Ποιοι είναι οι επενδυτές του... θανάτου στην Ευρώπη

Η συρρίκνωση του πληθυσμού από καιρό εγείρει ανησυχίες για τις οικονομικές προοπτικές της γηραιάς ηπείρου. Οι κυβερνήσεις ανησυχούν σοβαρά γι' αυτό. Ακόμη κι ο Έλον Μασκ πρόσφατα σήμανε συναγερμό για το δημογραφικό. Αλλά για κάποιους, όλη αυτή η ιστορία μετατρέπεται σε... big business.

Η γαλλική Funecap Idf SAS, για παράδειγμα, που χρηματοδοτείται από private equity, έχει ξοδέψει 1 δισ. ευρώ για να αγοράσει περισσότερα από 300 αποτεφρωτήρια και γραφεία τελετών κυρίως στην Ευρώπη, όπου βρίσκονται 17 από τις 20 χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων παγκοσμίως.

Η εταιρεία, που υποστηρίζεται από τη βρετανική επενδυτική Charterhouse Capital και τη γαλλική Latour Capital, επωφελείται από τα υψηλά κόστη ταφής, τις ανάγκες μετακίνησης και την εκκοσμίκευση των ταφικών πρακτικών, που έχουν αυξήσει τη ζήτηση για αποτεφρώσεις και άλλες εναλλακτικές επιλογές έναντι των παραδοσιακών θρησκευτικών τελετών.

Ένας στους πέντε Ευρωπαίους είναι σήμερα άνω των 65 ετών. Μέχρι το 2050, θα πρόκειται για ποσοστό 30% επί του συνολικού πληθυσμού. Και σε αντίθεση με τη Βόρεια Αμερική, η οποία επίσης αντιμετωπίζει απειλή μείωσης του πληθυσμού, η Ευρώπη έχει περιορισμένους χώρους ταφής.

«Η βιομηχανία κηδειών δεν εξαντλείται απλώς στο άνοιγμα μιας τρύπας», δηλώνει παραπάνω από ρεαλιστικά ο Thierry Gisserot, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Funecap. «Είναι θέμα υποδομών».

Η ευρωπαϊκή αγορά αποτέφρωσης νεκρών απολαμβάνει υψηλή ανάπτυξη 5% έως 7% ετησίως κατά μέσο όρο, είπε. Οι αποτεφρώσεις έχουν αυξηθεί σε δημοτικότητα, ιδιαίτερα σε καθολικές χώρες, όπου τα έθιμα έχουν οπισθοχωρήσει τις τελευταίες δεκαετίες, σημειώνει το Bloomberg.

Η Funecap εξαγόρασε το 2022 την ολλανδική Facultatieve Technologies, παγκόσμια ηγέτιδα στον εξοπλισμό αποτέφρωσης, ενώ πρόσφατα έγινε εταίρος στη Rhein-Taunus-Krematorium, τη μεγαλύτερη εταιρεία του είδους στη Γερμανία. Η διευθύνουσα σύμβουλος της RTK Judith Könsgen είπε ότι κι άλλοι επενδυτές της χτύπησαν την πόρτα.

Η αγορά γραφείων τελετών και αποτεφρωτηρίων είναι πιο κατακερματισμένη στην Ευρώπη απ' ό,τι σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες, ιδιαίτερα μάλιστα στη Γερμανία, σύμφωνα με τον Björn Wolff, ιδρυτή της Mymoria. Η εταιρεία του, η οποία παρέχει υπηρεσίες κηδειών, αγοράζει γραφεία τελετών με το τσουβάλι τα τελευταία χρόνια, και θα συνεχίσει να το κάνει.

«Οι ιδιοκτήτες οικογενειακών επιχειρήσεων συνταξιοδοτούνται και τα παιδιά τους δεν θέλουν πλέον να κάνουν αυτή τη δουλειά», είπε ο Wolff. Παράλληλα, με τις εξαγορές, η Mymoria βελτιστοποιεί τομείς όπως η διοίκηση και η αποδοτικότητα του κόστους.

Εν τω μεταξύ, οι ταμειακές ροές στον τομέα είναι προβλέψιμες — οι άνθρωποι δεν γίνεται να μην πεθαίνουν. Οι θάνατοι μάλιστα αναμένεται να εκτιναχθούν τα επόμενα χρόνια, καθώς ο πληθυσμός γερνά, αυξάνοντας όπως φαίνεται τα έσοδα για εταιρείες του κλάδου.

Αλλη πηγή εισοδήματος, πιο αμφιλεγόμενη, είναι η πώληση μεταλλικών υπολειμμάτων που απομένουν μετά την καύση της φθαρτής σάρκας.

Πολλοί άνθρωποι έχουν χρυσά δόντια, τεχνητά ισχία ή αρθρώσεις στα γόνατα, που περιέχουν τιτάνιο, κοβάλτιο ή χρώμιο. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, τα μέταλλα ανακτώνται από τις στάχτες και πωλούνται σε εταιρείες ανακύκλωσης. Δεν είναι παράνομο σημειωτέον, αρκεί να ενημερώνονται οι συγγενείς.

Πολλά αποτεφρωτήρια υποστηρίζουν ότι δωρίζουν το σύνολο ή μέρος των εσόδων. Σύμφωνα με τον Jan-Willem Gabriels, επικεφαλής της εταιρείας ανακύκλωσης μετάλλων OrthoMetals, η διαδικασία δωρεάς ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών: η Σουηδία, για παράδειγμα, απαιτεί από τα αποτεφρωτήρια να στέλνουν τα έσοδα σε ειδικό κρατικό κληροδότημα.

«Δεδομένου ότι μια εταιρεία δεν είναι φιλανθρωπική οργάνωση, πρέπει να μπορεί να χρησιμοποιεί τα έσοδα προς το συμφέρον της», αντιτείνει ο Gisserot.

Ταυτόχρονα, η Könsgen της RTK προειδοποιεί: «Ορισμένοι επενδυτές πιστεύουν ότι τα αποτεφρωτήρια είναι μηχανή παραγωγής χρήματος», αλλά δεν είναι αληθές.

«Χρειάζεται να επενδύσεις πολλά στον εξοπλισμό, τις διαδικασίες και τη συντήρηση, αλλά, με την κατάλληλη τεχνογνωσία, πετυχαίνεις καλές αποδόσεις». Με άλλα λόγια, ο θάνατός σου η... ανάστασή μου.