Θύελλα αντιδράσεων για τον Ποινικό Κώδικα

Οι καταργήσεις και οι συγχωνεύσεις Πρωτοδικείων και Εφετείων, η αυστηροποίηση των ποινών καθώς και η συμμετοχή των δικηγόρων στις νομοπαρασκευαστικές επιτροπές είναι τα βασικά θέματα που κυριαρχούν στον «πόλεμο» που σοβεί τους τελευταίους μήνες μεταξύ του Υπουργείου Δικαιοσύνης και του δικαστικού και δικηγορικού κόσμου.

Οι αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας έχουν προστεθεί στη «φαρέτρα» των δικηγόρων, οι οποίοι τους τελευταίους μήνες απέχουν από τα καθήκοντά τους διαμαρτυρόμενοι αρχικά για το νέο φορολογικό νομοσχέδιο και εν συνεχεία για τις ρυθμίσεις Φλωρίδη. Στο πλευρό τους, δικαστές και εισαγγελείς καθώς και ποινικολόγοι οι οποίοι δεν απεργούν, αλλά ανά τακτά χρονικά διαστήματα εκφράζουν την έντονη δυσαρέσκειά τους για τα τεκταινόμενα στη Δικαιοσύνη.

Οι δικηγόροι κατηγορούν τον Υπουργό Δικαιοσύνης για απουσία διαβούλευσης επί του επίμαχου νομοσχεδίου το οποίο κατατέθηκε το βράδυ της περασμένης Παρασκευής στη Βουλή, ενώ υποστηρίζουν ότι οι προτεινόμενες διατάξεις συρρικνώνουν θεμελιώδεις εγγυήσεις και δικαιώματα των κατηγορουμένων, παραβιάζουν τις αρχές τις δίκαιης δίκης και επιτείνουν την ανασφάλεια δικαίου.

Η Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας είναι κατηγορηματικά αντίθετη στην κατάργηση οποιουδήποτε Εφετείου ή Πρωτοδικείου της χώρας, όπως λειτουργούν μέχρι σήμερα, ως προς τη συγχώνευση δε των Ειρηνοδικείων θεωρεί ότι απαιτείται ένας ουσιαστικός διάλογος προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που θα ανακύψουν, λαμβάνοντας υπόψη την αποτελεσματική και ακώλυτη άσκηση του δικαιώματος δικαστικής προστασίας των πολιτών.

Όπως υποστηρίζουν οι δικηγόροι, είναι αδύνατη η λειτουργία Πρωτοδικείου χωρίς τη λειτουργία Τριμελούς Πλημμελειοδικείου, πολυμελών συνθέσεων και ΜΟΔ.

Ποινικολόγοι

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε χθες η Ένωση Ελλήνων Ποινικολόγων αναφέρει ότι το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για τις αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας «χαρακτηρίζεται από νομοτεχνική προχειρότητα, τιμωρητικό / αντι-φιλελεύθερο πνεύμα και άγνοια των πρακτικών αναγκών της ποινικής διαδικασίας».

Σε 16σέλιδη ανακοίνωσή της η Ένωση Ελλήνων Ποινικολόγων επισημαίνει ότι η ψήφιση των διατάξεων του νομοσχεδίου αναμένεται να προκαλέσει:

α) συμφόρηση των ποινικών ακροατηρίων,

β) υπερ-κορεσμό των σωφρονιστικών καταστημάτων και κοινωνικό εξοστρακισμό μη επικίνδυνων παραβατών,

γ) οξύτατα προβλήματα διαχρονικού δικαίου και ισότητας ενώπιον του νόμου,

δ) πτώση της ποιότητας των δικαστικών αποφάσεων και αύξηση των εξ αυτών ουσιαστικώς ή νομικώς λανθασμένων,

ε) αφόρητο περιορισμό θεμελιωδών δικαιωμάτων των κατηγορουμένων,

στ) υποβάθμιση του ρόλου των συνηγόρων και

ζ) ανατροπή της δικαιοπολιτικής και δογματικής ισορροπίας του ποινικού μας συστήματος.

Ακόμη, η Ένωση Ελλήνων Ποινικολόγων αναφέρει ότι «οι πλείστες των προτεινόμενων ρυθμίσεων δεν υπηρετούν τον εξαγγελλόμενο σκοπό του νομοσχεδίου, ήτοι την επιτάχυνση και ποιοτική αναβάθμιση της ποινικής δίκης», ενώ «οι κριτικές παρατηρήσεις και προτάσεις που υποβλήθηκαν κατά την δημόσια διαβούλευση δεν ελήφθησαν -με ολίγες εξαιρέσεις- δεόντως υπόψη, με αποτέλεσμα το κατατεθέν στην Βουλή κείμενο να είναι άκρως προβληματικό».

Παράλληλα, η Ένωση Ελλήνων Ποινικολόγων σημειώνει ότι «κατά την παρασκευή του επίμαχου νομοσχεδίου "υπερπηδήθηκε" παντελώς -για άγνωστους λόγους- το στάδιο της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής, με αποτέλεσμα το νομοσχέδιο να εμφανίζει σοβαρά προβλήματα νομοτεχνικής και ουσιαστικής φύσεως καθώς και ασυμβατότητα προς το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ» και καταλήγει: «Συνολικώς εκτιμώμενο, το νομοσχέδιο χαρακτηρίζεται από νομοτεχνική προχειρότητα, τιμωρητικό / αντι-φιλελεύθερο πνεύμα και άγνοια των πρακτικών αναγκών της ποινικής διαδικασίας».

Αντίθετη στις διατάξεις του επίμαχου νομοσχεδίου είναι και η μειοψηφία -6 μέλη- της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων τα οποία αντιτίθενται:

• Στην αύξηση του ανώτατου ορίου της πρόσκαιρης κάθειρξης από 15 σε 20 έτη.
• Στη δυνατότητα τιμωρίας της απόπειρας με την ποινή του ολοκληρωμένου εγκλήματος και της «απλής» συνέργειας με την ποινή του αυτουργού.
• Στην απαγόρευση διπλής μείωσης σε περίπτωση συρροής περισσότερων λόγων.
• Στον αποκλεισμό ανασταλτικού αποτελέσματος έφεσης σε ορισμένα εγκλήματα.
• Στην καθ’ ύλη αρμοδιότητα μονομελούς και τριμελούς εφετείου, καθώς και μονομελούς και τριμελούς πλημμελειοδικείου - Κατάργηση πενταμελούς εφετείου.
• Στην περάτωση κύριας ανάκρισης με απευθείας κλήση.
• Στον περιορισμό του δικαιώματος του κατηγορουμένου να εξετάζει στο ακροατήριο τους μάρτυρες κατηγορίας
• Ανάγνωση στο ακροατήριο μαρτυρικών καταθέσεων αστυνομικών και ανακριτικών υπαλλήλων που δόθηκαν στην προδικασία
• Περιορισμός των εξεταστέων μαρτύρων στη δευτεροβάθμια δίκη.

Όπως όλα δείχνουν, το επίμαχο νομοσχέδιο θα «περάσει» από τη Βουλή αλλά αν ο δικηγορικός κόσμος συνεχίσει να αντιτίθεται και να απέχει, πιθανότατα θα είναι μία «πύρρειος νίκη».