H πλοήγηση των τραπεζών της Ελλάδας μέσα από τους υφάλους της οικονομικής κρίσης είναι μια αποστολή αντάξια ενός πραγματικού Ηρακλή.

Ως απλοί θνητοί, τα στελέχη που διευθύνουν τις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας δεν τα έχουν πάει και τόσο άσχημα. Μπήκαν στην κρίση με σχεδόν καθαρούς ισολογισμούς και αρκετά άντλησαν κεφάλαια στην αρχή του 2011, όταν οι αγορές δεν ήταν τόσο αυστηρές. Επιπλέον, έχουν αρχίσει τις συγχωνεύσεις για τον περιορισμό του κόστους και την ενίσχυση των κεφαλαίων τους.

Στις 29 Αυγούστου οι επενδυτές υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό τη συγχώνευση των δύο εκ των τριών μεγαλύτερων ελληνικών τραπεζών, της Alpha Bank και της Eurobank, για τον σχηματισμό της μεγαλύτερης τράπεζας της χώρας. Παράλληλα, κατάφεραν να εξασφαλίσουν την υπόσχεση για μια επένδυση από το Κατάρ και ανακοίνωσαν σχέδια για την έκδοση μετοχών για την αύξηση κεφαλαίων.

Τα νέα πυροδότησαν ένα εντυπωσιακό ράλι στις ελληνικές τραπεζικές μετοχές, οι οποίες πραγματοποίησαν άλμα 30%, καθώς οι επενδυτές προέβλεπαν την πραγματοποίηση και άλλων συγχωνεύσεων. Αν και η ευφορία ήταν εφήμερη -οι μετοχές έπεσαν την επόμενη μέρα-, η συμφωνία μπορεί να παίξει κάποιο ρόλο στη σταθεροποίηση του εμπόλεμου χρηματοοικονομικού συστήματος.

Το μεγάλο προτέρημα της συμφωνίας είναι ότι επιτρέπει στις τράπεζες να μειώσουν το κόστος κυρίως με τη συγχώνευση του δικτύου υποκαταστημάτων και να αυξήσουν τους συντελεστές κεφαλαίων. Τα στελέχη εκτιμούν ότι μέσα στα επόμενα τρία χρόνια η νέα τραπεζική οντότητα θα έχει μειώσει το κόστος κατά 650 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό επαρκεί για την αποκατάσταση της κερδοφορίας, εφόσον δεν υπάρξουν περισσότερες απομειώσεις στα ελληνικά ομόλογα που έχει στην κατοχή της.

Ωστόσο, οι συζητήσεις για κερδοφορία μοιάζουν αρκετά φιλόδοξες, δεδομένης της αποθαρρυντικής οικονομικής κατάστασης της ελληνικής οικονομίας. Οι δύο τράπεζες ανακοίνωσαν μια πραγματικά ανησυχητική αύξηση στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο πρώτο εξάμηνο του 2011.

Τα στελέχη των τραπεζών υποστηρίζουν ότι η κατάσταση έχει βελτιωθεί από τότε, αλλά εφόσον η ελληνική οικονομία συνεχίσει να συρρικνώνεται αυτή η τάση ανάκαμψης δεν πρόκειται να κρατήσει πολύ. Οι καταθέσεις συνεχίζουν να διαρρέουν από το τραπεζικό σύστημα, κυρίως γιατί οι Έλληνες αντλούν από τις αποταμιεύσεις τους για να τα βγάλουν πέρα. Αυτό ισχύει και για την εξυπηρέτηση των δανείων.

Ο κίνδυνος ισχυρού σοκ ελλοχεύει ακόμα. Υπάρχουν ανησυχίες για το αν θα συμμετάσχουν αρκετοί από τους κατόχους ελληνικών ομολόγων στη συμφωνία ανταλλαγής του Ιουλίου έτσι ώστε να τεθεί σε ισχύ. Αυτήν την εβδομάδα το επιτόκιο για μονοετή ομόλογα εκτοξεύτηκε στο 60%, αντανακλώντας τη γενικευμένη πεποίθηση ότι επίκειται σύντομα χρεοκοπία.

Παρά τις προσπάθειές τους, οι ελληνικές τράπεζες διατρέχουν ακόμα τον κίνδυνο της κατάρρευσης.