H παλιά αμερικανική χρηματιστηριακή ρήση «Sell in May and go away», δηλαδή «Πούλησε τον Μάιο και φύγε μακριά», κατά το ήμισυ επιβεβαιώθηκε πλήρως αφού τον προηγούμενο μήνα τα risky assets υπέστησαν πανωλεθρία, με κύμα ρευστοποιήσεων σε μετοχές, νομίσματα υψηλού ρίσκου, όπως το αυστραλιανό δολάριο και το ευρώ, αλλά και στα εμπορεύματα.

Το δεύτερο σκέλος όμως της ρήσης, το «φύγε μακριά» από τις αγορές, και το ρίσκο μένει να επιβεβαιωθούν ή να διαψευστούν στο δεύτερο εξάμηνο του 2012.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι ανησυχίες πληθαίνουν στην Ευρώπη, αφού το αποτέλεσμα από τις ελληνικές εκλογές μόνο βέβαιο δεν θα πρέπει να θεωρείται, η ισπανική τραπεζική «γρίπη» ξέσπασε και επίσημα, ενώ και η οικονομία της Κύπρου επισημοποίησε την αδυναμία της.

Παρότι υπήρξε σημαντική πτώση στις αγορές, το επίπεδο της αβεβαιότητας δεν υποχώρησε, αλλά αντιθέτως αυξήθηκε, όπως φαίνεται και από τους δείκτες που μετρούν τη μεταβλητότητα των αγορών. Ο λόγος είναι ότι τα ερωτήματα που βασανίζουν τους επενδυτές και τους «υποχρέωσαν» σε ρευστοποιήσεις δεν έχουν λυθεί. Τα προβλήματα είτε μετατίθενται χρονικά είτε, σε ακόμα χειρότερο επίπεδο, μετεξελίσσονται με ακόμα μεγαλύτερη πολυπλοκότητα.

Συνεπώς, τα ερωτήματα για το αν θα αποχωρήσει η Ελλάδα από την ευρωζώνη, ποια θα είναι η επίδραση μιας τέτοιας ενέργειας στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα και αν, τελικά, το ευρώ θα ανακάμψει ή θα υποχωρήσει περαιτέρω στην περίπτωση που η χώρα μας τελικά διατηρήσει την «επισφαλή» θέση της ανάμεσα στις χώρες του ευρώ, παραμένουν αναπάντητα.

Αντίθετες εκτιμήσεις

Το μεγάλο debate έχει ξεκινήσει, με τους αναλυτές να μη συμφωνούν για το τι μέλλει γενέσθαι στο κοινό νόμισμα: κάποιοι εκτιμούν ότι η αποχώρηση της Ελλάδας από το ευρώ θα λειτουργήσει ως μηχανισμός που θα απελευθερώσει τις αγορές από τη συνεχόμενη πίεση και θα οδηγήσει σε ισχυρό short covering στις short θέσεις του ευρώ και σε σημαντική ανάκαμψή του. Η αντίθετη άποψη εκτιμά ότι η αποχώρηση μιας χώρας μπορεί να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου στην περιφέρεια της Ευρώπης και η ύπαρξη του ευρώ θα τεθεί υπό ουσιαστική αμφισβήτηση.

Παρότι ο Ιούλιος και περισσότερο ο Αύγουστος είθισται να αποτελούν τους μήνες με τον μικρότερο όγκο συναλλαγών στις αγορές, το καλοκαίρι του 2012 προβλέπεται από την πλειονότητα των επενδυτικών οίκων ότι θα αποτελέσει εξαίρεση στον κανόνα, με σχετικά υψηλή μεταβλητότητα.

Τέλος, σημαντικό ρόλο βραχυπρόθεσμα θα παίξει το κόστος δανεισμού χωρών όπως η Ισπανία και η Ιταλία, με το 10ετές ομόλογο της δεύτερης να βρίσκεται σε ιστορικό ρεκόρ από την εισαγωγή του ευρώ, στο 6,8%. Η αύξηση των αποδόσεων είναι σημάδι ότι η εμπιστοσύνη των επενδυτών στην Ευρώπη μειώνεται, αφού τα δείγματα ανικανότητας στη διαχείριση της κρίσης χρέους και οι αντιπαραθέσεις μεταξύ των policy makers αυξάνονται.

«Η κρίση επιδεινώνεται με διαρκώς αυξανόμενο ρυθμό», δηλώνει ο Mark Schofield, επικεφαλής αναλυτής στη Citigroup. «Οι επενδυτές συνεχώς αυξάνουν την τιμολόγηση και στα δύο άκρα, σε αυτά που επιβαρύνονται είτε από τη διάλυση της ευρωζώνης είτε -αντίθετα- από τη δημοσιονομική ένωση».

• Σύμφωνα με τη Nomura, που εκφράζει την contrarian προσέγγιση για την πορεία του ευρώ, η ανατίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου θα ανέλθει στο 8% σε περίπτωση όπου η Ελλάδα αποχωρήσει από την ευρωζώνη, αφού οι πιέσεις που προκαλούνται από τα ελληνικά προβλήματα θα εκλείψουν σε μικρό χρονικό διάστημα.

Εκτός από την αποχώρηση ή μη της χώρας μας από το ευρώ, ακόμα πιο κρίσιμη θεωρείται η δημοσιονομική σύγκλιση στη ζώνη του ευρώ, αφού αν δεν υπάρξουν πολιτικές πρωτοβουλίες προς την ουσιαστικότερη σύγκλιση, τότε η εκροή κεφαλαίων θα ενταθεί και το ευρώ θα υποχωρήσει. Ωστόσο, η σύγκλιση των χωρών της ευρωζώνης είναι αναγκαία για την επιβίωση του ευρώ, διαφορετικά το κοινό νόμισμα θα υποχωρήσει στο 1,10 στην ισοτιμία με το δολάριο. Ταυτόχρονα, η ισοτιμία του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος διαμορφώνεται στο 1,25 με το αμερικανικό δολάριο με τις θέσεις short να βρίσκονται σε νέα επίπεδα-ρεκόρ. Το στοιχείο αυτό μεταφράζεται σε φόβο από τους επενδυτές για τη σταθερότητα της ευρωζώνης και γι’ αυτό επιθετικά αρχίζουν να ποντάρουν το στοίχημα της αποχώρησης μιας χώρας ή της συνολικής διάλυσης.

• Σύμφωνα με την Deutsche Bank, στο κακό σενάριο, δηλαδή στο Grexit, η ισοτιμία του ευρώ με το δολάριο μπορεί να κατέλθει στα επίπεδα του 1-1,1. Ωστόσο, η Deutsche Bank επισημαίνει ότι η ισοτιμία του ευρώ δεν είχε αποτελέσει αξιόπιστο δείκτη για την εξέλιξη της ευρωπαϊκής κρίσης την τελευταία διετία, γεγονός που μετά τις ελληνικές εκλογές της 6ης Μαΐου έχει αλλάξει. Από την άλλη, ο γερμανικός επενδυτικός οίκος επισημαίνει ότι η επόμενη σύνοδος κορυφής στην ευρωζώνη θα είναι κρίσιμη, αφού, αν δοθεί ένας χάρτης για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, θα πρέπει να αναμένουμε το τέλος των πιέσεων στο ευρώ και ανοδική κίνηση έως τα επίπεδα του 1,2785 σε σχέση με το δολάριο.

• Σύμφωνα με την ανάλυση της Barclays Capital, εφόσον επιβεβαιωθεί το αρνητικό σενάριο για την Ελλάδα, το ευρώ θα σημειώσει ισχυρή πτώση, με την ισοτιμία ως προς το δολάριο να υποχωρεί στο 0,98-1,11. Όπως εκτιμά η Barclays, η συνεχιζόμενη πίεση των αγορών προς την Ευρώπη, η περιορισμένη στήριξη από την πολιτική ηγεσία και οι εκλογές στην Ελλάδα είναι οι τρεις λόγοι για το αρνητικό outlook του ευρώ και επισημαίνει επίσης ότι το σενάριο της ελληνικής αποχώρησης δεν έχει αποτιμηθεί στην αγορά.

• Η HSBC εκτιμά ότι στο τέλος του 2012 το ευρώ θα βρίσκεται στο 1,35 δολάριο. Η τράπεζα παραμένει άκρως αισιόδοξη για την ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδας. Παράλληλα επισημαίνει ότι το ευρώ θα δεχθεί ισχυρή πίεση από τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, αφού το αποτέλεσμά τους θα ενισχύσει το δολάριο.

• Την ίδια στιγμή, οι εντεινόμενες ανησυχίες για την πολιτική αβεβαιότητα στην Ελλάδα, για τα χρέη και τα ελλείμματα στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, αλλά και για την τύχη του ίδιου του κοινού νομίσματος, δίνουν σήμα σε πολλούς διαχειριστές να προχωρήσουν σε μείωση του επενδυτικού κινδύνου στα χαρτοφυλάκιά τους, όπως και έχουν κάνει άλλωστε το τελευταίο διάστημα, επισημαίνει η Wells Fargo.

• Για την BNP Paribas, η άτακτη έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ πιθανόν να πλήξει το νόμισμα σημαντικά, οδηγώντας την ισοτιμία με το δολάριο στο parity, ενώ πολλά θα εξαρτηθούν από τον τρόπο με τον οποίο η Ελλάδα θα αποχωρήσει, ομαλά ή ανώμαλα, και από τις λύσεις που θα δώσουν οι πολιτικοί στα προβλήματα που θα προκύψουν. Στο κακό σενάριο της BNP, αν δεν υπάρξει ένα ισχυρό δίχτυ προστασίας, τότε η ισοτιμία θα έρθει στο 1:1 με το δολάριο, ενώ στην αντίθετη περίπτωση όπου η έξοδος είναι ομαλή και οι πολιτικοί δράσουν γρήγορα και αποτελεσματικά, τότε το 1,20 είναι το πιο πιθανό.

• Για τον αμερικάνικο επενδυτικό οίκο JP Morgan, το ευρώ θα υποχωρήσει στα επίπεδα του 1,22 με το δολάριο στη διάρκεια του δεύτερου και τρίτου τριμήνου του 2012, αλλά μέχρι τα τέλη του 2012 θα έχει επιστρέψει στο 1,24.

• Ο ελβετικός οίκος UBS τοποθετεί τον πήχη για το ευρώ στο 1,20 στο τέλος του τριμήνου και στο 1,15 στο τέλος του έτους σε σχέση με το αμερικανικό νόμισμα, εξηγώντας ότι η βραχυπρόθεσμη αντίσταση στο 1,2671 δεν είναι εύκολο να προσπεραστεί. Στον αντίποδα, η πιο κοντινή ουσιαστική στήριξη στο ευρωπαϊκό νόμισμα είναι στο 1,2434 και έπειτα στο 1,2386 σε σχέση με το δολάριο.


* Οι αναλυτικοί πίνακες με τα τα ομόλογα, τις ισοτιμίες και τη δανειοδότηση της Ελλάδας δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".