Το δύσκολο παζάρι για τα Σκόπια και το όνομα

Όσο πλησιάζουμε στην επανέναρξη των συζητήσεων για το ονοματολογικό των Σκοπίων (19 Ιανουαρίου) τόσο οι δύο πλευρές βγάζουν από τις φαρέτρες τα «όπλα» με τα οποία θα προσέλθουν στην τελική φάση της διαπραγμάτευσης, ενώ παράλληλα εντείνεται και η αμοιβαία καχυποψία.

Είναι χαρακτηριστική η επισήμανση που έκανε ο Αλέξης Τσίπρας στο χθεσινό υπουργικό συμβούλιο: «Εχουμε ένα παράθυρο για λύση, στον βαθμό που η στροφή των γειτόνων μας αποδειχθεί ειλικρινής», είπε.

Έμπειρο κυβερνητικό στέλεχος παρατηρούσε λίγο αργότερα ότι «δεν πρέπει να καλλιεργείται κλίμα υπεραισιοδοξίας, όπως είχε γίνει πριν από ένα χρόνο και με το Κυπριακό»…

Εν αναμονή της σημερινής επίσκεψης στην Αθήνα του αναπληρωτή πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ Μπουγιάρ Οσμάνι, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς έβγαλε και το λεγόμενο «υπερόπλο»: διεμήνυσε στη γείτονα ότι δεν θα προχωρήσει η ενταξιακή της διαδικασία στους διεθνείς οργανισμούς (ΝΑΤΟ-ΕΕ), εάν προηγουμένως δεν επιλυθεί το θέμα της ονομασίας της, με αποδεκτό από την Ελλάδα τρόπο.

Την εν λόγω προειδοποίηση μάλιστα την είχε κάνει ο κ. Κοτζιάς και στον Σκοπιανό ομόλογό του Νικολά Δημητρώφ το καλοκαίρι, όταν ο δεύτερος εξέφρασε τη θέση να μπει η χώρα του στο ΝΑΤΟ με την προσωρινή ονομασία (FYROM ή ΠΓΔΜ) και μετά να λυθεί το ονοματολογικό.

Μιλώντας στον ΑΝΤ1, ο κ. Κοτζιάς επανέλαβε χθες τη θέση του για «σύνθετη ονομασία με ενιαία χρήση», αποφεύγοντας ωστόσο, για δεύτερη φορά μέσα σε λίγες ημέρες, να αναφερθεί στον προσδιορισμό αυτής της ονομασίας -εάν δηλαδή θα είναι γεωγραφικός (π.χ. «βόρεια» ή «άνω») ή επιθετικός («νέα). Αντιθέτως, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος έχει μιλήσει επανειλημμένως για «σύνθετη ονομασία με γεωγραφική προέλευση και ενιαία χρήση».

Με την προαναγγελία, ουσιαστικά, της άσκησης veto για ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ (σ.σ. η ηγεσία των Σκοπίων θέλει να πάρει «υποσχετική» εισόδου στη Συμμαχία τον Ιούλιο), ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας πιστοποίησε ότι η σημερινή κυβέρνηση μπαίνει στη δύσκολη φάση της διαπραγμάτευσης... με γραμμή Καραμανλή, δηλαδή της κυβέρνησής του το 2007.

Κι αυτό διότι, τότε, η άρνηση της γείτονος να δεχθεί «σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό erga omnes (έναντι όλων)» και η επιμονή της στη διπλή ονομασία, οδήγησε το ελληνικό veto για την ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ.

«Οι καλοί και οι κακοί»

Η σημερινή συνάντηση Κοτζιά-Οσμάνι θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική και όχι μόνο επειδή γίνεται επί ελληνικού εδάφους. Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ είναι ο επικεφαλής του συγκυβερνώντος αλβανικού κόμματος, το οποίο, αφενός αποκλείει «σλαβική» ονομασία και, αφετέρου, έχει αναλάβει το «μασάζ» προκειμένου να μη γίνει δημοψήφισμα για την ονομασία -παρότι αποτελεί προγραμματική δέσμευση όλων των κομμάτων.

Αναφορικά με την «επίθεση φιλίας» που επιχειρεί εσχάτως ο νέος Σκοπιανός «συναινετικός» πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ, διπλωματικά στελέχη εκτιμούν ότι θα μπει σε πλήρη λειτουργία το γνωστό παιχνίδι «του καλού και του κακού», δεδομένου ότι ο κ. Δημητρώφ προτιμά το σκληρό προφίλ και τις αντίστοιχες δηλώσεις.

Ως εκ τούτων, η Αθήνα περιμένει με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την (φημολογούμενη) επίσκεψη του Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ στα Σκόπια την ερχόμενη εβδομάδα -την πρώτη μετά το 2014. Κι αυτό διότι, όπως έλεγε διπλωματική πηγή, «οι δυτικοί σύμμαχοι πρέπει να αποδείξουν ότι οι υποχωρήσεις στο ονοματολογικό πρέπει να είναι αμοιβαίες και η ονομασία που θα προκριθεί να τύχει κοινής αποδοχής».

Σε Ν. Υόρκη και Νταβός

Υπενθυμίζεται ότι στις 19 Ιανουαρίου ξεκινούν στη Ν. Υόρκη οι συνομιλίες ανάμεσα στις δύο πλευρές (δια των εκπροσώπων τους Αδαμάντιου Βασιλάκη και Βάσκο Ναουμόφσκι) υπό τον διαμεσολαβητή του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς.

Σχεδόν ταυτόχρονα (ή με μία-δύο ημέρες διαφορά) αναμένεται η άτυπη συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Σκοπιανό ομόλογό του Ζόραν Ζάεφ στο Νταβός, στο περιθώριο του Οικονομικού Φόρουμ.

Σύμφωνα με σκοπιανά μέσα ενημέρωσης, ο κ. Ζάεφ έκανε γνωστό ότι θα μεταβεί στο Νταβός. Η πραγματοποίηση της συνάντησης με τον κ. Τσίπρα ωστόσο θα εξαρτηθεί από το κλίμα που θα έχει διαμορφωθεί μέχρι τότε.