Βανς: Δεν θέλουμε μια Ευρώπη «υποταγμένη» στις ΗΠΑ

«Δεν είναι καλό για την Ευρώπη να είναι μονίμως υποτελής στις ΗΠΑ ως προς την ασφάλειά της», δήλωσε ο Τζέι Ντι Βανς στη βρετανική πλατφόρμα UnHerd, στην πρώτη του μεγάλη συνέντευξη σε ευρωπαϊκό μέσο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του ως αντιπροέδρου των ΗΠΑ.

Η απόφαση να εφαρμοστούν (και στη συνέχεια να ακυρωθούν εν μέρει) βαρείς δασμοί στους Ευρωπαίους συμμάχους - σε συνδυασμό με ένα μπαράζ σκληρών δηλώσεων για την Ευρώπη από τον Βανς, τόσο δημόσιων όσο και προσωπικών μηνυμάτων που διέρρευσαν - έχει κάνει πολλούς στη γηραιά ήπειρο να αναρωτιούνται αν η Αμερική μπορεί ακόμα να θεωρείται φίλη.

Η απάντηση του Βανς είναι: Ναι, υπό τον όρο ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα αναλάβουν πιο ανεξάρτητο ρόλο στη διεθνή σκηνή και θα ανταποκρίνονται περισσότερο στους ψηφοφόρους τους, ειδικά όσον αφορά το ζήτημα της μετανάστευσης.

«Αγαπώ την Ευρώπη», λέει. «Λατρεύω τους Ευρωπαίους. Έχω πει επανειλημμένα ότι δεν μπορείς να διαχωρίσεις την αμερικανική από την ευρωπαϊκή κουλτούρα. Είμαστε ένα κοινό προϊόν φιλοσοφίας, θεολογίας και φυσικά μεταναστευτικών μοτίβων, που προέκυψαν από την Ευρώπη και δημιούργησαν τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής».

«Δεν είμαστε με τον Πούτιν»

Οι ηγέτες της Ευρώπης είναι διαφορετικό θέμα. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι σε πρόσφατη συνέντευξή του στο αμερικανικό τηλεοπτικό πρόγραμμα 60 Minutes κατηγόρησε τον Βανς ότι «δικαιολογεί» τη ρωσική εισβολή στη χώρα του.

Ο Βανς το αντικρούει τονίζοντας ότι έχει καταδικάσει τις ενέργειες της Μόσχας από το 2022. Αλλά προσθέτει: «Προσπάθησα να εφαρμόσω τη στρατηγική παραδοχή ότι, για να τερματιστεί η σύγκρουση, πρέπει να γίνουν κατανοητοί οι στρατηγικοί στόχοι τόσο των Ρώσων όσο και των Ουκρανών. Αυτό δεν σημαίνει υποστήριξη στη ρωσική εισβολή».

«Νομίζω ότι είναι κάπως άτοπο να λέει ο Ζελένσκι στην [αμερικανική] κυβέρνηση, η οποία αυτή τη στιγμή κρατά ενωμένη ολόκληρη την κυβέρνησή του και την πολεμική του προσπάθεια, ότι είμαστε στο πλευρό των Ρώσων». Αυτό το είδος ρητορικής, λέει ο Βανς, «δεν είναι παραγωγικό».

Πέρα από την Ουκρανία, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος ανησυχεί ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες αντιλαμβάνονται στρεβλά την πραγματικότητα του 21ου αιώνα σχετικά με τη μετανάστευση, την ενσωμάτωση και την ασφάλεια.

«Κλείστε τα σύνορα, φτιάξτε στρατό»

«Είμαστε πολύ απογοητευμένοι», λέει, «που οι ευρωπαϊκοί πληθυσμοί συνεχίζουν να φωνάζουν για πιο λογικές οικονομικές και μεταναστευτικές πολιτικές και οι ηγέτες της Ευρώπης συνεχίζουν να δίνουν στους ευρωπαϊκούς λαούς το αντίθετο από αυτό που φαίνεται πως έχουν ψηφίσει.

Η μετανάστευση βρίσκεται στο επίκεντρο της απτής απογοήτευσης του Βανς απέναντι στους Ευρωπαίους ηγέτες. Υποστηρίζει ότι οι πολιτικές ανοιχτών συνόρων, που εκφράζονται «από τα πάνω», είναι δηλητηριώδεις για τη δημοκρατική εμπιστοσύνη. Όπως σημειώνει ο Βανς, «όλο το δημοκρατικό σχέδιο της Δύσης καταρρέει όταν οι άνθρωποι ζητούν λιγότερη μετανάστευση και... ανταμείβονται από τους ηγέτες τους με περισσότερη μετανάστευση».

Το άλλο τυφλό σημείο της Ευρώπης, λέει ο Βανς, είναι η ασφάλεια. «Η πραγματικότητα είναι —ωμά θα το πω, αλλά είναι αλήθεια— ότι ολόκληρη η υποδομή ασφάλειας της Ευρώπης, όσο ζω εγώ τουλάχιστον, έχει επιδοτηθεί από τις ΗΠΑ». Μόλις πριν από ένα τέταρτο του αιώνα, «θα μπορούσατε να πείτε ότι η Ευρώπη είχε πολλούς ενεργούς στρατούς, τουλάχιστον στρατιώτες που μπορούσαν να υπερασπιστούν την πατρίδα τους».

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

Σήμερα, λέει ο Βανς, «τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη δεν έχουν στρατό που μπορεί να τους παράσχει εύλογη αμυντική ικανότητα». Είναι αλήθεια ότι «οι Βρετανοί, οι Γάλλοι και οι Πολωνοί είναι προφανείς εξαιρέσεις. Αλλά, κατά κάποιο τρόπο, οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν υποεπενδύσει στην ασφάλεια - και αυτό πρέπει να αλλάξει».

«Είμαστε γκωλιστές»

Το μήνυμα του Βανς προς τη γηραιά ήπειρο, τονίζει ο ίδιος, είναι αυτό που έδωσε ο Γάλλος πρόεδρος Σαρλ ντε Γκωλ στο αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου, όταν επέμενε σε μια υγιή δόση ανεξαρτησίας από την Ουάσιγκτον. Ο Ντε Γκωλ «αγαπούσε τις ΗΠΑ, αλλά αναγνώρισε αυτό που σίγουρα αναγνωρίζω, ότι δεν είναι προς το συμφέρον της Ευρώπης και δεν είναι προς το συμφέρον της Αμερικής η Ευρώπη να είναι μονίμως υποτελής στις ΗΠΑ ως προς την ασφάλειά της».

Αυτό που ο αντιπρόεδρος δεν είχε ξεκαθαρίσει πριν από αυτή τη συνέντευξη είναι ότι θα προτιμούσε να δει μια ισχυρή και ανεξάρτητη Ευρώπη ακριβώς επειδή θα μπορούσε στη συνέχεια να λειτουργήσει ως καλύτερος έλεγχος έναντι των αμερικανικών σφαλμάτων εξωτερικής πολιτικής.

Είπε: «Δεν νομίζω ότι το να είναι πιο ανεξάρτητη η Ευρώπη είναι κακό για τις Ηνωμένες Πολιτείες - αντιθέτως. Ανατρέχοντας στην ιστορία, νομίζω - ειλικρινά - οι Βρετανοί και οι Γάλλοι είχαν σίγουρα δίκιο στις διαφωνίες τους με τον Αϊζενχάουερ για τη Διώρυγα του Σουέζ».

Ο Βανς αναφέρθηκε επίσης στην εμπειρία του ως βετεράνου στον πόλεμο του Ιράκ. «Κάτι που γνωρίζω πιο προσωπικά: Νομίζω ότι πολλά ευρωπαϊκά κράτη είχαν δίκιο για την εισβολή μας στο Ιράκ. Και ειλικρινά, αν οι Ευρωπαίοι ήταν λίγο πιο ανεξάρτητοι και λίγο πιο πρόθυμοι να σταθούν όρθιοι, τότε ίσως θα μπορούσαμε να είχαμε σώσει ολόκληρο τον κόσμο από τη στρατηγική καταστροφή που ήταν η αμερικανική εισβολή στο Ιράκ».

Συμπέρασμα: «Δεν θέλω οι Ευρωπαίοι να κάνουν απλώς ό,τι τους λένε οι Αμερικανοί. Δεν νομίζω ότι είναι προς το συμφέρον τους, ούτε νομίζω ότι είναι προς το συμφέρον μας».

Δασμολογικές διευθετήσεις

Μιλώντας για τη Βρετανία συγκεκριμένα, ο Βανς έδωσε μεγάλη έμφαση στη θέση που κατέχει στην... καρδιά του προέδρου Τραμπ – με αποτέλεσμα μια εμπορική συμφωνία να είναι πολύ πιθανή.

«Ο πρόεδρος αγαπά το Ηνωμένο Βασίλειο. Αγαπούσε τη βασίλισσα. Θαυμάζει και αγαπά τον βασιλιά. Είναι και επιχειρηματίας και έχει πολλές σημαντικές επιχειρηματικές σχέσεις στη Βρετανία. Υπάρχει και μια πολιτιστική συγγένεια. Η Αμερική είναι μια αγγλόφωνη χώρα. Έτσι, νομίζω ότι υπάρχει μια καλή πιθανότητα να καταλήξουμε σε μια μεγάλη συμφωνία που είναι προς το συμφέρον και των δύο χωρών».

Ευρωπαϊκά κράτη είναι πιθανό να καταλήξουν σε νέες εμπορικές συμφωνίες, πρόσθεσε. Ήδη, «με το Ηνωμένο Βασίλειο έχουμε μια πολύ πιο αμοιβαία σχέση απ' ό,τι έχουμε, ας πούμε, με τη Γερμανία… Αν και αγαπάμε τους Γερμανούς, εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά είναι αρκετά σκληροί με πολλές αμερικανικές επιχειρήσεις που θα ήθελαν να εξάγουν στη Γερμανία».

«Δεν θα σταματήσουμε να εισάγουμε μπανάνες»

Αρχηγός της διοίκησης θα είναι η «δικαιοσύνη», είπε ο Βανς. Ερωτηθείς για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της δασμολογικής πολιτικής, είπε: «Θέλουμε να δούμε χαμηλότερα εμπορικά ελλείμματα, σε γενικές γραμμές. Μερικές φορές, ένα εμπορικό έλλειμμα έχει νόημα. Για παράδειγμα, η Αμερική δεν παράγει μπανάνες. Προφανώς, θα εισάγουμε μπανάνες».

Το σύστημα του status-quo στο σύνολό του, ωστόσο, φαίνεται απαράδεκτο για τον Λευκό Οίκο. «Το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα οδήγησε σε μεγάλα και επίμονα εμπορικά ελλείμματα σε όλες τις κατηγορίες προϊόντων, με τη μεγάλη πλειοψηφία των χωρών να χρησιμοποιούν πραγματικά τις Ηνωμένες Πολιτείες για να απορροφήσουν τις πλεονασματικές εξαγωγές τους. Αυτό ήταν κακό για εμάς, για τους Αμερικανούς βιομηχάνους και τους εργάτες. Και, αν Θεός φυλάξοι η Αμερική κάνει ποτέ πόλεμο στο μέλλον, θα ήταν κακό και για τα αμερικανικά στρατεύματα».

«Δεν είμαστε κυβέρνηση του χρηματιστηρίου»

Πριν γίνει πολιτικός, ο Βανς ήταν επιχειρηματίας των venture capitals. Και είδε το χαρτοφυλάκιό του να βυθίζεται τις τελευταίες εβδομάδες, όταν οι αγορές χτύπησαν κόκκινο. Αλλά δείχνει να μη νοιάζεται.

«Οποιαδήποτε εφαρμογή νέου συστήματος θα προκαλέσει αναταραχή στις χρηματοπιστωτικές αγορές», λέει. «Ο πρόεδρος ήταν πολύ σαφής ότι πρόκειται για μακροπρόθεσμο παιχνίδι… Τώρα, φυσικά, πρέπει να ανταποκρινόμαστε σε αυτά που λέει η επιχειρηματική κοινότητα, οι εργαζόμενοι, οι αγορές ομολόγων. Αυτές είναι οι μεταβλητές στις οποίες πρέπει να ανταποκρινόμαστε προκειμένου να κάνουμε επιτυχημένη την πολιτική μας».

Αλλά ο Βανς επαναλαμβάνει ότι η διοίκηση δεν μπορεί να κυβερνά μόνο για το χρηματιστήριο. «Θεμελιώδης πολιτική μας είναι η εξισορρόπηση του παγκόσμιου εμπορίου».

Παρόλο που οι αναβολές στους δασμούς φαίνεται να έχουν ηρεμήσει τις αγορές και τους συμμάχους προς το παρόν, η κυβέρνηση Τραμπ είναι αποφασισμένη να εφαρμόσει την εμπορική θεραπεία σοκ στο διεθνές σύστημα. Ο στόχος, φυσικά, είναι σχεδόν ο διαμετρικά αντίθετος από την αρχική θεραπεία: ενώ την πρώτη φορά ο κόσμο ακολούθησε την Αμερική στην υιοθέτηση της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης αλλά και στις στρατιωτικές της περιπέτειες, τώρα στόχος είναι η αναστροφή και των δύο αποτελεσμάτων.

Η δέσμευση της κυβέρνησης Τραμπ-Βανς να γυρίσει σελίδα στην παγκοσμιοποίηση, όπως την ξέραμε, είναι πιο βαθιά απ' ό,τι φαντάζονται σύμμαχοι και αντίπαλοι. Όπως λέει ο Βανς: «Δεν είμαστε με κανέναν, είμαστε με την Αμερική».