Ευρώπη: Το Ουκρανικό διχάζει υπουργούς Οικονομικών και εξωτερικών

Στο Κίεβο διεξάγεται σήμερα η πρώτη μεταπολεμική Σύνοδο Κορυφής μεταξύ ΕΕ και Ουκρανίας. Επισήμως, η ΕΕ συνεχίζει να στηρίζει τόσο οικονομικά, όσο και στρατιωτικά την Ουκρανία. Ανεπισήμως όμως, υπάρχουν χώρες που πιέζουν ώστε να υπάρξει μια ανακωχή και να ξεκινήσουν οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Και μάλιστα ο αριθμός αυξάνεται. 

Αξιοσημείωτο είναι ότι στην ατζέντα της Συνόδου, που περιγράφει τα θέματα προς συζήτηση, η ΕΕ επιμένει να ονομάζει τον πόλεμο ως «aggression» (επίθεση) και όχι ως «invasion» (εισβολή) όπως επιθυμεί η ουκρανική  κυβέρνηση. 

Χθες, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ενόψει της Συνόδου, ενέκρινε περαιτέρω στρατιωτική βοήθεια, το έβδομο πακέτο, ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ, και ένα νέο πακέτο ύψους 45 εκατομμυρίων ευρώ ως βοήθεια για σκοπούς στρατιωτικής εκπαίδευσης (EUMAM Ukraine).

Όπως μεταφέρει πηγή της Κομισιόν, η βοήθεια συνεχίζει να ρέει προς την Ουκρανία σε συνεννόηση με τις ΗΠΑ, όμως, το οικονομικό κόστος που προκάλεσαν οι συνέπειες του πολέμου στην ΕΕ έχει αρχίσει να φέρνει σε αντιπαράθεση τους υπουργούς οικονομικών και τους υπουργούς εξωτερικών της Ένωσης. 

Και αυτό γιατί οι επιπτώσεις αρχίζουν τώρα να «ρέουν» στους προϋπολογισμούς του 2023 και ήδη γίνονται εκτιμήσεις για τη διάχυση (spillover) στο 2024. Αυτή η εξέλιξη είναι «κόκκινο πανί» για τους υπουργούς οικονομικών οι οποίοι θα πρέπει τώρα να αρχίσουν να σφίγγουν το δημοσιονομικό ζωνάρι. Αυτό έχει ιδιαίτερες επιπτώσεις και για την Ελλάδα η οποία, όπως έχουμε γράψει σε προηγούμενα ρεπορτάζ έχει ήδη ενημερωθεί ότι το 2023-2024 θα είναι έτη δημοσιονομικής προσαρμογής. Επίσης οι ψίθυροι για τις προεκλογικές κυβερνητικές παροχές, γίνονται όλο και πιο δυνατοί ενόψει του επόμενου Eurogroup. 

Οι αριθμοί που ζαλίζουν

Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, οι οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου της Ουκρανίας με βραχυπρόθεσμο άμεσο δημοσιονομικό κόστος για την ΕΕ και τα μέλη της αναμένεται να ανέλθουν σε 175 δισεκατομμύρια ευρώ ή περίπου 1,1 έως 1,4% του ΑΕΠ το 2022.

Το ινστιτούτο  Bruegel δίνει τις εξής εξηγήσεις:

• 50 δισ. ευρώ για τον περιορισμό των συνεπειών των εγχώριων τιμών ενός επιδεινωμένου κλονισμού της προσφοράς μέσω μεταβιβάσεων, φορολογικών περικοπών και ελέγχων των τιμών. 
• 75 δισ. ευρώ για την έναρξη ενός σχεδίου ενεργειακής ανεξαρτησίας για τη μείωση της εξάρτησης από τη Ρωσία. 
• 30 δισ. ευρώ για αμοιβαιοποίηση του κόστους υποδοχής προσφύγων από την Ουκρανία. 
• 20 δισ. ευρώ για την ασφάλεια και την άμυνα το 2022 και τα διπλάσια το 2023. 
• Απαιτούνται περαιτέρω δαπάνες μεσοπρόθεσμα, ιδίως για την ενεργειακή ασφάλεια και την άμυνα. 

Η νέα έκτακτη ανάγκη είναι πιθανό να ματαιώσει τις ελπίδες για ομαλοποίηση μετά την Covid-19. Τώρα οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να αντιμετωπίσουν νέες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Το ασύμμετρο σοκ του πολέμου (ορισμένες χώρες της ΕΕ θα επηρεαστούν περισσότερο) συνεπάγεται επιμερισμό του κόστους, όπως συνέβη στην περίπτωση του προγράμματος εκτός προϋπολογισμού της ΕΕ επόμενης γενιάς.

Το ινστιτούτο αναφέρει ότι αυτά τα πρόσθετα κόστη θα διαταράξουν τη διαρθρωτική εξυγίανση που σχεδιάζεται για το 2023 και μετά και είναι πιθανό να επιδεινώσουν τις ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους στα πιο εύθραυστα κράτη μέλη.

Παρά τα όσα υποστηρίζει η ελληνική κυβέρνηση, για την ΕΕ, η χώρα μας παραμένει το πιο εύθραυστο μέλος. Ήδη, όπως έχουμε γράψει, οι Βόρειες χώρες και δη η Γερμανία και η Ολλανδία επιθυμούν η Κομισιόν να ζητήσει σαφές δημοσιονομικό πλάνο προσαρμογής από την Ελλάδα τον Μάιο το οποίο θα δεσμεύει και την επόμενη κυβέρνηση. Αυτή είναι μια κίνηση που επαναλαμβάνονταν όταν είχαμε εκλογές εν μέσω μνημονίων.

Τί συνέβη στο Νταβος;

Φέτος η συνάντηση στο Νταβός πέρασε σχεδόν στα ψηλά. Και αυτό γιατί πολλοί αρχηγοί κρατών και πολιτικοί απείχαν. Αντί γι’ αυτών, τον Νταβός ήταν γεμάτο από CEO’s, λομπίστες, αλλά και πολλούς decision makers που κινούνται πάντα πίσω από τις κλειστές πόρτες. 

Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες του Euro2day.gr, τα θέματα που κυριάρχησαν ήταν δύο

1. Οι εξελίξεις στην Ουκρανία, την Ρωσία και την Τουρκία (εκπρόσωποι από πολλά hedge funds είπαν ότι έχουν αρχίσει να σορτάρουν την Τουρκία) και
2. 2.Οι μεταλλάξεις της Covid και κατά πόσο είναι πιθανό να επιστρέψουν περιοριστικά μέτρα.

Πηγές πηγές που συμμετείχαν σε συζητήσεις ανέφεραν ότι ο νούμερο ένα φόβος αυτή τη στιγμή, είναι μια εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία από την Λευκορωσία. Μάλιστα φέρεται να κυκλοφόρησαν και συγκεκριμένες φωτογραφίες από δορυφόρους που δείχνουν ότι τα ρωσικά άρματα αυξάνονται ραγδαία στα σύνορα της Λευκορωσίας. 

Και ενώ στο Νταβός συμφωνήθηκε το θέμα να παραμείνει «χαμηλά» τα τελευταία εικοσιτετράωρα έχει αρχίσει να διαρρέει. Η Ρωσία βεβαίως διέψευσε ότι σχεδιάζει επίθεση και ανταπάντησε ότι, οτιδήποτε πράττει αυτό γίνεται με λογική άμυνας. 

Μιλώντας με συγκεκριμένους αξιωματούχους, που επεξεργάζονται ένα σχέδιο εκεχειρίας, ανέφεραν ότι δεν αποκλείουν μια κλιμάκωση πριν έρθει η αποκλιμάκωση. Όμως άλλο η κλιμάκωση στην ήδη υπάρχουσα πολεμική «σκαλέτα» και άλλο μια νέα εισβολή από το έδαφος της Λευκορωσίας. Η οποία, βεβαίως, θα ανέβαζε την ένταση και θα ανάγκαζε την Δύση να λάβει πιο ενεργό ρόλο στον πόλεμο. Μια εξέλιξη που κανένας πολιτικός στην ΕΕ δεν επιθυμεί. Για αυτό τον λόγο οι σχέσεις Γερμανίας- ΗΠΑ είναι τεταμένες.

Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι το υπάρχον πλάνο για κατάπαυση του πυρός, μπορεί να «αναδειχθεί» την Άνοιξη. Γίνεται λόγος για ένα σχέδιο μιας λεγόμενης «νέας Ουκρανίας», χωρίζει την χώρα σε τρεις ζώνες: την Δυτική, την Ανατολική και την μεσαία. Η μεσαία μπορεί να έχει μια αυτοδύναμη κυβέρνηση ενώ τα δύο άκρα θα λειτουργούν σαν «καντόνια». 

Οι Ρώσοι, λένε οι πηγές, φαίνεται πως το συζητάει ανεπίσημα, ενώ ο κύριος Ζελένσκι είναι κάθετα αντίθετος και επιμένει στην συνέχιση του πολέμου με περισσότερα σύγχρονα δυτικά όπλα ώστε να εκδιωχθούν πλήρως οι Ρώσοι απ’ όλες τις περιοχές και να επανέλθει η Ουκρανία στην προ πολέμου κατάσταση.