Υπάρχουν σίγουρα πολλοί στους οποίους μπορεί να αποδοθεί η ευθύνη της οικονομικής κρίσης στην Κύπρο, που προκάλεσε παγκόσμια ανησυχία τον περασμένο μήνα. Μεταξύ των πιθανών υπευθύνων είναι οι Κύπριοι τραπεζίτες που στοιχημάτισαν τόσο πολύ στην Ελλάδα και η κομμουνιστική κυβέρνηση της χώρας που δίστασε να κάνει κινήσεις, ενώ οι απώλειες αυξάνονταν.

Όμως, σύμφωνα με τους New York Times, όλο και περισσότερο ο κόσμος στο νησί στρέφει την οργή του προς έναν άλλον θεσμό, έναν θεσμό που έχει συνηθίσει να ακούει εύσημα για τον τρόπο με τον οποίο έχει διαχειριστεί την κρίση στην ευρωζώνη. Και αυτός είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης, η ΕΚΤ δεχόταν κριτική διότι δεν έκανε αρκετά -δεν τύπωσε αρκετό χρήμα, δεν αγόρασε αρκετά ομόλογα, δεν έκοψε τα επιτόκια αρκετά γρήγορα. Στην Κύπρο, όμως, η Τράπεζα κατηγορείται ότι έκανε υπερβολικά πολλά.

Όταν το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ θα συνεδριάσει την Πέμπτη, η Ευρώπη ελπίζει πως θα αποφασιστεί η ανάληψη δράσης προκειμένου να τονωθεί η οικονομία της περιοχής - έστω και αν αυτή η δράση θα αφορά απλώς τη συμβολική μείωση του επιτοκίου της, που ήδη βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό, στο 0,5%.

Ορισμένοι ελπίζουν πως η τράπεζα και ο επικεφαλής της, Μάριο Ντράγκι, μπορεί σύντομα να κάνουν και ακόμα πιο τολμηρά βήματα - χωρίς όμως να έχει ακόμα ξεκαθαριστεί ποια ακριβώς θα μπορούσαν να είναι αυτά.

Τους επόμενους μήνες και τα επόμενα χρόνια, το σχέδιο της ευρωζώνης είναι η ΕΚΤ να παίξει ακόμα πιο κεντρικό ρόλο στην επίβλεψη των ευρωπαϊκών τραπεζών -ενεργώντας ως ο βασικός επόπτης και, σταδιακά, αποφασίζοντας ποιες προβληματικές τράπεζες θα διαλυθούν.
Γι' αυτόν τον λόγο, τα παράπονα από την Κύπρο ακούγονται είτε ως εκπληκτική κατηγορία είτε ως η δικαιολογία του χαμένου.

«Το μεγάλο ερώτημα είναι αν η ΕΚΤ βοήθησε την Κύπρο ή αν έκανε τα πράγματα χειρότερα», ρωτά ο Νικόλας Παπαδόπουλος, πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού της Κυπριακής Βουλής. Εκφράζοντας μια άποψη με την οποία σε μεγάλο βαθμό συμφωνούν οι πολίτες της χώρας, δήλωσε ότι «η άποψή μου είναι πως έκανε τα πράγματα χειρότερα».

Οι επικριτές λένε πως η ΕΚΤ έσπασε η ίδια τους κανόνες της, όταν έδωσε τη δυνατότητα στην κεντρική τράπεζα της Κύπρου να διατηρήσει τη δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας, τη Laiki Bank, σε... Μηχανική υποστήριξη για πολύ καιρό αφότου κρίθηκε αφερέγγυα. Ισχυρίζονται ότι αυτό έκανε την τραπεζική κατάρρευση ακόμα χειρότερη απ’ όσο θα ήταν σε διαφορετική περίπτωση.

Ο νέος Κύπριος πρόεδρος, μάλιστα, αντάλλαξε σκληρά λόγια με τον Μ. Ντράγκι. Όμως, παρά την έντονη κριτική, μεγάλο μέρος της Ευρώπης εξακολουθεί να θέλει την ΕΚΤ να σπεύσει προς βοήθεια.

Αξιωματούχοι της κεντρικής τράπεζας αρνήθηκαν να σχολιάσουν λεπτομερώς το συγκεκριμένο άρθρο, όμως δήλωσαν πως η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου ήταν αυτή που ηγήθηκε στο θέμα των έκτακτων μέτρων.

Οι υπερασπιστές της ΕΚΤ λένε πως είναι άδικο να κατηγορείται η Τράπεζα για μια μεγαλύτερη γκάφα πολιτικής, για την οποία ευθύνονται οι Ευρωπαίοι ηγέτες.

«Το μεγάλο λάθος ήταν ότι δεν επιβλήθηκαν διαπραγματεύσεις το 2012, όταν είχε γίνει πλέον φανερό ότι η Κύπρος έχει πρόβλημα», ανέφερε ο Nicolas Veron, του Bruegel. «Όμως δεν θα έριχνα την ευθύνη μόνο στην ΕΚΤ. Είναι στην πραγματικότητα μια συλλογική αποτυχία των ευρωπαϊκών θεσμών».

Παρ’ όλα αυτά, η υπόνοια από ένα μέλος της ευρωζώνης, έστω και από την Κύπρο, ότι η Κεντρική Τράπεζα έκανε σοβαρά ολισθήματα πολιτικής δείχνει τους κινδύνους που υποβόσκουν καθώς η τράπεζα βγαίνει όλο και περισσότερο από το πεδίο της συμβατικής νομισματικής πολιτικής, με την ελπίδα ότι θα μπορέσει να διατηρήσει ανέπαφη την ευρωζώνη.

Όπως δείχνει η Κύπρος, η ΕΚΤ κινδυνεύει να βουλιάξει στον βάλτο της τοπικής πολιτικής από μέτρα που σκοπό έχουν να βοηθήσουν τις προβληματικές τράπεζες και να αποτρέψουν τα χρηματοοικονομικά σοκ. Ο κίνδυνος τέτοιας πολιτικής εμπλοκής και η πιθανότητα λαθών μπορεί να αυξηθεί καθώς η ΕΚΤ αρχίζει να αναλαμβάνει τον έλεγχο της επίβλεψης των τραπεζών της ευρωζώνης από τον Ιούλιο.