Ανοιξε ο ασκός του Αιόλου για τα χρέη των κομμάτων

Η αναμενόμενη από καιρό δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης «θαλασσοδάνεια κομμάτων» δρομολογήθηκε και η πολιτική αντιπαράθεση χτύπησε κόκκινο.

Οι οικονομικοί εισαγγελείς κάλεσαν σε κατάθεση 50 στελέχη τραπεζών που χορήγησαν τα δάνεια σε ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ, καθώς και τους οικονομικούς υπευθύνους των κομμάτων. Σημειώνεται ότι η έρευνα για τη συγκεκριμένη υπόθεση είχε αρχικά τεθεί στο αρχείο, ωστόσο άνοιξε εκ νέου μετά από παραγγελία της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ξένης Δημητρίου το 2017.

Η εξέλιξη ήταν αναμενόμενη από την άνοιξη, όταν η Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής που διερεύνησε επί μήνες την υπόθεση κατέληξε (κατά πλειοψηφία) σε πόρισμα και το απέστειλε στη Δικαιοσύνη. Οι πληροφορίες από το δικαστικό ρεπορτάζ «έδειχναν» φθινοπωρινές εξελίξεις. Το θέμα ωστόσο αναδείχθηκε λίγο νωρίτερα, δηλαδή την προηγούμενη εβδομάδα, λόγω... Αδωνι Γεωργιάδη, όταν πρότεινε δημοσίως να γίνει «κούρεμα» στα χρέη των κομμάτων, «όπως γίνεται και με τα χρέη των φυσικών προσώπων».

Παραμένει ερώτημα ωστόσο η ένταξη και των δανείων του ΚΚΕ στη δικαστική διερεύνηση, δεδομένου ότι το κόμμα αυτό τα αποπληρώνει. Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, μέλος της Εξεταστικής Επιτροπής, Σπύρος Λάππας, τόνισε χαρακτηριστικά χθες: «Αυτό που μου κάνει εντύπωση είναι η κλήση του ΚΚΕ από τους εισαγγελικούς λειτουργούς. Εμείς δεν βρήκαμε κάτι μεμπτό. Και τα τραπεζικά του δάνεια εξυπηρετούντο πλήρως και έχει τεράστια ακίνητη περιουσία, που διασφαλίζει τη δανειοδότησή του. Με κατέπληξε».

Τόσο η ΝΔ όσο και το ΠΑΣΟΚ, πάντως, επιμένουν ότι η Εξεταστική Επιτροπή δεν απέδειξε τίποτα.

Εγγύηση τα... μελλοντικά εκλογικά ποσοστά

Πέραν των τεχνικών παραμέτρων της υπόθεσης, οι προβολείς εστιάζουν στην πολιτική ουσία της.

* Πρώτον, τα κόμματα του παλιού δικομματισμού (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ) ζητούσαν και έπαιρναν δάνεια με εγγύηση τη μελλοντική κρατική επιχορήγηση που έφτανε μέχρι και το... 2020. Το ύψος της κρατικής επιχορήγησης όμως αποτελούσε (και αποτελεί) συνάρτηση των εκλογικών του ποσοστών. Επομένως, τα δύο πρώην μεγάλα κόμματα θεωρούσαν ως δεδομένο ότι θα... παρέμεναν μεγάλα, με ποσοστά γύρω στο 40%. Αυτό δεν συνέβη μετά την έναρξη της μνημονιακής περιπέτειας και, ειδικά στην περίπτωση του ΠΑΣΟΚ, η μη αποπληρωμή των τραπεζικών δανείων θεωρείται σχεδόν δεδομένη.

* Σύμφωνα με την Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής, οι οφειλές αυξάνουν χρόνο με τον χρόνο, καθώς τα δάνεια δεν αποπληρώνονται.

Στις αρχές του καλοκαιριού, ο κ. Λάππας είχε δηλώσει ότι «ΝΔ και ΠΑΣΟΚ δεν κατέβαλαν ούτε ευρώ από το φθινόπωρο του 2011 μέχρι σήμερα. Υπολογίζοντας και τους τόκους δε, έκανε λόγο για σύνολο οφειλής που αγγίζει τα 500 εκατ. ευρώ.

* Το θέμα των χρεών της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ είχαν αναδείξει το 2011 βουλευτές που είχαν αποχωρήσει από τη ΝΔ, με πρώτο... τον σημερινό γραμματέα της Λευτέρη Αυγενάκη. Ο οποίος, ως ανεξάρτητος τότε βουλευτής που είχε προσχωρήσει στη ΔΗΣΥ της Ντόρας Μπακογιάννη, είχε καταθέσει επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή, αναδεικνύοντας την εγγύηση της μελλοντικής κρατικής επιχορήγησης. Ερώτηση στο Ευρωκοινοβούλιο (αρχές του 2014) είχε καταθέσει και ο τότε ευρωβουλευτής Θεόδωρος Σκυλακάκης, με τον τότε αντιπρόεδρο της Κομισιόν Χοακίν Αλμούνια να υπολογίζει το χρέος των δύο κομμάτων στα 270 εκατ. ευρώ.

* Ο τρόπος εξασφάλισης τραπεζικών δανείων από τα κόμματα είχε θεσμοθετηθεί. Επιπλέον, ο νόμος του 2013 για την ασυλία των τραπεζικών στελεχών δεν άφησε περιθώρια «φρένου» και διερεύνησης της υπόθεσης.

Μαξίμου: «Ζητούν και τα ρέστα»

Τόσο η ΝΔ όσο και το ΠΑΣΟΚ αντέδρασαν στη δικαστική εξέλιξη -η Χαριλάου Τρικούπη μάλιστα μίλησε για «γκεμπελική τακτική σπίλωσης των πολιτικών αντιπάλων».

Προς απάντηση, το Γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού τόνισε ότι: «Αφού απέτυχαν οι προσπάθειες ΝΔ και ΠΑΣΟΚ να θαφτούν οι ευθύνες τους για τα θαλασσοδάνεια σχεδόν μισού δισ. ευρώ, τώρα που η Δικαιοσύνη προχωρά ανεμπόδιστη στη διερεύνηση, αντί να ζητήσουν έστω μία συγγνώμη, όχι μόνο για τα δάνεια αλλά και για την κατάπτυστη τροπολογία του 2013, με την οποία απαλλάσσονταν όλοι οι υπεύθυνοι, ζητούν από πάνω και τα ρέστα. Έχουν το θράσος να ζητούν διαγραφή των δανείων τους και να ανακαλύπτουν πάλι πολιτικές διώξεις και σκευωρίες. Θα ήταν προτιμότερο να ενημερώσουν τους Έλληνες πολίτες πότε και πώς θα ξεπληρώσουν τα φέσια τους».

ΝΔ: Τεχνητή ένταση

Από πλευράς ΝΔ, ο γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Κώστας Τσιάρας σχολίασε στο ΑΠΕ: «Δεν έχω αμφιβολία ότι ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, έχοντας πλέον χάσει το παιχνίδι στο επίπεδο της κοινωνίας, γνωρίζουν ότι το πεδίο της πολιτικής είναι μία χαμένη μάχη, άρα λοιπόν πρέπει να δημιουργήσουν συνθήκες, ούτως ώστε με κάποια ένταση, με κάποια δεδομένα, να φαίνεται ότι υπάρχει μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση, πάλι να ρίξουμε τα λάθη στο παρελθόν και πάλι να δημιουργήσουμε δεδομένα ή συνθήκες που θα μας φέρουν μπροστά».

Υποστήριξε επίσης ότι η Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής «δεν κατάφερε να αποδείξει τίποτα».

ΠΑΣΟΚ: Γκεμπελική τακτική

Σε σκληρό ύφος κινήθηκε το Γραφείο Τύπου του ΠΑΣΟΚ: «Ο ΣΥΡΙΖΑ, για μια ακόμη φορά, χρησιμοποιεί την γκεμπελική τακτική της σπίλωσης των πολιτικών αντιπάλων, εργαλειοποιώντας το θέμα των δανείων των κομμάτων. Και κατά περίεργο τρόπο, εξαιρείται από τη σχετική έρευνα ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ. Πόσο μάλλον όταν ο κ. Τσίπρας ήταν ο μόνος πολιτικός αρχηγός που με επιστολή του στις 14/12/2010 ζητούσε από τις τράπεζες προνομιακές και χαριστικές δανειοδοτήσεις. Χαρακτηριστικά έγραφε: "Η αποδοχή των αιτημάτων μας απαιτεί ευρύτερη θεώρηση που δεν προσδιορίζεται αποκλειστικά με αυστηρά και μοναδικά χρηματοοικονομικά κριτήρια (sic)". Δηλαδή ζητούσε ευθέως να μην ισχύσουν τραπεζικά κριτήρια στη χρηματοδότηση του ΣΥΡΙΖΑ. Όσον μας αφορά, έχουμε ξεκαθαρίσει ότι το ΠΑΣΟΚ, με δική του πρωτοβουλία, έχει προχωρήσει σε έλεγχο και εξυγίανση των οικονομικών του και σε ρυθμίσεις δανείων. Και έχουμε ζητήσει από όλα τα κόμματα να πράξουν το ίδιο, ως αυτονόητη υποχρέωση για τη διαφάνεια του δημόσιου βίου. Οι αδίστακτες μεθοδεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ, που αποτελούν ως φαίνεται και τη βασική του τακτική ενόψει εκλογών, δεν πρόκειται να τον σώσουν».

Αντίδραση ΚΚΕ

Για την εμπλοκή του στη δικαστική διερεύνηση αντέδρασε έντονα και το ΚΚΕ, τονίζοντας ότι (σ.σ. όπως επιβεβαίωσε και ο κ. Λάππας) αποπληρώνει κανονικά τα δάνειά του και, μάλιστα, χωρίς ευνοϊκούς όρους.