Νέο Σύνταγμα και «ψήφος εξωτερικού» στη νέα κυβερνητική βεντάλια

Το Μαξίμου ανοίγει τη βεντάλια των μεγάλων πολιτικών και θεσμικών τομών που σχεδιάζει εδώ και χρόνια.
Μαζί με τα (προς νομοθέτηση) «καλά μέτρα», τον προϋπολογισμό, το «μακεδονικό» και ζητήματα εξωτερικής πολιτικής που ανέκυψαν αίφνης, όπως η αιγιαλίτιδα ζώνη, προοιωνίζονται ένα θερμό πεντάμηνο.

Με επίκεντρο τη Βουλή και με φόντο... τη διάλυσή της, αφού στο τέλος αυτής της πεντάμηνης διαδρομής ο Αλέξης Τσίπρας και το επιτελείο του θα αποφασίσουν πότε θα στηθούν οι εθνικές κάλπες.

Η επικείμενη (σ.σ. μέσα στον Νοέμβριο) έναρξη της διαδικασίας Αναθεώρησης του Συντάγματος και η ψήφος των Ελλήνων που ζουν στο εξωτερικό, ήταν τα δύο θέματα «εσωτερικού» ενδιαφέροντος που απασχόλησαν την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ και το υπουργείο Εσωτερικών, αντίστοιχα.

Όχι απευθείας εκλογή του ΠτΔ

Οι προτάσεις του κυβερνώντος κόμματος για το νέο Σύνταγμα απασχόλησαν χθες την Πολιτική Γραμματεία, ενώ ως βάση συζήτησης τέθηκε το πλαίσιο που είχε παρουσιάσει ο κ. Τσίπρας τον Ιούλιο του 2016, στην ειδική εκδήλωση στο προαύλιο της Βουλής. Στόχος είναι να συσταθεί από τη Βουλή στις αρχές Νοεμβρίου η Συνταγματική Επιτροπή, ώστε να ξεκινήσει και επίσημα η διαδικασία.

Το σημείο που φαίνεται ότι θα αλλάξει είναι αυτό που αφορά στον τρόπο εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας. Κατά τις πληροφορίες, διατηρείται η κεντρική ιδέα, που είναι η αποσύνδεση της προεδρικής εκλογής από τη διάλυση της Βουλής. Ωστόσο:

• Στην αρχική πρόταση (του 2016) οριζόταν ότι στην περίπτωση που οι υποψήφιοι για το ύπατο αξίωμα δεν συγκέντρωναν στη Βουλή την απόλυτη πλειοψηφία των 180 ψήφων, τότε η εκλογή θα γινόταν απευθείας από τον λαό.

• Τώρα όμως εξετάζεται το ενδεχόμενο να ολοκληρωθεί η διαδικασία εντός Βουλής και χωρίς τη διάλυσή της. Για παράδειγμα, στις δύο πρώτες ψηφοφορίες να χρειάζονται 180 «ναι» και στην τρίτη μόνο 151.

Στη (διαφαινόμενη) αλλαγή θέσης έπαιξε ρόλο η έντονη αντίδραση της επιστημονικής κοινότητας στη διάρκεια του δημόσιου διαλόγου που πραγματοποιήθηκε το τελευταίο 12μηνο. Κι αυτό διότι, όπως υποστήριξε η πλειοψηφία των συμμετεχόντων, η απευθείας εκλογή από τον λαό μετατρέπει το Πολίτευμα σε Προεδρική Δημοκρατία, αντί Προεδρευομένης που είναι το ισχύον. Οριστική απόφαση θα ληφθεί σε νέα συνεδρίαση του οργάνου.

Κράτος-Εκκλησία: Όχι πλήρης διαχωρισμός

Κατά τις ίδιες πληροφορίες, το έτερο «καυτό» θέμα που συγκέντρωσε διαφωνίες στην εσωκομματική συζήτηση είναι η σχέση Κράτους-Εκκλησίας.

Εν προκειμένω, δεν άλλαξε η αρχική πρόταση (του 2016) για «διακριτούς ρόλους Κράτους-Εκκλησίας». Θέση που φέρεται να έχει αποδεχθεί και ο κ. Ιερώνυμος, ως «κοινά αποδεκτό συμβιβασμό».

Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, «διακριτοί ρόλοι» σημαίνει:

• Πλήρης καθιέρωση της διακριτότητας Κράτους και Εκκλησίας με σεβασμό στην Ορθόδοξη Εκκλησία και τον ιστορικό της ρόλο.

• Ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους, με αναγνώριση της Ορθοδοξίας ως ιστορικά επικρατούσας θρησκείας.

• Κατοχύρωση του υποχρεωτικού πολιτικού όρκου στις ορκωμοσίες των αιρετών του πολιτεύματος, των δικαστών και των λοιπών δημόσιων λειτουργών.

Υπάρχουν ωστόσο στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που επιμένουν στον πλήρη διαχωρισμό, δηλαδή στην απάλειψη της επικρατούσας θρησκείας και στη μη μισθοδοσία του κλήρου από το Δημόσιο. Η τελική απόφαση παραπέμφθηκε, επίσης, στην επόμενη συνεδρίαση.

Ποιοι-πού-πώς η «ψήφος του εξωτερικού»

Όσο για την ψήφο των Ελλήνων που ζουν μόνιμα στο εξωτερικό, έκανε «πρεμιέρα» χθες η ειδική Επιτροπή που θα επεξεργαστεί το θέμα υπό τον Γενικό Γραμματέα του υπουργείου Εσωτερικών Κώστα Πουλάκη.

Συμφωνήθηκε να ολοκληρώσουν την πρότασή τους μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου και να την παραδώσουν στον υπουργό Αλέξη Χαρίτση, προκειμένου να δρομολογήσει η κυβέρνηση τη νομοθέτηση.

Κατά τις πληροφορίες, τα μέλη ανέλαβαν να αναζητήσουν λύσεις στα τρία ερωτήματα που αφορούν την «ψήφο του εξωτερικού»:

1. Ποιοι θα έχουν δικαίωμα. Δηλαδή εάν θα τεθεί ανώτατο όριο μόνιμης απουσίας από την Ελλάδα των ενδιαφερόμενων πολιτών, όπως συμβαίνει στις περισσότερες δυτικές χώρες. Εν προκειμένω, χρειάζεται να ληφθεί υπόψη το Σύνταγμα, που μιλά για ίσα εκλογικά δικαιώματα όλων όσοι είναι δικαιούχοι (ιθαγένεια-εγγραφή στα δημοτολόγια) ή να ζητηθεί η αλλαγή του στη Συνταγματική Αναθεώρηση.

2. Πού θα κατευθύνεται η ψήφος τους. Εν προκειμένω, προκρίνεται η ιδέα να ψηφίζουν κόμμα και όχι υποψηφίους (όπως στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας). Κι αυτό προκειμένου να μην είναι υποχρεωμένοι οι υποψήφιοι να κάνουν εκλογική εκστρατεία... σε όλο τον πλανήτη.

3. Πώς θα ψηφίζουν. Η επιλογή θα γίνει ανάμεσα στην επιστολική ψήφο ή στην προσέλευση σε κάλπες που θα στηθούν στα κατά τόπους προξενεία ή σε «ειδικά διαμορφωμένους χώρους».