«Φουντώνει» ο ευρωσκεπτικισμός των Ελλήνων

Ολοένα και περισσότερο αυξάνεται ο αριθμός των Ελλήνων που αμφισβητούν τον σκληρό πυρήνα της Ευρωζώνης και τη συμμετοχή της χώρας μας σε αυτήν. Σύμφωνα με τα στοιχεία έρευνας που πραγματοποίησε το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας για τον Οργανισμό Έρευνας και Ανάλυσης «διαΝΕΟσις», για πρώτη φορά από τη στιγμή που η Ελλάδα μπήκε στην Ε.Ε., το ζήτημα της θέσης της χώρας μας στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα απασχολεί τόσο πολύ τους πολίτες. Ο αντιευρωπαϊσμός βρίσκεται σε άνοδο, χωρίς να είναι ακόμα πλειοψηφικός, είναι ένα από τα βασικά συμπεράσματα της σφυγμομέτρησης που πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο 24 Νοεμβρίου έως 7 Δεκεμβρίου, με τη συμμετοχή 2.557 ατόμων και η οποία παρουσιάστηκε χθες σε εκδήλωση στην Τεχνόπολη.

Συγκεκριμένα, στην ερώτηση «Πώς αποτιμάτε τη συμμετοχή της χώρας στην Ε.Ε.;», το 53,5% των ερωτηθέντων απάντησε «θετική - μάλλον θετική», με το σχετικό ποσοστό να μειώνεται σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2015 (59,9%) και τον Απρίλιο του 2015 (69%). Ανεβασμένο, από την άλλη, είναι το ποσοστό αυτών που απάντησαν «αρνητική - μάλλον αρνητική» (44,9%), ενώ τον Νοέμβριο του 2015 ήταν 39,3% και τον Απρίλιο του ίδιου έτους 30,6%.

Υπέρ της παραμονής στο ευρώ τάσσεται το 59,6% έναντι 65,3% τον Νοέμβριο του 2015, ενώ θετικοί στην επιστροφή στη δραχμή δηλώνει το 33,1% των ερωτηθέντων (28,5% στην προηγούμενη έρευνα). Συμπερασματικά, η επιφυλακτικότητα των πολιτών απέναντι στην Ε.Ε. είναι πλέον λιγότερο ήπια, η απογοήτευση πιο έντονη και οι φωνές απόρριψης της Ένωσης πιο ισχυρές.

Οι κατηγορίες του πληθυσμού στις οποίες η «αρνητική» και «μάλλον αρνητική» αποτίμηση είναι πλειοψηφικές είναι οι λιγότερο μορφωμένοι, αυτοί που έχουν πολύ χαμηλά εισοδήματα, οι αγρότες, οι άνεργοι, οι ελεύθεροι επαγγελματίες (τεχνικών επαγγελμάτων), αυτοί που αυτοτοποθετούνται στην «κατώτερη τάξη» και αυτοί που αυτοπροσδιορίζονται πολιτικά στην «άκρα αριστερά», στην «αριστερά» και στην «άκρα δεξιά».

Σύμφωνα με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου και υπεύθυνο - συντονιστή της έρευνας Νίκο Μαραντζίδη, ο ελληνικός ευρωσκεπτικισμός ενισχύεται και από την αρνητική εικόνα της Γερμανίας και των Γερμανών στην ελληνική κοινή γνώμη, ενώ δεν εκπροσωπείται ακόμα από κάποιο ισχυρό πολιτικό κόμμα. Η συνολική εικόνα που προκύπτει, κατά τον ίδιο, είναι «μια εικόνα αμφιταλάντευσης, επιφυλακτικής αποδοχής, που όμως μοιάζει επίφοβη. Θα μπορούσε να ειπωθεί πως για πολλούς Έλληνες, η συμμετοχή στην ΕΕ είναι μια ζημιογόνα κατάσταση ή, στην καλύτερη περίπτωση, μία δευτερεύουσας σημασίας πολυτέλεια». Από τα ενδιαφέροντα στοιχεία της έρευνας είναι ότι ένας στους τρεις πολίτες θα προτιμούσε να συμμαχήσουμε με τη Ρωσία παρά να συνεχίσουμε να συμμετέχουμε στην ευρωζώνη.

«Κέντρο» και «φιλελεύθεροι»

Παράλληλα, η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς παραμένει εξαιρετικά χαμηλή, με μόνες εξαιρέσεις την οικογένεια (97,2%), τις ένοπλες δυνάμεις (81,3%) και την αστυνομία (72,2%). Μεγάλη είναι η πτώση της εμπιστοσύνης σε θεσμούς όπως του πρωθυπουργού (44,2% από 71,2% τον Απρίλιο του 2015) και της κυβέρνησης (39,3% από 62,5%), ενώ μόλις το 17,4% των ερωτηθέντων εμπιστεύεται τα πολιτικά κόμματα. Το 49,5% βλέπει θετικά την Εκκλησία, το 29,5% το τραπεζικό σύστημα και το 17,9% τις συνδικαλιστικές οργανώσεις.

Οι περισσότεροι Έλληνες αυτοτοποθετούνται στο «κέντρο» του πολιτικού φάσματος (24,1%), ενώ ως «Σοσιαλδημοκράτες» αυτοχαρακτηρίζεται το 19,7% και ως «Φιλελεύθεροι» το 17,9%. 

Ένα ακόμα συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι οι Έλληνες δηλώνουν πολύ περισσότερο «φιλελεύθεροι» στα θέματα της οικονομίας. Πλέον 6 στους 10 Έλληνες πιστεύουν πως «χρειαζόμαστε μικρότερο δημόσιο τομέα», ενώ το ίδιο ποσοστό πιστεύει πως «το κράτος επεμβαίνει υπερβολικά και δεν επιτρέπει στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας να δημιουργήσει πλούτο και θέσεις εργασίας».

Στην ερώτηση για τη μεταρρύθμιση που πιστεύουν ότι πρέπει να γίνει κατά προτεραιότητα και άμεσα, 4 στους 10 πολίτες επιλέγουν την «αλλαγή του φορολογικού συστήματος», με πολύ μεγάλη διαφορά από μεταρρυθμίσεις στην παιδεία, τη δικαιοσύνη ή τη δημόσια διοίκηση. Σήμερα αυτοί που πιστεύουν πως «πρέπει να υπάρχει υψηλή φορολογία και ισχυρό κράτος πρόνοιας για όλους» περιορίζονται στο 31,9%, από 49,7% τον Απρίλιο του 2015, ενώ αυτοί που θεωρούν πως «πρέπει η φορολογία να είναι χαμηλή, έστω κι αν υπάρχει λιγότερη κρατική μέριμνα» φτάνουν το 54,5% (από 39,2% τον Απρίλιο του ’15). 

Επίσης, πάντα σύμφωνα με την έρευνα, πλέον μόνο 4 στους 10 Έλληνες πιστεύουν ότι η φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας είναι σωστή (από 56,7% τον Απρίλιο του 2015), περισσότεροι πιστεύουν πως η φοροδιαφυγή δεν μπορεί να παταχθεί (71,1%) ενώ 1 στους 3 Έλληνες εξακολουθεί να δηλώνει πως «αφού τόσο πολλοί φοροδιαφεύγουν, όταν μπορώ φοροδιαφεύγω κι εγώ», και 4 στους 10 χαρακτηρίζουν τη φοροδιαφυγή «θεμιτή άμυνα κατά της υπερβολικής φορολογίας». 

Τέλος, στην ερώτηση «ποια εργασία θα επιλέγατε», μόνο 1 στους 4 επιλέγει πια «μισθωτή εργασία στον δημόσιο τομέα». Παρ’ όλο δε που αντιπαθούν το ρίσκο, οι μισοί Έλληνες δηλώνουν πως θα ήθελαν να είναι -κατά δήλωσή τους- αυτοαπασχολούμενοι ή επιχειρηματίες.