Ο μήνας που διανύουμε φαίνεται ότι θα μείνει για πάντα χαραγμένος στις μνήμες των επενδυτών, αλλά και των διαχειριστών κεφαλαίων: όλα δείχνουν ότι τα προβλήματα που ταλανίζουν τις παγκόσμιες αγορές βρίσκονται στο τέλος τους!

Ο δείκτης VIX, ο οποίος μετράει τη μεταβλητότητα των συμβολαίων του S&P 500 και είναι ο δείκτης του φόβου στις αγορές, όχι μόνο έφθασε στα ελάχιστα σημεία του την τελευταία πενταετία, αλλά ετοιμάζεται να εισέλθει και σε μονοψήφια επίπεδα, γεγονός που έχει να συμβεί από τα τέλη του 2006!

Πλέον, το επίκεντρο από την ευρωπαϊκή κρίση και τον φόβο διάλυσης έχει μετακινηθεί στα τρία κίνητρα βελτίωσης της ψυχολογίας των αγορών:

1. Κανείς δεν θέλει να είναι short εν όψει των πολιτικών δράσης της ΕΚΤ και της Fed τον Σεπτέμβριο.

2. Υπάρχει διάχυτη η αισιοδοξία ότι η οικοδομική δραστηριότητα παγκοσμίως πιάνει πάτο τώρα, οπότε είναι πιθανόν να πάρει τα πάνω της στο β΄ εξάμηνο του 2012.

3. Οι περισσότεροι εξακολουθούν να είναι «αρκούδες» και υποεπενδεδυμένοι, οπότε θα πρέπει να κυνηγήσουν την αγορά υψηλότερα.

Κι όλα αυτά όταν είναι όλο και πιο εμφανές ότι η κρίση αρχίζει και επηρεάζει περισσότερο την πραγματική οικονομία.

Οι προβλέψεις για την αύξηση του ΑΕΠ αναθεωρούνται καθοδικά παντού, με χαρακτηριστικό το γεγονός ότι η παγκόσμια αύξηση τοποθετείται πλέον στο 2,5% φέτος έναντι της εκτίμησης για 3% στις αρχές του έτους. Στο 3% τοποθετείται η πρόβλεψη και για το 2013, σύμφωνα με τους αναλυτές, με την τάση ωστόσο να είναι καθοδική.
 
Εκτός από τον τραπεζικό κλάδο, οι τομείς με τις μεγαλύτερες καθοδικές αναθεωρήσεις στα κέρδη ανά μετοχή (earnings per share - EPS) είναι των κεφαλαιουχικών αγαθών και της κοινής ωφέλειας, ενώ η ενέργεια, τα τρόφιμα και τα δομικά υλικά κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Οι «λακκούβες»

Ωστόσο, υπάρχουν πολλές πιθανές πηγές «απογοήτευσης» εκτός από τα κέρδη των εταιρειών.
 
• Η χώρα μας συνεχίζει να κινείται μακριά από τη βιώσιμη λύση και είναι πολύ δύσκολο να δει κανείς πώς θα είναι σε θέση να επιστρέψει στην ανάκαμψη χωρίς να προηγηθεί σημαντική ελάφρυνση του χρέους από τους επίσημους φορείς (OSI). Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι η πολιτική πίεση να εγκαταλείψει τη ζώνη του ευρώ είναι πιθανόν να κορυφωθεί το 2013.

• Το πρόγραμμα στήριξης της ΕΚΤ, που αναμένεται τον Σεπτέμβριο, είναι πολύ πιθανό να ενθαρρύνει αντί να απογοητεύσει τους επενδυτές, ωστόσο ο φόβος βρίσκεται στο downside και όχι στο upside, δηλαδή ο κίνδυνος να έχουμε τελικά κάποια απογοήτευση φαίνεται να είναι υψηλότερος απ’ ό,τι να έχουμε μια ευχάριστη έκπληξη.

• Μία ακόμα πηγή κινδύνων, που για την ώρα βρίσκεται στη δεύτερη γραμμή ανησυχιών των επενδυτών, είναι η Γαλλία. Η γαλλική κυβέρνηση θα πρέπει να κάνει δύσκολες επιλογές και να εφαρμόσει διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στον δημόσιο τομέα της.

• Τέλος, οι ανησυχίες σχετικά με τον δημοσιονομικό γκρεμό των ΗΠΑ και το νόμιμο όριο του χρέους φαίνεται ότι θα συνεχίζουν να είναι πεδίο πολιτικών ακροβασιών και δεν θα είναι έκπληξη για κανέναν αν αυτό το debate τελικά ανανεώσει τις ανησυχίες για τις προοπτικές της αμερικανικής οικονομίας.

Οι αποτιμήσεις

Το στοιχείο, όμως, στο οποίο εστιάζουν τώρα οι διαχειριστές είναι οι δείκτες αποτιμήσεων σε επίπεδο τόσο αγορών όσο και κλάδων, όπως αυτοί απεικονίζονται την παρούσα χρονική στιγμή. Σε πολλούς κλάδους, όπως ο τραπεζικός, οι εκτιμήσεις για τα κέρδη δείχνουν θετικά ποσοστά ανόδου για το 2013, στοιχείο το οποίο όμως είναι επισφαλές.
 
Οπότε, για παράδειγμα, πολλαπλασιαστές κερδών της τάξεως του 7 ή του 10 μπορεί να είναι τελικά αρκετά υψηλότεροι.

Ειδικά για την ελληνική αγορά, μόλις τις τελευταίες ημέρες οι εκθέσεις των αναλυτών αναφέρουν ρητώς ότι εκτιμούν μείωση στην κερδοφορία του 2012 σε σχέση με το 2011. Η JP Morgan για τον δείκτη MSCI Greece τοποθετεί την πτώση στα κέρδη ανά μετοχή το 2012 στο 15% και την άνοδο το 2013 στο 5,3% και τα P/E στις 11 και 9,5 φορές αντίστοιχα.

Η ευρωπαϊκή κρίση έχει προκαλέσει σημαντικές αναθεωρήσεις στις εκτιμήσεις κερδοφορίας και έναν αυξανόμενο αριθμό προειδοποιήσεων. Οι εκτιμήσεις των κερδών από τη FactSet είναι απογοητευτικές οπουδήποτε και αν κοιτάξουμε για τη φετινή χρονιά. Το 2012 είναι ήδη βαθιά αρνητικό και η ένταση των αναθεωρήσεων, μετά τον καταιγισμό των αναθεωρήσεων στον χρηματοοικονομικό τομέα, είναι σημαντική και σε τομείς όπως το real estate και οι πρώτες ύλες.

Για το 2013, ο φόβος όλων είναι μήπως οι εκτιμήσεις για τα κέρδη ανά μετοχή είναι υπερβολικές και οι αποτιμήσεις αποδειχθούν σημαντικά υψηλότερες απ’ ό,τι σήμερα.

Για τον δείκτη MSCI Europe, η IBES εκτιμά μικρή μείωση στα EPS του 2012, ενώ στις αρχές του 2012 το ποσοστό ήταν +8,2%. Για τον S&P 500 για το 2012 το αρχικό ποσοστό αύξησης από 9,5% έχει προσγειωθεί στο 5,7%. Για τον ρυθμό αύξησης των κερδών για τον βασικό δείκτη στις ΗΠΑ, παρότι παραμένει σε θετικό έδαφος, η ταχύτητα μείωσης των εκτιμήσεων είναι καταιγιστική.

Οι αρνητικές αναθεωρήσεις του τελευταίου μήνα για τα κέρδη ανά μετοχή του δείκτη S&P 500 διαμορφώθηκαν στο -16,05%, ενώ στο τρίμηνο το αντίστοιχο ποσοστό κυμαίνεται στο -19,8%.

Η εικόνα του Dow Jones δεν μπορεί να θεωρηθεί πολύ διαφορετική, αφού ο ρυθμός μεταβολής των κερδών ανά μετοχή για το 2013 είναι -8,7% και για το 2014 είναι στο -10%.

Οι προβλέψεις για τα κέρδη ανά μετοχή στις παγκόσμιες αγορές το 2013 είναι πολύ αισιόδοξες και πολλοί φοβούνται ότι επίκειται hard landing. Για τον δείκτη MSCI AC World το ποσοστό αύξησης στα EPS το 2013 τοποθετείται στο 11,9% από 3,6% φέτος, στον DAX της Γερμανίας από 3,8% φέτος στο 12,3% το 2013, για τον MSCI EMU από -1% φέτος στο 14,3% το 2013 και η αισιοδοξία συνεχίζεται.

Η Ευρώπη

Η ελληνική εικόνα, ιδίως για τις μετοχές της υψηλής κεφαλαιοποίησης, είναι προβληματική, ειδικά αν ληφθεί υπόψη ότι μόλις πρόσφατα οι αναλυτές περιέκοψαν τα κέρδη των εγχώριων εταιρειών, αφού η ύφεση που ταλανίζει την ελληνική οικονομία μεγεθύνεται. Ειδικά για τις ελληνικές τράπεζες, το θέμα δεν είναι το γ΄ ή το δ΄ τρίμηνο φέτος, αλλά οι προοπτικές για το 2013 και το 2014.

Από την άλλη πλευρά, η εικόνα στους περιφερειακούς ευρωπαϊκούς δείκτες δεν είναι καλύτερη. Ο ισπανικός IBEX 35 εμφανίζει προσδοκώμενο ρυθμό μεταβολής των κερδών -28,4% για το 2012, έναν από τους χαμηλότερους μεταξύ των βασικών ευρωπαϊκών δεικτών, αλλά θετικό ρυθμό αύξησης για το 2013, της τάξεως του 33,4%, εικόνα που θυμίζει σε μεγάλο βαθμό τις αστοχίες που εμφάνισαν οι προβλέψεις των αναλυτών στην ελληνική περίπτωση.

Ειδικά για τον δείκτη MSCI Finland, οι αναθεωρήσεις των τελευταίων μηνών δεν είναι διόλου ευνοϊκές, αφού στο 2012 εκτιμάται ότι θα έχει μείωση 39,2% και το 2013 αύξηση 47%.
 
Η εικόνα που παρουσιάζει ο δείκτης FTSE 100 του Ηνωμένου Βασιλείου είναι επίσης αρνητική, αν και ολυμπιακή χρονιά για τις βρετανικές εταιρείες, αφού για το 2012 ο ρυθμός αύξησης των EPS είναι αρνητικός στο -5,3%, με ραγδαίο ωστόσο ποσοστό αρνητικών αναθεωρήσεων τόσο τον τελευταίο μήνα όσο και το τελευταίο τρίμηνο. Για το 2013, ο ρυθμός αύξησης των κερδών για τον FTSE 100 είναι θετικός της τάξεως του 11,1%, όμως οι αρνητικές αναθεωρήσεις κινούνται σε υψηλά ποσοστά.

Από τις λοιπές περιφερειακές αγορές, τόσο ο πορτογαλικός όσο και ο ιταλικός δείκτης θα εμφανίσουν θετικό growth στη διάρκεια του 2012 (2,1% για τον PSI της Πορτογαλίας και 11,2% για τον Mibtel 30 της Ιταλίας), ενώ για το επόμενο έτος οι ρυθμοί μεταβολής των EPS κινούνται σε αρκετά υψηλότερα πρόσημα.


*Αναλυτικά οι αποδόσεις στα χρηματιστήρια ανά τον κόσμο και ο ρυθμός ανάπτυξης των EPS δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".


**To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.