Μεταξύ Προανακριτικής και τακτικής Δικαιοσύνης η «υπόθεση Novartis»

Η επόμενη κίνηση της κυβερνητικής πλειοψηφίας για την «τύχη» της δικογραφίας που αφορά στην υπόθεση Novartis θα παρουσιαστεί αύριο από τον Αλέξη Τσίπρα στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ.

Η σχετική απόφαση αναμένεται να ληφθεί απόψε στη νέα συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου του κόμματος σήμερα το απόγευμα, καθώς χθες τα μέλη του οργάνου μελέτησαν όλα τα ενδεχόμενα, χωρίς να καταλήξουν στο δια ταύτα.

Οι πληροφορίες επιμένουν ότι στο τραπέζι έπεσαν ως επικρατούσες δύο εκδοχές:

* Η πρώτη, να εισηγηθεί η κυβερνητική πλειοψηφία στην Ολομέλεια της Βουλής τη σύσταση Προκαταρκτικής Επιτροπής (σ.σ. πρώην Προανακριτικής) για το σύνολο των εμπλεκομένων ή για ορισμένους εξ αυτών, η οποία θα διερευνήσει τις κατηγορίες και θα εκδώσει πόρισμα παραπομπής στο Ειδικό Δικαστήριο ή απαλλαγής.

Δεδομένου ότι η ψηφοφορία για τη σύσταση Προκαταρκτικής Επιτροπής είναι μυστική και γίνεται με κάλπες (όσες και ο αριθμός των πολιτικών προσώπων που αφορά η παραπομπή), το αποτέλεσμα θα μπορούσε να κρύβει εκπλήξεις. Όπως, για παράδειγμα, κάποια πρόσωπα να παραπεμφθούν με ψήφους και από την αντιπολίτευση.

* Η δεύτερη, να «επιστραφεί» η δικογραφία στην εισαγγελία, προκειμένου να εκδικασθεί η υπόθεση από την τακτική Δικαιοσύνη, με άρση ασυλίας των εμπλεκομένων που κατέχουν σήμερα τη βουλευτική ιδιότητα.

Και οι δύο εκδοχές (σ.σ. η τρίτη, περί Εξεταστικής Επιτροπής, φαίνεται ότι δεν προκρίνεται) έχουν «πολλά παρακλάδια». Κι αυτό διότι, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, πρέπει να επιλεγεί η λύση που θα οδηγήσει στη διαλεύκανση της υπόθεσης, χωρίς αυτή να «σέρνεται», επιτρέποντας στην αντιπολίτευση να μιλά για ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής κ.λπ.

Κατά τις ίδιες πάντα πληροφορίες, όλα τα υπό συζήτηση σενάρια δεν λαμβάνουν υπόψη την παράμετρο της παραγραφής των αδικημάτων, την οποία επικαλούνται κυρίως τα εμπλεκόμενα πρόσωπα.

Το «κλειδί», εν προκειμένω, βρίσκεται στην επισήμανση που έκαναν το βράδυ της Δευτέρας οι κύριοι Κοντονής και Παπαγγελόπουλος: ότι στον νόμο περί ευθύνης υπουργών υπάγονται μόνο τα αδικήματα που τελούνται κατά την άσκηση των καθηκόντων του υπουργού και όχι επ' ευκαιρία αυτής. Για παράδειγμα, μία λάθος απόφαση που ζημίωσε το Δημόσιο παραγράφεται «όπως ο νόμος ορίζει» αλλά η δωροδοκία ή το ξέπλυμα μαύρου χρήματος δεν παραγράφονται.

Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση θα προβάλει τη θέση ότι ο νόμος περί ευθύνης υπουργών σχεδιάστηκε και θωρακίσθηκε συνταγματικά από το παλιό πολιτικό σύστημα (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ), με τρόπο ώστε η παραγραφή να γίνεται ταχύτατα (το πολύ σε πέντε χρόνια). Ως εκ τούτου, δεν αποκλείεται να θέσει στα εμπλεκόμενα πολιτικά πρόσωπα το δίλημμα: ή να επιδιώξουν να αποδείξουν την αθωότητά τους, ή να καλυφθούν πίσω από τον εν λόγω νόμο.

Γιατί προστατευόμενοι μάρτυρες;

Εν αναμονή των τελικών αποφάσεων, η αντιπολίτευση επιχειρεί να επικεντρώσει το θέμα στους προστατευόμενους μάρτυρες, προκειμένου να εμφανίσει την κυβέρνηση ότι έστησε τις κατηγορίες.

«Το καθεστώς της προστασίας ενός μάρτυρα με βάση τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας δεν το αποδίδει η κυβέρνηση αλλά το προσδιορίζουν τα δικαστικά όργανα», τόνισε εκ νέου χθες ο υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής. Επισημαίνοντας, αφενός, ότι η σχετική προσθήκη στον Ποινικό Κώδικα έγινε το 2014 (επί κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ) και, αφετέρου, ότι σε μία υπόθεση οικονομικού εγκλήματος, ο μάρτυρας για να μιλήσει πρέπει να νιώθει ότι προστατεύεται.

Τις καταθέσεις προστατευόμενων μαρτύρων άλλωστε αξιοποίησε και το FBI στη δική του έρευνα, χωρίς κάποιος από τα (εν Ελλάδι) εμπλεκόμενα πρόσωπα να ζητήσει την αποκάλυψη των ταυτοτήτων τους.

Διευκρινίζεται αρμοδίως δε ότι οι προστατευόμενοι μάρτυρες δεν είναι «ανώνυμοι», καθώς τα δικαστικά όργανα γνωρίζουν την ταυτότητά τους και αξιολογούν τις καταθέσεις τους.

«Φωνάζουν οι κλέφτες...»

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, πάντως, πήρε θέση χθες εναντίον των εν λόγω μαρτύρων, κάνοντας λόγο, μεταξύ άλλων, για «κουκουλοφόρους που ρίχνουν λάσπη στη ΝΔ». Ιδιαίτερα σκληρή ήταν η απάντηση του Γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού:

«Ο κ. Μητσοτάκης επιχειρεί με την ανακοίνωσή του για το σκάνδαλο της Novartis να εκφοβίσει τους μάρτυρες, τους εισαγγελείς, τους δικαστικούς, και εντέλει την ελληνική Δικαιοσύνη. Την οποία συνδέει με σκευωρίες και μεθόδους παρακράτους. Αντιπαρερχόμαστε την εμφυλιοπολεμικού χαρακτήρα επίθεσή του στην κυβέρνηση. Δεν φταίει αυτός, τόσος είναι…

Απλώς θα πρέπει να έχει υπόψη του ότι η εποχή του Γκοτζαμάνη έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Η Δικαιοσύνη, όπως και η Δημοκρατία, ούτε εκβιάζεται, ούτε χειραγωγείται, ούτε πρόκειται να εγκαταλείψει την αναζήτηση της αλήθειας, από τον φόβο των αντιποίνων που ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης προαναγγέλλει. Η αρχή ότι όλοι είναι αθώοι μέχρις αποδείξεως του εναντίου ισχύει πάντα στην Ελλάδα. Αν κάποιοι επιμένουν να συμπεριφέρονται ως κλέφτες που φωνάζουν για να φοβηθεί ο νοικοκύρης, το μόνο που πετυχαίνουν είναι να κάνουν τη θέση τους ακόμα πιο βαριά από τις βαλίτσες της Novartis».