Πώς γλίτωσε τη φυλακή στις ΗΠΑ ο Τζούλιαν Ασάνζ

Για τους υποστηρικτές του, ο συνιδρυτής των Wikileaks Τζούλιαν Ασάνζ είναι ένας ήρωας που διώχθηκε επειδή αποκάλυψε φαινόμενα εκτεταμένης διαφθοράς και εγκλήματα πολέμου. Για άλλους, είναι ένας αδίστακτος χάκερ που έθεσε ζωές σε κίνδυνο δημοσιεύοντας ευαίσθητα κρατικά μυστικά.

Τώρα, μετά από μια μάχη 15 ετών για την αποφυγή της φυλάκισής του στις ΗΠΑ, το σίριαλ φτάνει στο τέλος του. Ο Ασάνζ θα δηλώσει ένοχος για διαρροή μυστικών εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και θα επιστρέψει στην πατρίδα του, την Αυστραλία, στο πλαίσιο συμφωνίας με το αμερικανικό Υπουργείο Δικαιοσύνης.

Οι Αμερικανοί εισαγγελείς προσπάθησαν εδώ και καιρό να δέσουν με κατηγορίες κατασκοπείας τον 52χρονο ακτιβιστή, για τον ρόλο του στη δημοσιοποίηση απόρρητων εγγράφων με τη βοήθεια της αναλύτριας πληροφοριών του αμερικανικού στρατού Τσέλσι Μάνινγκ. Αφού πέρασε επτά χρόνια στην πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο, όπου ζήτησε άσυλο, ο Ασάνζ το 2019 συνελήφθη και έκτοτε βρίσκεται σε φυλακή της βρετανικής πρωτεύουσας, κάνοντας αγώνα προκειμένου να μη συλληφθεί.

Χθες Δευτέρα άφησε τη φυλακή Belmarsh του Λονδίνου και ταξίδεψε στο Σαϊπάν στις Βόρειες Μαριάνες Νήσους, αυτοδιοικούμενη επικράτεια στον Ειρηνικό που ανήκει στις ΗΠΑ, όπου θα υποβάλει το αίτημα για τον διακανονισμό που συνεπάγεται αποφυγή μακράς ποινής.

Τι προβλέπει η συμφωνία ΗΠΑ-Ασάνζ

Ο Ασάνζ θα εμφανιστεί το πρωί της Τετάρτης στο αμερικανικό Περιφερειακό Δικαστήριο των νησιών, όπου θα του επιβληθεί ποινή την οποία ωστόσο έχει ήδη εκτίσει στη διάρκεια των 62 μηνών φυλάκισής του στη Βρετανία. Ακολούθως θα κατευθυνθεί στην Αυστραλία.

Πώς επιτεύχθηκε η συμφωνία

Οι διαπραγματεύσεις αναθερμάνθηκαν τους τελευταίους μήνες αφότου ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν δήλωσε πως εξετάζει αίτημα της αυστραλιανής κυβέρνησης να συναφθεί συμφωνία που θα επέτρεπε στον Ασάνζ να επιστρέψει στην πατρίδα του. Ο Αυστραλός πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανέζ είχε υποστηρίξει την επίλυση του ζητήματος μετά την εκλογική νίκη του τον Μάιο του 2022, λέγοντας επανειλημμένα ότι η υπόθεση «παρατράβηξε». Η αυστραλιανή κυβέρνηση πλήρωσε 500.000 δολάρια για την πτήση του Ασάνζ από τη Βρετανία, όπου τον συνόδευε η ύπατη αρμοστής της Βρετανίας στην Αυστραλία, όπως ανέφερε το BBC.

Γλίτωσε τη φυλάκιση των 175 ετών

Ο Ασάνζ κατηγορήθηκε ότι ενθάρρυνε και βοήθησε τη Μάνινγκ να αποκτήσει περίπου 750.000 απόρρητα ή ευαίσθητα έγγραφα, σε  μια από τις μεγαλύτερες διαρροές κρατικών μυστικών στην ιστορία των ΗΠΑ. Οι αρχικές κατηγορίες — από τις οποίες 17 αφορούσαν κατασκοπεία — προέβλεπαν μέγιστη ποινή φυλάκισης 175 ετών εφόσον κριθεί ένοχος για όλες στις ΗΠΑ, αν και οι ποινές για ομοσπονδιακά εγκλήματα είναι συνήθως μικρότερες, γράφει το Bloomberg.

Το ειδικό βάρος της υπόθεσης

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει υποστηρίξει ότι οι διαρροές υπονομεύουν την εθνική ασφάλεια και θέτουν ζωές σε κίνδυνο. Οι υποστηρικτές του Ασάνζ αντιτείνουν ότι η έκδοσή του θα μπορούσε να αποτελέσει επικίνδυνο προηγούμενο για την ελευθερία του τύπου και τη δημοσιογραφία, καθώς και για όσους καταγγέλλουν ή αποκαλύπτουν εγκλήματα.

Το επιχείρημα κατά της έκδοσης

Οι δικηγόροι του επικαλέστηκαν ανησυχίες για την εύθραυστη υγεία του μετά από τόσα χρόνια εγκλεισμού, καθώς και τον κίνδυνο να οδηγηθεί σε σκληρές φυλακές supermax – κάτι που επέμεναν οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ότι δεν θα συμβεί. Στην πιο πρόσφατη προσπάθειά τους για νέα ακρόαση της έφεσης, οι δικηγόροι είπαν ότι η πρεσβεία των ΗΠΑ στο Λονδίνο δεν είχε παράσχει επαρκή διαβεβαίωση πως, ως μη Αμερικανός πολίτης, θα μπορούσε να υπερασπιστεί τον εαυτό του με βάση το συνταγματικό δικαίωμα των ΗΠΑ στην απολογία, στο πλαίσιο μιας δίκαιης δίκης. Δύο δικαστές του Λονδίνου αποφάνθηκαν τον Μάιο ότι ο Ασάνζ θα μπορούσε να ασκήσει περαιτέρω έφεση κατά της έκδοσής του.