Ο μεγάλος συμβιβασμός για την τραπεζική ένωση

Σε τελική συμφωνία κατέληξε η ΕΕ για τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης των Τραπεζών, αλλά και το Ταμείο Εξυγίανσης που θα τον στηρίζει. Πρόκειται για έναν από τους βασικότερους πυλώνες της τραπεζικής ενοποίησης και αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για τη μεγαλύτερη οικονομική μεταρρύθμιση στην ΕΕ μετά την εισαγωγή του ευρώ.

Μετά από αρκετούς μήνες έντονων διαπραγματεύσεων και με τα χρονικά περιθώρια να στενεύουν επικίνδυνα, οι αξιωματούχοι κατέληξαν σε συμφωνία μετά από μαραθώνιο συζητήσεων που διήρκεσε 17 ώρες και ολοκληρώθηκε το πρωί της Πέμπτης.

«Η ελληνική προεδρία σήμερα το πρωί κατέληξε σε προσωρινή συμφωνία με τους εκπροσώπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τους κανονισμούς του Ενιαίου Μηχανισμού Εξυγίανσης. Αυτό έγινε με την πολύτιμη συμβολή και συνεισφορά του προέδρου της Διακυβερνητικής Διάσκεψης σε υπουργικό Επίπεδο Γερούν Ντάισελμπλουμ" δήλωσε ο κ. Γιάννης Στουρνάρας και συμπλήρωσε: "Το συμφωνημένο κείμενο θα κατατεθεί τώρα από τα Κράτη Μέλη και ελπίζω ότι θα μπορέσουν να το στηρίξουν. Ο κανονισμός θα επιτρέψει την καθιέρωση ενός ενιαίου διοικητικού συμβουλίου για την εξυγίανση των τραπεζών με ευρείες εξουσίες σε περιπτώσεις εκκαθάρισης τραπεζών, όπως και με ένα ενιαίο ταμείο εξυγίανσης. Η επικύρωση του κειμένου θα μας επιτρέψει να ολοκληρώσουμε επίσης τη διακυβερνητική συμφωνία για την λειτουργία του Ταμείου". "Εξ ονόματος της προεδρίας θα ήθελα να καλωσορίσω τη σημερινή συμφωνία για αυτό το στοιχείο κλειδί για την Τραπεζική Ένωση της Ευρώπης. Ειλικρινά ελπίζω ότι θα ανοίξει το δρόμο για έγκριση τόσο από το Κοινοβούλιο όσο και από το Συμβούλιο ενός του χρονικού πλαισίου που έχουμε θέσει ενόψει των επικείμενων ευρωπαϊκών εκλογών" καταλήγει ο κ. Στουρνάρας.

Βάσει των πρώτων πληροφοριών που μεταδίδει το Reuters, η επιτροπή των ευρωβουλευτών και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησαν να δημιουργηθεί η τραπεζική ένωση και να κλείνουν οι τράπεζες που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. Επίσης συμφώνησαν ότι πρωταρχικό ρόλο στην απόφαση για το κλείσιμο τραπεζών θα έχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Συμβιβαστική είναι η λύση και για το χρονοδιάγραμμα στο Ταμείο Εξυγίανσης που προβλέπεται να είναι έτοιμο σε διάστημα 8 ετών.

Επισήμως, οι λεπτομέρειες της συμφωνίας δεν έχουν γίνει ακόμη γνωστές. Οι Financial Times ωστόσο, αποκαλύπτουν ότι οι τελικοί όροι περιλαμβάνουν μικρές, αλλά δύσκολες αλλαγές στην αρχική θέση των κρατών μελών που επηρεάστηκε σημαντικά από το Βερολίνο και την ένσταση της Γερμανίας για έκθεση των φορολογούμενων πολιτών. Ο Yves Merchs, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είχε προειδοποιήσει ότι η απουσία συμφωνίας θα ήταν «πολύ κοντά στην αυτοκτονία». 

Οι βασικοί συμβιβασμοί που έγιναν μετά από πιέσεις του ευρωκοινοβουλίου ήταν να επιταχυνθεί το χρονοδιάγραμμα για τη σύσταση του Ταμείου Εξυγίανσης στα 8 από τα 10 έτη με ταχύτερη εφαρμογή και της αμοιβαιοποίησης του κόστους μεταξύ των κρατών – μελών. Αυτό ήταν ένα θέμα στο οποίο είχε αντισταθεί σθεναρά ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Ορισμένες αλλαγές αποφασίστηκαν και στη δομή της διαδικασίας λήψης αποφάσεων ώστε να μειωθεί ο ρόλος των υπουργών Οικονομικών και των εθνικών ρυθμιστικών αρχών. Έτσι, αναθεωρούνται οι περιπτώσεις στα οποίες υπάρχει δυνατότητα παρέμβασης από τους υπουργούς, αλλά και ο αριθμός των αποφάσεων που απαιτούν ομοφωνία.

Και πάλι όμως, οι αποφάσεις αυτές απέχουν από τα αρχικά αιτήματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Κομισιόν που ζητούσαν πλήρως αμοιβαιοποιημένο ταμείο με ισχυρή γραμμή πίστωσης από τα κράτη-μέλη υπό ένα σύστημα λήψης αποφάσεων που θα επικυρώνονταν από τις Βρυξέλλες και όχι από τα κράτη-μέλη.

Οι Financial Times μεταδίδουν ότι ακόμη και σε αυτές τις μικρές αλλαγές υπήρξαν σθεναρές αντιδράσεις από τη Γερμανία. Το δημοσίευμα αναφέρει ότι ο ρόεδρος του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ είχε τηλεφωνική επικοινωνία με το Βερολίνο ακόμη και στις 6 τα ξημερώματα για να πάρει το πράσινο φως. Μετά την ολοκλήρωση αυτής της τηλεφωνικής επικοινωνίας, ο κ. Ντάισελμπλουμ μπήκε στην αίθουσα των συνεδριάσεων χαμογελώντας και κουνώντας μία σελίδα χαρτί.

Με χειροκροτήματα, οι τελικοί όροι καθορίστηκαν στις 7 το πρωί αν και η επιτροπή διαπραγμάτευσης του ευρωκοινοβουλίου ζήτησε μερικές ακόμη ώρες για να πάρει το πράσινο φως των ηγετών κάθε πολιτικής ομάδας.

Ο ίδιος ο Βόλφγανγκ Σόιμπλε δήλωσε πως η συμφωνία ικανοποιεί τα αιτήματα της Γερμανίας κάνοντας λόγο για ελαχιστοποίηση των κινδύνων για τους φορολογούμενους πολίτες. Καλωσόρισε την "σαφή συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών από την αρχή" και τόνισε πως ¨με την υπάρχουσα συμφωνία "μένει εκτός η αμοιβαιοποίηση των υποχρεώσεων των κρατών μελών που συμμετέχουν".