Αλέξης προς Φώφη: Πάμε για προοδευτική αλλαγή του Συντάγματος

«Η Φώφη Γεννηματά κατέθεσε μία πρόταση για κάτι που έχει ήδη ανακοινώσει η κυβέρνηση ότι θα κάνει: να ανοίξει στην παρούσα Βουλή τη διαδικασία Αναθεώρησης του Συντάγματος. Η θετική απάντηση του Αλέξη Τσίπρα συνεπώς ήταν εκ των ων ουκ άνευ».

Με αυτή τη φράση κορυφαίος κυβερνητικός παράγοντας φωτίζει την ανταπόκριση του πρωθυπουργού στην πρόταση της προέδρου του Κινήματος Αλλαγής για έναρξη της Συνταγματικής Αναθεώρησης.

Με τρεις επισημάνσεις ουσίας:

* Η κ. Γεννηματά επέμεινε στην πρότασή της (και απέστειλε τη σχετική επιστολή στον πρωθυπουργό) παρά την οξύτατη αντίδραση του Ευάγγελου Βενιζέλου, ο οποίος, με δύο παρεμβάσεις σε δύο ημέρες, υποστήριξε ότι το πολιτικό περιβάλλον σήμερα δεν ευνοεί την έναρξη αυτής της διαδικασίας διότι αυτό που προέχει είναι το μέτωπο εναντίον της κυβέρνησης Τσίπρα. «Το τι θα κάνει ο κ. Βενιζέλος με το κόμμα του δεν μας αφορά. Για εμάς το ζητούμενο είναι ο κοινός βηματισμός των προοδευτικών δυνάμεων σε ζητήματα υψίστης σημασίας όπως το περιεχόμενο του Συντάγματος», η κυβερνητική διευκρίνιση.

* Τούτο σημαίνει ότι το Κίνημα Αλλαγής θα συμβάλλει στην επεξεργασία και υπερψήφιση των αναθεωρητέων άρθρων του Συντάγματος από την παρούσα Βουλή, έτσι ώστε η επόμενη να ολοκληρώσει τη διαδικασία Αναθεώρησης και να «παραδώσει» στη χώρα νέο Καταστατικό Χάρτη.

Με βάση την πλειοψηφία που φαίνεται να διαμορφώνεται, η Αναθεώρηση θα είναι σε προοδευτική κατεύθυνση – κάτι που αναδεικνύεται στην απαντητική επιστολή του πρωθυπουργού προς την κ. Γεννηματά. «Εκτιμώ ότι αν ο τόπος χρειάζεται μια γενναία τομή, αυτή δεν μπορεί να είναι πολιτικά ουδέτερη», τονίζει χαρακτηριστικά ο κ. Τσίπρας.

* Ο πρωθυπουργός δεν αρνείται τον διάλογο σε προοδευτική κατεύθυνση. Το απέδειξε τόσο προ τριών εβδομάδων με την αποδοχή της πρότασης του Σταύρου Θεοδωράκη για σύσταση Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας όσο και χθες με την θετική απάντηση για την Αναθεώρηση του Συντάγματος.

Επιτροπή Διαλόγου με ... Κ. Αγοραστό

Ο κ. Τσίπρας παρουσίασε τον Ιούλιο του 2016 σε ειδική εκδήλωση στην Πνύκα το πλαίσιο της Αναθεώρησης που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ. Τον Μάρτιο του 2017 συγκρότησε ειδική Επιτροπή Διαλόγου για την επεξεργασία θέσεων, υπό τον καθηγητή Μιχάλη Σπουρδαλάκη, με τη συμμετοχή πολιτών μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας.

Η σύνθεση της επιτροπής μάλιστα είχε προκαλέσει εσωτερικές δυσαρέσκειες στη ΝΔ καθώς κλήθηκε να συμμετάσχει (και αποδέχτηκε την πρόσκληση) ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας, «γαλάζιος», Κώστας Αγοραστός.

Σύσταση διακομματικής Συνταγματικής Επιτροπής

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, το κυβερνητικό επιτελείο έχει αποφασίσει να προτείνει και τυπικά την διαδικασία Αναθεώρησης με την έναρξη της νέας Συνόδου της Βουλής στις αρχές Οκτωβρίου. Να ζητήσει δηλαδή τη σύσταση της διακομματικής Συνταγματικής Επιτροπής (50μελούς, πιθανότατα) η οποία θα επεξεργαστεί τα προς αναθεώρηση άρθρα ή την ένταξη νέων άρθρων.

Κατά τον σχεδιασμό, η διαδικασία θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι τις αρχές της επόμενης άνοιξης, με πολύ πιθανό το ενδεχόμενο το προτεινόμενο νέο Σύνταγμα να είναι ένα από τα διακυβεύματα των εθνικών εκλογών – είτε γίνουν τον Μάιο του 2019 (μαζί με τις ευρωεκλογές), είτε τον Σεπτέμβριο που λήγει η τετραετία.

Σημειώνεται ότι για την αλλαγή του Συντάγματος απαιτούνται δύο ψηφοφορίες: μία στην παρούσα Βουλή (Προαναθεωρητική) και μία στην επόμενη (Αναθεωρητική). Για να αλλάξει ένα άρθρο απαιτούνται είτε 151 «ναι» στην μία Βουλή και 180 στην άλλη, είτε το αντίστροφο (180 τώρα και 151 μετά).

Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ

Η πρόταση για την Αναθεώρηση του Συντάγματος που παρουσίασε ο κ.Τσίπρας τον Ιούλιο του 2016 κινείται σε πέντε άξονες και, κωδικά, έχουν ως εξής:

1ος άξονας: Αρχιτεκτονική του πολιτεύματος

• Συνταγματική καθιέρωση απλής αναλογικής.

• Ψήφος δυσπιστίας που θα συνοδεύεται από πρόταση για νέο πρωθυπουργό.

• Εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από το λαό εάν αποτύχει η Βουλή σε δύο διαδοχικές ψηφοφορίες την εκλογή του.

• Λελογισμένη αύξηση αρμοδιοτήτων ΠτΔ, όπως δικαίωμα να απευθύνεται στη Βουλή, να συγκαλεί Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών, να παραπέμπει ψηφισμένο νόμο σε ειδικό γνωμοδοτικό όργανο, αποτελούμενο αποκλειστικά από δικαστές.

• Ανώτατο όριο θητείας του βουλευτή οι δύο συνεχόμενες κοινοβουλευτικές περίοδοι ή τα οκτώ συνεχόμενα έτη.

• Πρωθυπουργός να ορίζεται αποκλειστικά αιρετός από το λαό, δηλαδή μόνο εν ενεργεία Βουλευτής (σ.σ. εξαιρούνται οι υπηρεσιακοί).

2ος άξονας: Ενίσχυση των θεσμών άμεσης δημοκρατίας

• Υποχρεωτική κύρωση με δημοψήφισμα οποιασδήποτε συνθήκης μεταβιβάζει κυριαρχικές αρμοδιότητες του Κράτους.

• Δυνατότητα διενέργειας Δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία και συλλογή άνω των 500.000 υπογραφών για εθνικά θέματα και με συλλογή άνω του 1 εκατομμυρίου υπογραφών για ψηφισμένο νόμο, με εξαίρεση νόμους που αφορούν τα δημοσιονομικά, καθώς και για νομοθετική πρωτοβουλία από τους ίδιους τους πολίτες.

3ος άξονας: ενίσχυση του κράτους δικαίου

• Κατάργηση της βουλευτικής ασυλίας.

• Για τον συνταγματικό έλεγχο, θεσμοθέτηση ενός ειδικού γνωμοδοτικού οργάνου, αποτελούμενου αποκλειστικά από δικαστές των Ανώτατων Δικαστηρίων που σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μετά από πρόταση του ΠτΔ ή της Κυβέρνησης ή 120 Βουλευτών θα γνωμοδοτεί επί ψηφισμένου νομοσχεδίου εντός συντομότατης μάλιστα προθεσμίας

• Ριζική αναδιάρθρωση διάταξης περί ευθύνης υπουργών

• Οι ανεξάρτητες αρχές να συγκροτούνται με μικρότερες πλειοψηφίες σε περίπτωση που τα 4/5 δεν συγκεντρωθούν σε συγκεκριμένη προθεσμία.

4ος άξονας: Σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας

• Ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του Κράτους με διατήρηση όμως για ιστορικούς και πρακτικούς λόγους της αναγνώρισης της Ορθοδοξίας ως κρατούσας θρησκείας.

• Κατοχύρωση της υποχρεωτικότητας του πολιτικού όρκου στις ορκωμοσίες των αιρετών του πολιτεύματος, των δικαστών και των υπόλοιπων δημόσιων λειτουργών.

5ος άξονας: κοινωνικά δικαιώματα

• Ρητή απαγόρευση άρσης του δημόσιου ελέγχου των αγαθών του νερού και της ηλεκτρικής ενέργειας.

• Σαφής και αποτελεσματική κατοχύρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων ως του μοναδικού μέσου για τον προσδιορισμό του μισθού. Συνταγματική κατοχύρωση της υποχρεωτικότητας της διαιτησίας