Οι υπερχρεωμένες χώρες της ευρωζώνης θα μπορούσαν να δουν τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων τους να υποχωρούν πολύ αν χρησιμοποιούσαν τα αποθέματα χρυσού που έχουν ως εγγύηση γι' αυτές τις εκδόσεις χρέους. Η άποψη ανήκει στον καθηγητή οικονομικών του Tilburg University, Sylvester Eijffinger.

Τα κόστη χρηματοδότησης έχουν αυξηθεί σε μη βιώσιμα επίπεδα για αρκετές χώρες της ευρωζώνης, αναγκάζοντάς τες να αναζητήσουν οικονομική βοήθεια από τα άλλα κράτη-μέλη.

Αν οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούσαν χρυσό ως εγγύηση, τότε ο πιστωτικός κίνδυνος θα μειωνόταν και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν θα χρειαζόταν πλέον να αγοράσει χρέος από τις προβληματικές χώρες της ευρωζώνης, δήλωσε στο CNBC ο κ. Eijffinger.

Το σχέδιο της ΕΚΤ για αγορά απεριόριστων ποσών βραχυπρόθεσμων κρατικών χρεών (OMT) έχει δεχθεί εντονότατη κριτική. Αν και το σχέδιο καθησύχασε κάπως τους επενδυτές, πολλοί αναλυτές ισχυρίζονται ότι θα ισοδυναμεί με τύπωμα χρήματος από την ΕΚΤ για να χρηματοδοτήσει τις κυβερνήσεις.

Η χρήση του χρυσού ως εγγύηση θα ενείχε λιγότερους κινδύνους για τον ισολογισμό της ΕΚΤ απ’ ό,τι το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, σημείωσε ο κ. Eijffinger.

Από όλες τις χώρες της ευρωζώνης με υψηλά χρέη, η Πορτογαλία και η Ιταλία θα επωφελούνταν περισσότερο από τη μέθοδο αυτή, διότι κατέχουν μεγάλα αποθέματα χρυσού. Το όφελος, όμως, δεν θα ήταν τόσο μεγάλο για την Ισπανία, την Ιρλανδία και την Ελλάδα.

Η Ιταλία έχει απόθεμα χρυσού 2.450 μετρικών τόνων και η Πορτογαλία 383 μετρικών τόνων, ενώ το απόθεμα χρυσού της Ισπανίας ανέρχεται σε 282 μετρικούς τόνους και της Ελλάδας σε 112 μετρικούς τόνους, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού.

Τα αποθέματα χρυσού της Ιταλίας αντιστοιχούν στο 24% των διετών απαιτήσεων χρηματοδότησής της, ενώ για την Πορτογαλία το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 30%, όπως δείχνουν τα στοιχεία του συμβουλίου.

Σημειώνεται ότι πρόσφατη μελέτη της Ε.Ε. συνέστησε οι κεντρικές τράπεζες των χωρών της ευρωζώνης να χρησιμοποιήσουν χρυσό ως εγγύηση για τα ομόλογα ώστε να μειωθεί το κόστος χρηματοδότησης, όπως είχε γίνει και στο παρελθόν.

Η μελέτη δείχνει ότι τη δεκαετία του 1970 η Ιταλία και η Πορτογαλία χρησιμοποίησαν τα αποθέματα χρυσού τους ως εγγύηση για δάνεια από τη γερμανική Bundesbank, την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών και άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, όπως η Εθνική Tράπεζα της Ελβετίας.

«Η Ιταλία έλαβε διάσωση ύψους 2 δισ. δολαρίων από την Bundesbank το 1974 και έβαλε ως εγγύηση τον χρυσό της. Πιο πρόσφατα, το 1991, η Ινδία έκανε το ίδιο για δάνειο από την Τράπεζα της Ιαπωνίας και άλλους. Και το 2008, η σουηδική Riksbank χρησιμοποίησε τον χρυσό της για να αντλήσει κεφάλαια και να παράσχει επιπλέον ρευστότητα στο σκανδιναβικό τραπεζικό σύστημα», επισημαίνεται στη μελέτη.

«Θα ήταν μια πιο διαφανής διαδικασία, δεν θα δημιουργούσε πληθωρισμό και θα ενίσχυε τις μεταρρυθμίσεις», με βάση αυτή.

Οι περιορισμοί

Υπάρχουν, ωστόσο, ορισμένοι περιορισμοί σε ό,τι αφορά τη χρήση χρυσού ως εγγύησης.

Οι κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης, η σουηδική και η ελβετική υπέγραψαν συμφωνία το 2009 που αναφέρει ότι δεν θα βάλουν στην αγορά περισσότερους από 400 τόνους χρυσού σε διάστημα πέντε ετών μετά την υπογραφή της συμφωνίας.

Από τότε που δημιουργήθηκε η ευρωζώνη, όλος ο χρυσός που κατέχουν οι χώρες μέλη της έχει συγκεντρωθεί από την ΕΚΤ. Οι κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών δεν επιτρέπεται να παίρνουν αποφάσεις για τα αποθέματα αυτά χωρίς να λαμβάνουν πρώτα την έγκρισή της.

«Αυτό μπορεί να περιορίζει τις επιλογές μέχρι το 2014, όμως μια χώρα θα χρειάζεται να πουλήσει τον χρυσό της αν δεν ικανοποιήσει όλους τους όρους που έχουν τεθεί», σημειώνει ο κ. Eijffinger.

Ο Δρ Moorad Choudhry της RBS δήλωσε στο CNBC πως «η επιλογή αυτή δεν είναι λύση για τα δομικά προβλήματα της ευρωζώνης». «Θα ήταν απλώς σαν να κλοτσάμε το τενεκεδάκι στον δρόμο και δεν θα έλυνε τίποτα μακροπρόθεσμα».

«Εμποδίζει τις προβληματικές χώρες της ευρωζώνης από το να λάβουν κρίσιμες αποφάσεις. Τα δομικά προβλήματα των χωρών αυτών πρέπει να διευθετηθούν αμέσως, και το να τους δοθεί η δυνατότητα να δανειστούν φθηνότερα απ’ όσο τώρα δεν αντιμετωπίζει τα προβλήματα αυτά. Ως τεχνική επιλογή, η ιδέα είναι αποτελεσματική, όμως για πιο συναισθηματικούς λόγους πιθανότατα δεν θα πραγματοποιηθεί», σημειώνει.

Η ΕΚΤ αρνήθηκε να σχολιάσει την πιθανότητα χρήσης του χρυσού ως εγγύησης.

Θα πρέπει να αναφερθεί ότι σύμφωνα με τη μελέτη της Ε.Ε., η ευρωζώνη κατέχει 10.792 τόνους χρυσού, που αντιστοιχούν περίπου στο 6,5% όλου του χρυσού που έχει εξορυχθεί, και αξίζει περίπου 590 δισ. δολάρια.