Παιχνίδι για γερά νεύρα θα είναι η σημερινή συνάντηση των 16 υπουργών Οικονομίας της ευρωζώνης. Το Eurogroup συνεδριάζει υπό το βλέμμα των αγορών, που επιθυμούν γρήγορες αποφάσεις σχετικά με τον μηχανισμό στήριξης.

Τα τελευταία 24ωρα διαδραματίζεται ένα άνευ προηγουμένου παζάρι μεταξύ της ιρλανδικής κυβέρνησης και της ηγεσίας της Ε.Ε. για το θέμα παροχής βοήθειας. Οι Ιρλανδοί αρνούνται πεισματικά την ένταξη σε μηχανισμό ελληνικού τύπου, υποστηρίζοντας ότι το πρόβλημα εντοπίζεται στον τραπεζικό τομέα.

Υπό αυτό το πρίσμα, η Ιρλανδία πρότεινε την απευθείας χρηματοδότηση των προβληματικών τραπεζών της από το ταμείο στήριξης, χωρίς να χρειαστεί να υπογράψει νέες δεσμεύσεις η κυβέρνηση με την Ε.Ε. και το ΔΝΤ.

Το αίτημα ήδη εξετάζεται από την Κομισιόν και φαίνεται πως βρέθηκε η νομική φόρμουλα ώστε να ανοίξει το ταμείο των 440 δισεκατομμυρίων ευρώ και για τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν πως η Γερμανία πιέζει ώστε να ενταχθεί στον μηχανισμό σύντομα και η Πορτογαλία, για να αποφευχθεί νέος κύκλος σεναριολογίας και αναστάτωση στην αγορά ομολόγων.

Οι Γερμανοί δεν βλέπουν θετικά την ενίσχυση του ευρώ έναντι του δολαρίου, η οποία δεν αντανακλά τα οικονομικά δεδομένα της ευρωοικονομίας και προκαλεί προβλήματα στους Γερμανούς εξαγωγείς. Η ισοτιμία ευρώ - δολαρίου αναμένεται να είναι ένα από τα κύρια σημεία της σημερινής συνεδρίασης των "16".

Γερμανία - Γαλλία συμμαχία

Εκμεταλλευόμενος τη γενική αναστάτωση και την επιδείνωση των δημοσίων οικονομικών αρκετών χωρών της ευρωζώνης, ο γαλλογερμανικός άξονας ετοιμάζεται να καταθέσει πιο σκληρή πρόταση για το πώς θα λειτουργεί ο μόνιμος μηχανισμός αντιμετώπισης κρίσεως από το 2013 και μετά. Ο μηχανισμός έχει συμφωνηθεί μόνο επί της αρχής και οι λεπτομέρειές του είναι αντικείμενο διαπραγματεύσεων, ώστε να υπερψηφιστούν στη σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου.

Σύμφωνα με την πρόταση, το πρώτο βήμα του μηχανισμού θα αφορά κυρίως στις "υγιείς" χώρες της ευρωζώνης, που χρειάζονται μόνο "συγκεκριμένη ποσότητα ρευστότητας για μικρό χρονικό διάστημα". Το δεύτερο βήμα θα αφορά σε χώρες οι οποίες παρουσιάζουν χρόνιο πρόβλημα δανεισμού λόγω που υπέρογκου χρέους τους και θα μπορούν να λάβουν "επιπλέον εγγυήσεις από τα άλλα κράτη της ευρωζώνης, υπό τον όρο ότι ήδη θα έχει προηγηθεί σημαντική μείωση της αξίας των κυβερνητικών ομολόγων τους (haircut)". Αυτό δηλαδή συνεπάγεται αναδιάρθρωση του χρέους.

Οποιαδήποτε βοήθεια προς τις χώρες με δημοσιονομικά προβλήματα θα γίνεται "υπό αυστηρότατους όρους, όπως είναι η εθελοντική απεμπόληση του δικαιώματος ψήφου από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αλλά και η προοπτική η διαχείριση της κρατικής περιουσίας να γίνεται από την ευρωζώνη", σημειώνει το προσχέδιο της γερμανικής πρότασης.

Επίσης, όπως αναφέρεται, δεν επιδιώκεται πλέον η πρόταση να εφαρμοστεί με νομοθετική ρύθμιση, αλλά με πολιτική απόφαση, υπό την ορολογία "collective action clause". Δηλαδή, τα ομόλογα που θα εκδίδονται απο το 2013 θα εμπίπτουν στους πιο πάνω όρους.

Η πρόταση, που εμπεριέχει τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα και του ΔΝΤ στον μηχανισμό, συναντά ήδη τις αντιστάσεις των χωρών του Νότου και της ΕΚΤ. Μετά τις κατηγορίες που εκτόξευσε προς τη Γαλλία και τη Γερμανία ο Ιρλανδός πρωθυπουργός, λέγοντας ότι εξαιτίας τους εκτοξεύθηκαν τα spreads των ομολόγων, και ο Έλληνας πρωθυπουργός έστρεψε τα πυρά του προς την τακτική της κ. Άγκελα Μέρκελ.

"Η στάση της Γερμανίας δημιούργησε έναν κύκλο υψηλότερων επιτοκίων για χώρες που φάνηκε ότι ήταν σε δυσχερή θέση, όπως η Ιρλανδία ή η Πορτογαλία", ανέφερε ο κ. Παπανδρέου από το Παρίσι, καθώς στην αρχή οι Γερμανοί δεν είχαν κάνει νύξη ότι πιθανό haircut αφορά σε μηχανισμό στήριξης από το 2013 και μετά.

"Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει αυτοεπιβεβαιούμενη προφητεία. Αυτό θα μπορούσε να σπάσει πλάτες, θα μπορούσε να οδηγήσει οικονομίες (της ευρωζώνης) στη χρεοκοπία", σημείωσε ο Έλληνας πρωθυπουργός.

Τι θα πει η Ελλάδα

Με όπλο τη μεγαλύτερη ύφεση και την περιορισμένη ρευστότητα στην αγορά θα προσέλθει στο Εurogroup ο κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου για να ζητήσει πολιτική διαλλακτικότητα από τους εταίρους του. Στις συζητήσεις θα τεθούν και τα ζητήματα της αναθεώρησης των στοιχείων από τη Eurostat και το πώς αυτές αλλάζουν την πολιτική δημοσιονομικής προσαρμογής για το 2010 - 2013.

Κυβερνητική πηγή ανέφερε στο euro2day: "Η Ελλάδα θα υπογραμμίσει τη δέσμευσή της για τις σκληρές διαρθρωτικές αλλαγές που έρχονται, αλλά θα ζητήσει η προσπάθεια μείωσης του ελλείμματος να εστιαστεί στην ποσοτική μείωση και όχι στον ήδη υπάρχοντα στόχο. Δηλαδή, η αποκλιμάκωση του φετινού ελλείμματος να είναι 4%, όπως υπαγορεύει το μνημόνιο, ασχέτως εάν ο στόχος δεν επιτευχθεί".

Κοινοτικές πηγές αναφέρουν ότι η Κομισιόν δεν είναι αρνητική προς αυτό το ενδεχόμενο, οποιαδήποτε απόφαση όμως σκαλώνει στην ΕΚΤ. Οι δηλώσεις του αντιπροέδρου της, κ. Βίτορ Κονστάνζιο, ότι οι στόχοι πρέπει να διατηρηθούν και η Ελλάδα απαιτείται να πάρει νέα μέτρα επιβεβαιώνουν το χθεσινό ρεπορτάζ του euro2day για τη σκληρή στάση της ευρωτράπεζας.

Μέσα σε όλα αυτά, από κύκλους του προεδρείου του Εurogroup επανέρχεται στο προσκήνιο η πρόταση έκδοσης ευρωομολόγου με τη λογική να αντιμετωπιστούν οι αυξανόμενες δανειακές ανάγκες πολλών χωρών που βρίσκονται σε επικίνδυνη δημοσιονομική κατάσταση. Δεν είναι η πρώτη φορά όπου συνεργάτες του κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ αφήνουν την πρόταση να διαρρεύσει. Έχει γίνει άλλες δύο φορές μέσα στον τελευταίο χρόνο και θεωρήθηκε επικοινωνιακό τρικ ώστε να ηρεμήσουν οι αγορές.

Και αυτό γιατί είναι ιδιαίτερα πολύπλοκος και χρονοβόρος ο μηχανισμός έκδοσης ενός ευρωομολόγου, που χρειάζεται βεβαίως και ομοφωνία.

Υπέρ της έκδοσης ευρωομολόγου τάχθηκε και ο πρωθυπουργός κ. Γιώργος Παπανδρέου, ο οποίος αναμένεται, εκτός από τον κ. Νικολά Σαρκοζί, να συναντηθεί με τη Γερμανίδα καγκελάριο κ. Άγκελα Μέρκελ και τον Βρετανό πρωθυπουργό κ. Τζέιμς Κάμερον.