Μετά τα διψήφια κέρδη για την πλειονότητα των μετοχικών αγορών στο α΄ τρίμηνο του 2013, οι επενδυτές εισέρχονται στο β΄ τρίμηνο του έτους πιο προβληματισμένοι. Οι μετοχές, όμως, δείχνουν ότι τίποτα δεν μπορεί να τις τρομάξει και οι βασικοί δείκτες τους κινούνται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών.

Τα προβλήματα που υπάρχουν δεν ανησυχούν για την ώρα τις παγκόσμιες αγορές. Αυτή όμως η άκρατη αισιοδοξία είναι που φοβίζει περισσότερο τους διαχειριστές και φαίνεται να δημιουργεί τις ιδανικές συνθήκες για μαζικό sell-off.

«Είμαι πολύ δύσπιστος ότι μπορεί να συνεχιστεί η ανοδική ορμή που είδαμε στο α΄ τρίμηνο, επειδή πολύ σπάνια έχουμε δύο πολύ δυνατά συνεχόμενα τρίμηνα», εξηγεί ο Tom Elliot, στρατηγικός αναλυτής της JP Morgan Asset Management. «Νομίζω ότι στη διάρκεια των επόμενων 3 μηνών, κατά πάσα πιθανότητα, οι επενδυτές θα ψάχνουν να βρουν την πιο μικρή δικαιολογία για να αποκομίσουν τα κέρδη τους».

Στο επίκεντρο πλέον επανέρχονται βασικά θέματα όπως η ευρωπαϊκή κρίση χρέους, ο δημοσιονομικός γκρεμός στις ΗΠΑ και ο φόβος ότι οι αναδυόμενες αγορές βρίσκονται στα όρια ενός νομισματικού πολέμου για τη διατήρηση της ανάπτυξης.

Από την άλλη πλευρά, σε αυτήν την «ιδανική» συγκυρία, το Χ.Α. κινήθηκε έντονα πτωτικά, έχοντας όμως προηγουμένως σημειώσει τους υψηλότερους ρυθμούς ανόδου στη διάρκεια όλων των προηγούμενων 6 μηνών. Στις τάξεις των επαγγελματιών, το βασικό ερώτημα πια είναι για πόσο ακόμα θα ανεβαίνουν οι αγορές μετοχών.


Οι... λακκούβες

Υπάρχουν πολλές πιθανές εστίες απογοήτευσης στο τρίμηνο που μόλις ξεκίνησε.

- Στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους, η λύση του προβλήματος στην Κύπρο φέρνει δεδικασμένο. Οι ευρωπαϊκές αρχές δείχνουν ανήμπορες ή ανίκανες να επιλύσουν τα προβλήματα των τραπεζών. Το χειρότερο όμως είναι ότι το πρόβλημα του τραπεζικού συστήματος έχει πάρει διάσταση μονιμότητας και τείνει να γίνει επίμονο. Η ιδέα της συμμετοχής των καταθετών στο κόστος διάσωσης μιας οικονομίας και ενός τραπεζικού συστήματος είναι ένα θέμα για το οποίο τις επιπτώσεις η ευρωζώνη θα αρχίσει να τις βιώνει στο άμεσο μέλλον.

- Η Ελλάδα συνεχίζει να κινείται μακριά από τη βιώσιμη λύση και είναι πολύ δύσκολο να δει κανείς πώς θα είναι σε θέση να επιστρέψει στην ανάκαμψη χωρίς να προηγηθεί σημαντική ελάφρυνση στο χρέος του επίσημου τομέα. Αυτό μπορεί να σημαίνει όμως ότι μια «κυπριακή» λύση δεν μπορεί να αποκλειστεί, ό,τι μπορεί αυτό να συνεπάγεται τόσο για το εσωτερικό όσο και για το εξωτερικό.

- Η Ιταλία συνεχίζει να μην απασχολεί τις αγορές, αλλά αυτό δεν γίνεται να συνεχιστεί απ’ άπειρον. Ο Jim O’Neill της Goldman Sachs Asset Management έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου λέγοντας πως το πραγματικό πρόβλημα στην ευρωζώνη δεν είναι η Κύπρος, αλλά η Ιταλία. Μία ακόμα εστία κινδύνων, η οποία προς ώρας βρίσκεται στο πίσω μέρος του μυαλού των επενδυτών, είναι η Γαλλία. Η γαλλική κυβέρνηση θα πρέπει να κάνει δύσκολες επιλογές και να εφαρμόσει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στον δημόσιο τομέα της.

- Οι ανησυχίες για τον δημοσιονομικό γκρεμό των ΗΠΑ βρίσκονται σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Στις τάξεις των επενδυτών επικρατεί ακόμη αρκετή αισιοδοξία ως προς την έκβαση του θέματος, ενώ σχεδόν κανένας δεν προβλέπει ότι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου θα καταλήξει στον Καιάδα. Μεγαλύτερη όμως σημασία έχει η διαχείριση του ζητήματος και όχι το ίδιο το πρόβλημα τελικά, αφού ο υπόλοιπος κόσμος κατηγορεί την Ε.Ε., δικαίως, ότι τρέχει πίσω από το πρόβλημά της και τώρα θα είμαστε θεατές για το αν οι ΗΠΑ δείξουν στους Ευρωπαίους πώς λύνονται τα προβλήματα.

- Οι αναδυόμενες αγορές και το αναπτυξιακό τους μοντέλο μπαίνουν στο μικροσκόπιο. Το μοντέλο που στηρίζεται στις εξαγωγές αρχίζει να κλονίζεται αφού η Ε.Ε. το 2013 θα εμφανίσει ύφεση και οι ΗΠΑ δεν έχουν ακόμα ξεπεράσει εντελώς την κρίση. Αν οι αναδυόμενες οικονομίες δεν στραφούν και σε μέτρα που να αξιοποιούν τις εσωτερικές δυνατότητες ανάπτυξης, είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης της τάξεως του 5% θα γίνουν πολύ γρήγορα παρελθόν.


Αποδόσεις και αποτιμήσεις

Το πρώτο στοιχείο στο οποίο εστιάζουν τώρα οι διαχειριστές είναι οι δείκτες αποτίμησης σε επίπεδο αγορών, αλλά και κλάδων, όπως αυτοί απεικονίζονται την παρούσα χρονική στιγμή.

Σε κλάδους όπως ο τραπεζικός, οι εκτιμήσεις για τα κέρδη δείχνουν θετικά ποσοστά ανόδου για το 2013, όμως το στοιχείο είναι ιδιαίτερα επισφαλές. Οπότε, λ.χ., πολλαπλασιαστές κερδών της τάξεως των 6 ή 8 φορών ίσως να είναι πλασματικοί.

Για το τρέχον έτος, ο φόβος πολλών αναλυτών είναι μήπως οι εκτιμήσεις για τα κέρδη ανά μετοχή είναι υπερβολικά υψηλές και οι αποτιμήσεις αποδειχθούν πλασματικές.

Το στοιχείο που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ότι οι αμερικάνικες μετοχές υπεραποδίδουν σημαντικά έναντι των ευρωπαϊκών και οι ιαπωνικές έναντι όλων!

Όσον αφορά τους ευρωπαϊκούς βασικούς δείκτες, στο α΄ τρίμηνο προκύπτει κάποιου είδους decoupling. Ο ελληνικός, ο ισπανικός και ο ιταλικός δείκτης στο τρίμηνο κινήθηκαν με σημαντικές απώλειες, ενώ η Βρετανία, η Ελβετία και η Δανία στον αντίποδα κέρδισαν τις εντυπώσεις.

Συγκρίνοντας τις αποδόσεις του Stoxx 600 και του Euro Stoxx με τους δείκτες S&P 500, Dow Jones και Nasdaq, τα δύο ευρωπαϊκά benchmark έχουν αποδώσει 5% και -0,5% αντίστοιχα, ενώ ο S&P 500 10%, o Dow Jones 11,3% και ο Nasdaq 8%. Ο ιαπωνικός Nikkei 225 κινείται με 19,3%. Ο ευρωπαϊκός δείκτης βαρόμετρο DAX στη διάρκεια του έτους έχει καταγράψει κέρδη της τάξεως του 8%.


Δείτε τους πίνακες στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".