Ανοιγμα Μελόνι στην Κίνα κόντρα στα «πρέπει» των Βρυξελλών

Η ενημέρωση που έκανε η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι σε Ιταλούς και ξένους δημοσιογράφους ήταν ξεκάθαρη: Επισκέπτεται την Κίνα για πέντε ημέρες, ώστε να διορθώσει τις ζημιές που προκάλεσε η απόφασή της να αποσύρει την Ιταλία από τον λεγόμενο «Δρόμο του Μεταξιού».

Μόλις 8 μήνες μετά από εκείνη την απόφαση, βρίσκεται στο Πεκίνο για να ρίξει νέες, πιο σταθερές γέφυρες και να υπογράψει διμερείς συμφωνίες που ωφελούν την Ιταλία σε εθνικό επίπεδο. Ήδη χθες, Ρώμη και Πεκίνο υπέγραψαν ένα τριετές σχέδιο δράσης για να εφαρμόσουν προηγούμενες συμφωνίες που δεν υλοποιήθηκαν και να εντοπίσουν νέα σημεία συνεργασίας.

Επισήμως, η Ιταλίδα πρωθυπουργός βρίσκεται στην Κίνα γιατί οι φόβοι για εμπορικό πόλεμο μεταξύ ΕΕ και Κίνας φουντώνουν και είναι συνυφασμένοι με το αυξανόμενο ενδιαφέρον για την προσέλκυση κινεζικών επενδύσεων στην αυτοκινητοβιομηχανία και σε άλλους τομείς.

Ο «τρόμος» των ΗΠΑ και της ΕΕ είναι κυρίως τα νέα ηλεκτρικά φθηνά αυτοκίνητα (EVs) που παράγει η Κίνα και που αν κατακλύσουν την ευρωπαϊκή και αμερικανική αγορά, θα προκαλέσουν τεράστιες ζημιές στις εγχώριες βιομηχανίες. Ήδη η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλε στις αρχές Ιουλίου προσωρινούς δασμούς έως και 37,6% στα ηλεκτρικά οχήματα της Κίνας, ενώ παράλληλα ανακοίνωσε ότι οι δύο πλευρές διεξάγουν συνομιλίες για να προσπαθήσουν να επιλύσουν το ζήτημα, με προθεσμία τις αρχές Νοεμβρίου. Από την πλευρά της η Κίνα, λίγες μέρες αργότερα, ανακοίνωσε ότι έχει ξεκινήσει έρευνα αντιντάμπινγκ για τις ευρωπαϊκές εξαγωγές χοιρινού κρέατος.

Όσο για το τι θα κάνουν οι ΗΠΑ, αυτό φαντάζει αρκετά περίπλοκο αυτή τη στιγμή, λόγω της δυσκολίας στις προβλέψεις για το ποιος θα είναι ο νέος Αμερικανός πρόεδρος. Με άλλα λόγια, βλέπουμε ότι μετά την Ουκρανία, και στο θέμα των δασμών προς την Κίνα, η Ευρώπη των 27 μπαίνει μπροστά και προσπαθεί να αναλάβει ηγετικό ρόλο στη νέα τάξη πραγμάτων.

Υπενθυμίζεται ότι ο «αποστάτης» Ορμπαν έχει ήδη δηλώσει ότι η Κίνα μπορεί να χρησιμοποιήσει την Ουγγαρία ως τόπο συναρμολόγησης των ηλεκτρονικών αυτοκινήτων της, ώστε αυτά να φέρουν τη σφραγίδα της ΕΕ.

Αλλο Ουγγαρία και άλλο Ιταλία

Η υποδοχή που επιφύλαξε η Κίνα στην Μελόνι ήταν κάτι παραπάνω από εντυπωσιακή, καθώς το μπαλάκι βρίσκεται τώρα στο γήπεδο του Κινέζου προέδρου Σι που γνωρίζει πολύ καλά τους συσχετισμούς εντός της ΕΕ. Εκατοντάδες χιλιάδες Κινέζοι «απλώθηκαν» στον δρόμο μεταξύ του αεροδρομίου και του Πεκίνου, κρατώντας κινεζικές και ιταλικές σημαίες προς τιμή της Μελόνι.

Οι Βρυξέλλες παρακολουθούν με αμηχανία

Μπορούν να γραφτούν διάφορες αναλύσεις για τις σχέσεις Ρώμης-Κίνας και πώς δύναται να εξελιχθούν. Όμως οι καλά γνωρίζοντες χρονολογούν την τελική απόφαση αναθέρμανσης των σχέσεων λίγους μήνες πριν, όταν η Ιταλίδα πρωθυπουργός συνειδητοποίησε ότι οι Βρυξέλλες πολλά υπόσχονται και λίγα πράττουν.

Όταν εξελέγη στην πρωθυπουργία η Τζόρτζια Μελόνι αντιμετωπίστηκε με μεγάλο σκεπτικισμό από τον πυρήνα των αποφάσεων της ΕΕ και τις Βρυξέλλες. Η Μελόνι όμως αποδείχθηκε σκληρός αντίπαλος. «Φωνάζοντας» ότι η Ιταλία είναι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρώπη και η 10η στον κόσμο ως προς το ονομαστικό ΑΕΠ, μπήκε με φόρα, διαπραγματεύθηκε, ανέβασε το φιλοευρωπαϊκό προφίλ της και για να δείξει την απαραίτητη αλληλεγγύη «εξαγοράζοντας» μια θέση στο τραπέζι των αποφάσεων, έβγαλε την Ιταλία από τον «Δρόμο του Μεταξιού».

Όμως, παρά τις περί αντιθέτου διαβεβαιώσεις για στενή συνεργασία, όταν ήρθε η ώρα να μοιραστούν οι καρέκλες των Βρυξελλών, ο μικρός πυρήνας των ισχυρών που ανέκαθεν αποφασίζει, οδήγησε τη Μελόνι στην απομόνωση, υποστηρίζουν πηγές. Και όχι μόνο αυτό, αλλά το έκαναν με εκκωφαντικό τρόπο, διαρρέοντας σε όλα τα μεγάλα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης ότι η Μελόνι εξοργίστηκε όταν έμεινε έξω από ένα δείπνο κεκλεισμένων των θυρών μεταξύ έξι Ευρωπαίων ηγετών από τα τρία μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα της ΕΕ: το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) της Φον ντερ Λάιεν, τους Σοσιαλιστές και Δημοκράτες και το φιλελεύθερο Renew.

Το δείπνο αυτό καθόρισε ποιοι θα πάρουν τις καρέκλες και το παρουσίασαν στους υπόλοιπους ηγέτες ως τετελεσμένο γεγονός. Διέλυσε δε και την προσμονή της Ρώμης να διεκδικήσει τη θέση του κορυφαίου διπλωμάτη της ΕΕ, του Ευρωπαίου ΥΠΕΞ, η οποία πήγε στην πρωθυπουργό της Εσθονίας Κάγια Κάλας.

Η αλλαγή πλεύσης

Όμως, αυτό που φαίνεται πως δεν κατανοούν οι Βρυξέλλες και ο σκληρός πυρήνας των ηγετών είναι ότι οι πρόσφατες ευρωεκλογές κατέδειξαν πως οι ψηφοφόροι είτε αδιαφορούν, γιατί θεωρούν ότι η ψήφος τους δεν αλλάζει κάτι, είτε είναι δυσαρεστημένοι με τον σκιώδη τρόπο που λαμβάνονται κάποιες αποφάσεις στις Βρυξέλλες.

Έτσι έριξαν την ψήφο τους στα άκρα, δίνοντας μεγάλη άνοδο στη Μαρίν Λεπέν και τροφή σε σχόλια αναλυτών ότι ένα τρίδυμο Λεπέν-Μελόνι-Ορμπαν θα μπορούσε (και μπορεί) να μπλοκάρει σημαντικές αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ίσως στην πιο δύσκολη διπλωματική της στιγμή.

Υπό αυτή την οπτική, οι Βρυξέλλες εξακολουθούν να κωφεύουν και φαίνεται πως δεν αλλάζουν τρόπο σκέψης ή στρατηγικής. Μετά τον «εκτοπισμό» Ορμπαν από την εξάμηνη προεδρία της ΕΕ, ήρθε η σειρά της Μελόνι να παραλάβει ένα «συμβουλευτικό σημείωμα» για τις θέσεις της Ένωσης ενόψει του ταξιδιού της στην Κίνα.

Σύμφωνα με διαρροές από τη Ρώμη, η Ιταλίδα πρωθυπουργός ανταπάντησε ότι πρώτα την αφορά η εξωτερική και οικονομική πολιτική της χώρας της. Την ίδια στιγμή, έστειλε μήνυμα στον Κινέζο πρόεδρο Σι ότι ήρθε η ώρα να ομαλοποιηθούν οι σχέσεις των δύο χωρών.

Πριν την αναχώρησή της, η Μελόνι είπε ότι η Κίνα είναι ένας εμπορικός, οικονομικός και πολιτικός γίγαντας που «δεν μπορεί να αγνοηθεί». Σύμφωνα με την ενημέρωση των δημοσιογράφων, χρειάστηκαν αρκετοί μήνες πολύ λεπτών χειρισμών μεταξύ των δύο πλευρών για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη. Επί τούτου επιστρατεύτηκε και ο Ιταλός πρόεδρος Σ. Ματαρέλα, ο οποίος θα επισκεφθεί την Κίνα το φθινόπωρο, μετά από 7 ολόκληρα χρόνια. Η επίσκεψή του, δε, έχει διπλή σημασία, καθώς η Ιταλία προεδρεύει των G7 φέτος.

Θα εναπόκειται στον προεδρεύοντα των G7 να πείσει τους Κινέζους ότι η επανέναρξη της Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης Ιταλίας-Κίνας μπορεί περίπου να αντικαταστήσει τις (ακυρωμένες) δεσμεύσεις του «Δρόμου του Μεταξιού».

Το εμπορικό έλλειμμα της ΕΕ με την Κίνα βρίσκεται στο «κόκκινο» κατά περίπου 250 δισεκατομμύρια ευρώ. Ο οικονομικός χώρος που πρέπει να καλυφθεί είναι δυνητικά τεράστιος, σε μια χρονική στιγμή που η Ευρώπη καλείται να βάλει μεν «ταρίφες» στα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα, αλλά να κρατήσει ανοικτές άλλες πόρτες.

Την πρωτοβουλία κάλυψης αυτού του χώρου ανέλαβαν η Γερμανία και η Γαλλία. Σολτς και Μακρόν, όμως, είναι πολιτικά αδύναμοι στο εσωτερικό τους και η Ιταλίδα πρωθυπουργός βρήκε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να μπει μπροστά.

Χθες, είχαμε τον χαιρετισμό της στο επιχειρηματικό Φόρουμ Ιταλίας-Κίνας, σήμερα τη συνάντηση με τον Κινέζο πρόεδρο Σι και τα εγκαίνια της μεγάλης έκθεσης για τον Marco Polo. Μεθαύριο η Μελόνι μεταβαίνει στη Σαγκάη για την προώθηση εμπορικών συμφωνιών με τις 1.600 ιταλικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ενέργεια, την κλωστοϋφαντουργία, τη φαρμακευτική, τη μηχανική και τη βαριά βιομηχανία.

Το μήνυμα λοιπόν που ανταποδίδει η Ιταλίδα πρωθυπουργός στους Ευρωπαίους εταίρους της είναι ότι το Δόγμα Σόιμπλε (η ευρωπαϊκή βερσιόν του αμερικανικού δόγματος «Σοκ και Δέους»), όταν κατά τη διάρκεια της 10ετούς χρηματοπιστωτικής κρίσης οι δημοσιονομικά αδύναμες χώρες υπέκυπταν συνεχώς στις επιταγές των ισχυρών για μια σειρά από μη οικονομικά θέματα, έχει περάσει ανεπιστρεπτί.

Το 2023, το εμπόριο μεταξύ Κίνας και Ιταλίας έφθανε τα 66,8 δισεκατομμύρια ευρώ. Και η Μελόνι δείχνει έτοιμη να το ανεβάσει σε άλλα επίπεδα...