Ουκρανία: Εχει χάσει το 60% του ενεργειακού δυναμικού της από ρωσικές επιθέσεις

Η Ρωσία έχει πλήξει ή έχει κατακτήσει περισσότερο από το ήμισυ της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας, προκαλώντας τις χειρότερες και διαρκέστερες διακοπές ρεύματος από την έναρξη της εισβολής της το 2022.

Οι επιθέσεις της Μόσχας με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε ουκρανικά εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής τους τελευταίους μήνες αναγκάζουν τις ενεργειακές εταιρείες να επιβάλλουν παύσεις λειτουργίας σε εθνικό επίπεδο, προκειμένου να αποκαθιστούν ζημιές και αναζητώντας εναλλακτικές προμήθειες.

Πριν από την εισβολή της Ρωσίας, η εγχώρια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας της Ουκρανίας ήταν περίπου 55 γιγαβάτ, από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη. Η δυναμικότητα ωστόσο έχει πέσει αυτή τη στιγμή κάτω από 20 GW, λόγω βομβαρδισμών ή λόγω της ρωσικής κατοχής, σύμφωνα με Ουκρανούς αξιωματούχους που επικαλούνται οι Financial Times.

Ο πρωθυπουργός Ντενίς Σμιχάλ δήλωσε σε κυβερνητική συνεδρίαση σήμερα Πέμπτη ότι οι συνέπειες των ρωσικών επιθέσεων στον ενεργειακό τομέα της Ουκρανίας είναι «μακροπρόθεσμες», πράγμα που σημαίνει ότι η «εξοικονόμηση ενέργειας θα είναι μέρος της καθημερινής μας ζωής τα επόμενα χρόνια».

«Στόχος μας είναι η εξοικονόμηση σε όλα τα επίπεδα: από τις μεγάλες επιχειρήσεις μέχρι τις μεμονωμένες κατοικίες», είπε.

Ρωσική επίθεση το προηγούμενο Σάββατο έπληξε ενεργειακές εγκαταστάσεις σε πέντε περιοχές, προκαλώντας σημαντικές ζημιές, δήλωσε ο υπουργός Ενέργειας Χερμάν Γκαλουστσένκο.

Οι τελευταίες επιθέσεις στόχευσαν επίσης εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου που χρησιμοποιούνται από πελάτες στην ΕΕ. Αν και πρόκειται για αντλίες που μπορούν εύκολα να αντικατασταθούν, ωστόσο υπογραμμίζονται οι ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια εφοδιασμού τον χειμώνα - τόσο για εγχώρια χρήση όσο και για εξαγωγές στους Ευρωπαίους.

Η πρεσβευτής της ΕΕ στο Κίεβο Καταρίνα Ματέρνοβα είπε ότι από τον Μάρτιο «η Ρωσία έχει καταστρέψει 9,2 GW παραγωγής ενέργειας» στην Ουκρανία. Πρόσθεσε ότι συναντήθηκε με αξιωματούχους για να καθορίσει ποιες είναι οι «επείγουσες ανάγκες σε ενεργειακό εξοπλισμό» προκειμένου «να υπάρξει συμβολή στην άμβλυνση του αντίκτυπου από τις συνεχείς ρωσικές πυραυλικές επιθέσεις στις ενεργειακές υποδομές».

Η πρώτη φάση εναέριων βομβαρδισμών από τη Ρωσία, τον χειμώνα του 2022-23, είχε στόχο το ηλεκτρικό δίκτυο διανομής της χώρας — το οποίο θα μπορούσε να επισκευαστεί σχετικά εύκολα, σύμφωνα με αξιωματούχους και ειδικούς. Αλλά το πρόσφατο σφυροκόπημα σε θερμοηλεκτρικούς και υδροηλεκτρικούς σταθμούς προκαλεί ζημιές που είναι πολύ πιο δύσκολο και δαπανηρό να επισκευαστούν.

Ουκρανός κυβερνητικός αξιωματούχος περιέγραψε την επίθεση του Σαββάτου ως «καταστροφική», ενώ άλλος είπε ότι ως αποτέλεσμα πιθανώς τον χειμώνα αρκετός κόσμος θα περνά το μεγαλύτερο μέρος της μέρας χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα.

Και οι δύο αξιωματούχοι μίλησαν υπό τον όρο της ανωνυμίας. Ένας από τους αξιωματούχους είπε ότι 1,2 GW παραγωγής ενέργειας χάθηκαν μόνο στον βομβαρδισμό του Σαββάτου, ενώ η υποδομή μεταφοράς φυσικού αερίου υπέστη σοβαρές ζημιές.

Ερωτηθείς τι θα σήμαινε η ζημιά για τους επόμενους μήνες, ένας από τους αξιωματούχους το είπε ξεκάθαρα: «Πρέπει να προετοιμαστούμε για ζωή στο κρύο και το σκοτάδι».

«Αυτή είναι η νέα μας κανονικότητα», είπε ο δεύτερος αξιωματούχος, δείχνοντας έξω από ένα παράθυρο το σκοτάδι που είχε πέσει στο Κίεβο κατά τη διάρκεια έκτακτης διακοπής ρεύματος.

Η ηγεσία της Ουκρανίας απέδωσε την πρόσφατη καταστροφή στην ανεπάρκεια των συστημάτων αεράμυνας που έχουν παράσχει οι δυτικοί σύμμαχοι. Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι είπε ότι ρωσικοί πύραυλοι έπληξαν τον μεγαλύτερο θερμοηλεκτρικό σταθμό του Κιέβου τον Απρίλιο, επειδή οι ουκρανικές δυνάμεις είχαν ξεμείνει από πυρομαχικά.

Στόχος της Ρωσίας φαίνεται πως είναι να κάνει τη ζωή δύσκολη για τους Ουκρανούς, δήλωσε στους Financial Times ο Ολεξάντρ Λιτβινένκο, γραμματέας του συμβουλίου εθνικής ασφάλειας και άμυνας της χώρας, ο οποίος μίλησε για σχέδια δημιουργίας ενός «αποκεντρωμένου ενεργειακού συστήματος» που θα βασίζεται σε περισσότερους μίνι σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, λιγότερο ευάλωτους στις ρωσικές επιθέσεις.

Εκτός από την αύξηση των εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας από την ΕΕ, από 1,7 GW σε 2,4 GW, αλλά και τη σύνδεση περισσότερων ενεργειακών σταθμών με αέριο, η ηγεσία της Ουκρανίας θα πρέπει να υιοθετήσει περαιτέρω αντιδημοφιλείς αυξήσεις τιμολογίων, σύμφωνα με τον Μπορίς Ντοντόνοφ, επικεφαλής μελετών ενέργειας και κλίματος στη Σχολή Οικονομίας του Κιέβου. 

«Εάν δεν ληφθούν μέτρα, σύμφωνα με τη μοντελοποίησή μας πιθανότατα ο πληθυσμός θα έχει μόνο δύο έως τέσσερις ώρες ηλεκτρικής ενέργειας την ημέρα τον Ιανουάριο», είπε.

Την Παρασκευή, οι ουκρανικές αρχές διπλασίασαν τις τιμές ενέργειας σε μια προσπάθεια να χρηματοδοτήσουν την αποκατάσταση των ζημιών, αλλά εξακολουθούν να υπολείπονται των τιμών αγοράς.

Ο Λιτβινένκο είπε ότι η Ουκρανία προσπαθεί να αυξήσει τη χρήση πράσινης τεχνολογίας, όπως ηλιακών συλλεκτών και ανεμογεννητριών. Αλλά για τη μελλοντική ενεργειακή ασφάλεια της χώρας απαιτούνται ξένες επενδύσεις που, δεδομένου του προφίλ κινδύνου της χώρας, είναι δύσκολο να καρποφορήσουν.