To δώρο του Μπεν και η γιαπωνέζικη παγίδα

Η μείωση του Fed Funds Rate κατά μισή μονάδα δικαιολογεί αισιοδοξία για τη μελλοντική πορεία της Σοφοκλέους και των άλλων ευρωπαϊκών αγορών τους επόμενους μήνες. Υπάρχει όμως μία περίπτωση που η μείωση των επιτοκίων δεν έφερε αποτέλεσμα κι αυτό είναι ανησυχητικό.

Δημοσιεύθηκε: 19 Σεπτεμβρίου 2007 - 07:54

Dr Money

To δώρο του Μπεν και η γιαπωνέζικη παγίδα

Η μείωση του βασικού επιτοκίου της Fed κατά μισή μονάδα στο 4,75% από 5,25% λέει πολλά.

Επιτρέπει στον πρόεδρο της Fed κ. Μπεν Μπερνάνκε να ισχυριστεί ότι κινήθηκε με αποφασιστικό τρόπο για να αποτρέψει την επιδείνωση της κατάστασης στις αγορές πίστης και να περιορίσει τις επιπτώσεις τους στην πραγματική οικονομία.

Η χθεσινή μείωση κατά μισή μονάδα του Fed Funds Rate επιτρέπει επίσης στον Μπερνάνκε να διαφοροποιηθεί από τον προκάτοχό του Γκρίνσπαν.

Ο τελευταίος προχώρησε σε 3 μειώσεις επιτοκίων από 0,25% η καθεμία για να αντιμετωπίσει την κρίση από την κατάρρευση του hedge fund LTCM το φθινόπωρο του 1998, εκ των οποίων η δεύτερη δεν έγινε σε προγραμματισμένη συνάντηση της αρμόδιας επιτροπής.

Ο Μπερνάνκε, ο οποίος δεν θέλει να εμφανιστεί ως ο σωτήρας όλων εκείνων που έκαναν λανθασμένες επενδυτικές επιλογές, θα μπορούσε να έχει την ευκαιρία να διαφοροποιηθεί από τον Γκρίνσπαν ακόμη μία φορά.

Γιατί; Γενική είναι η εντύπωση ότι η τρίτη μείωση επιτοκίων από τη Fed το 1998 ήταν αχρείαστη και το μόνο που έκανε ήταν να συμβάλει στη δημιουργία της χρηματιστηριακής φούσκας αργότερα.

Επομένως, ο Μπερνάνκε θα μπορούσε να σταματήσει στη χθεσινή μείωση και να μην προχωρήσει σε άλλες αν η κατάσταση δείξει εμφανή σημάδια βελτίωσης έπειτα από μερικές εβδομάδες.

Πάντως, με εξαίρεση το 2001 όταν η μείωση του βασικού επιτοκίου της Fed δεν είχε θετική επίδραση στη Σοφοκλέους και στις άλλες ευρωπαϊκές αγορές, σ’ όλες τις άλλες περιπτώσεις συνέβη το αντίθετο τα τελευταία 20 και πλέον χρόνια.

Οι ευρωπαϊκές μετοχές παρουσίασαν άνοδο 25% περίπου κατά μέσο όρο μέσα στον επόμενο χρόνο που ακολούθησε την πρώτη μείωση επιτοκίου από τη Fed από το 1985 μέχρι σήμερα.

Η άνοδος ήταν της τάξης του 11% περίπου στο εξάμηνο και σε 6% στο τρίμηνο.

Όμως, η ιστορία δείχνει επίσης ότι υπάρχουν παραδείγματα που οι μειώσεις επιτοκίων από κεντρικές τράπεζες δεν στάθηκαν ικανές να αλλάξουν το οικονομικό και χρηματιστηριακό τοπίο.

Η περίπτωση της Ιαπωνίας είναι η πιο γνωστή και ταυτόχρονα η πιο επώδυνη των τελευταίων 30 περίπου χρόνων. Είναι η μία από τις δύο περιπτώσεις -η άλλη είναι το κραχ του 1929- που ο Μπερνάνκε έχει μελετήσει επισταμένως όταν ακόμη δίδασκε στο πανεπιστήμιο.

Δεν αποκλείεται λοιπόν ο Μπερνάνκε να είχε στο μυαλό του όχι μόνο την κρίση του 1998 αλλά και την ιαπωνική κρίση όταν επιχειρηματολογούσε υπέρ της μείωσης του βασικού επιτοκίου της Fed κατά μισή μονάδα.

Στην περίπτωση της Ιαπωνίας είναι κοινός τόπος ότι η κεντρική τράπεζα της χώρας καθυστέρησε να μειώσει μεν τα επιτόκιά της, αφήνοντας πολύτιμο χρόνο να περάσει ανεκμετάλλευτος, αλλά δεν δίστασε να τα οδηγήσει σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

Παρ’ όλα αυτά η μείωση των επιτοκίων δεν έφερε την πολυπόθητη ανάκαμψη καθώς τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις δεν έσπευσαν να δανειστούν μαζικά ούτε σε πολύ χαμηλά επίπεδα επιτοκίων, αποδυναμώνοντας στην ουσία τη νομισματική πολιτική.

Η ιαπωνική παγίδα είναι μια ξεχωριστή περίπτωση, που βασίστηκε όμως στη διαδικασία της μείωσης του δανεισμού από τα υψηλά επίπεδα στα οποία είχε φτάσει.

Υπό αυτή την έννοια, η ιαπωνική εμπειρία έχει κάποιες ομοιότητες με τη σημερινή κατάσταση, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι ίδιες.

Δείχνει όμως ότι μερικές φορές η μείωση των επιτοκίων δεν είναι πανάκεια.

Dr. Money

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.