Η σημερινή σύνοδος κορυφής της Ε.Ε. θα επικεντρωθεί στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, αλλά όπως επισημαίνουν αναλυτές οι πιθανότητες να υπάρξει συμφωνία σε συγκεκριμένα μέτρα φαίνονται αρκετά περιορισμένες.

Στην επιστολή του προς τους ηγέτες της Ε.Ε., ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χ.Β. Ρομπέι επισημαίνει την ανάγκη να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα των φορολογικών πολιτικών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, λέγοντας ότι είναι καθοριστικής σημασίας για την αποδοχή των πολιτικών δημοσιονομικής προσαρμογής.

Στο ίδιο μήκος κύματος το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Τρίτη εξέδωσε ψήφισμα στο οποίο απευθύνει έκκληση στα κράτη μέλη να μειώσουν στο ήμισυ το φορολογικό κενό του 1 τρισ. ευρώ (όσο υπολογίζεται η φοροδιαφυγή στην Ευρώπη) ως το 2020 και ζητά τη λήψη μέτρων για την πάταξη των φορολογικών παραδείσων και κάλυψη των νομικών κενών.

Την ίδια ώρα, ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζ.Μ. Μπαρόζο, παραδέχθηκε ότι υπάρχει χάσμα στην εκτέλεση των προγραμμάτων αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής, της φορολογικής απάτης και των φορολογικών παραδείσων, εντός και εκτός Ευρώπης, ενώ διαβεβαίωσε ότι στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. θα ζητήσει να υπάρξει πολιτική δέσμευση ώστε μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2015 η Ε.Ε. να έχει διασφαλίσει την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών για κάθε μορφή εισοδήματος (μισθοί, μερίσματα, κέρδη από κεφάλαια κ.λπ.).

Ωστόσο, όπως επισημαίνουν αναλυτές, η πορεία των διαπραγματεύσεων μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμών και εκπροσώπων των κρατών μελών για τη χάραξη μιας κοινής πολιτικής καταδεικνύει ότι είναι πολύ δύσκολο να υπάρξει συμφωνία στα μέτρα που προτείνουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Κομισιόν.


Το μπλόκο των κρατών μελών στην Κομισιόν

Στις 6 Δεκεμβρίου 2012 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε ένα σχέδιο δράσης για την ενίσχυση του αγώνα κατά της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής. Το σχέδιο περιλαμβάνει συγκεκριμένα βήματα για την ενίσχυση της συνεργασίας σε διοικητικό επίπεδο και την προστασία των κρατών μελών από τις τεχνικές που εφαρμόζουν οι εταιρείες για την αποφυγή καταβολής φόρων. Όμως, η πρωτοβουλία της Κομισιόν δεν βρήκε ανταπόκριση από το συμβούλιο των υπουργών.

Την περασμένη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμενόταν να προετοιμάσει τα προκαταρκτικά κείμενα και τα μέτρα για τη σημερινή σύνοδο. Η πρόταση περιελάμβανε μέτρα για τη συνεργασία των φορολογικών αρχών και την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ τραπεζών.

Ωστόσο, οι υπουργοί κρατών μελών αντιτάχθηκαν στην πρόταση της Επιτροπής, με αποτέλεσμα να μην εγκριθεί, προκαλώντας την έντονη δυσαρέσκεια του αρμόδιου επιτρόπου Algridas Semeta.

Όπως μεταδίδει το Spiegel, η Αυστρία και το Λουξεμβούργο προέβαλαν ισχυρές αντιστάσεις, διαφωνώντας με την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των τραπεζών και με την άρση του απορρήτου για τους τραπεζικούς λογαριασμούς.

Ειδικότερα, υποστήριξαν ότι δεν μπορούν να δεχτούν την πρόταση για την ανταλλαγή πληροφοριών εφόσον δεν συμφωνήσουν στον κανονισμό και άλλες χώρες εκτός Ε.Ε. Αντίθετα, έδωσαν την έγκρισή τους στην Ε.Ε. να διαπραγματευτεί με την Ελβετία, το Λιχτενστάιν, την Ανδόρα, το Σαν Μαρίνο και το Μονακό.

Ο κ. Semeta εξέδωσε ανακοίνωση μετά το τέλος της συνάντησης των υπουργών της Ε.Ε., στην οποία ανέφερε ότι η πρόοδος στο εσωτερικό της δεν μπορεί να εξαρτάται από την πρόοδο με τρίτες χώρες, δηλώνοντας ιδιαίτερα απογοητευμένος που το Ecofin απέρριψε την πρόταση σε αυτήν τη βάση.


Το... καρουζέλ και οι αντιστάσεις σε εναρμόνιση του φορολογικού συστήματος

Το μεγαλύτερο μέρος της φοροδιαφυγής στην Ε.Ε. προέρχεται από τις τεχνικές των μεγάλων πολυεθνικών και όχι από τα προσωπικά εισοδήματα.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της απάτης τύπου καρουζέλ. Οι εταιρείες μετακυλίουν το κεφάλαιο και τα κέρδη τους μέσω διαδοχικών πωλήσεων σε διάφορες χώρες της Ε.Ε., εκμεταλλευόμενες τους διαφορετικούς φορολογικούς συντελεστές στο εσωτερικό της ευρωπαϊκής αγοράς.

Η εγκαθίδρυση ενός ενιαίου φορολογικού συστήματος θα αντιμετώπιζε πρακτικές τύπου καρουζέλ, ωστόσο πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εκφράζουν αντιρρήσεις σε μια τέτοια εξέλιξη.

"Διαφωνώ με την εναρμόνιση σε ανώτατο επίπεδο", υποστηρίζει σύμφωνα με το Spiegel η αυστριακή υπουργός Οικονομικών, Maria Fekter. "Είμαι υπέρ του φορολογικού ανταγωνισμού. Είναι προς το συμφέρον της κάθε χώρας να συγκροτήσει το φορολογικό της σύστημα με τέτοιον τρόπο ώστε να γίνει πιο ελκυστική στις επιχειρήσεις", υπογραμμίζει.

Ο υπουργός Οικονομικών του Λουξεμβούργου, Luc Frieden, δηλώνει ότι "κάθε χώρα πρέπει να αποφασίζει η ίδια για τον φόρο που πρέπει να πληρώνει μια εταιρεία".