Στο... παρελθόν και στις μερικές εθνικοποιήσεις επιστρέφει το ΠΑΣΟΚ σε μία περίοδο όπου ακόμα και φιλελεύθερα κόμματα και κυβερνήσεις επιχειρούν να βάλουν περισσότερο κράτος στα προγράμματά τους.

Τουλάχιστον μέχρις ότου ξεπεραστούν η κρίση, οι συνέπειες της ύφεσης και οι επιπτώσεις της στις κοινωνίες με το σκάσιμο της τελευταίας φούσκας.

Έτσι και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τουλάχιστον στις μέχρι τώρα προεκλογικές εξαγγελίες του, βάζει λίγο έως αρκετό κράτος στο πρόγραμμά του είτε μιλώντας για τον ΟΤΕ είτε υποστηρίζοντας τομές στον τραπεζικό κλάδο.

Θα μείνουμε στον κλάδο-ραχοκοκαλιά της εθνικής οικονομίας και παραγωγής καθώς σε αυτόν τον τομέα οι προθέσεις των επιτελών του κόμματος είναι πιο σαφείς και σε αρκετά σημεία συγκλίνουν με πρότερους σχεδιασμούς της κυβέρνησης.

Αποτελεί κοινό μυστικό πως και το κυβερνών κόμμα είχε εξετάσει το ενδεχόμενο δημιουργίας εθνικών τραπεζικών πυλώνων, ικανών να αντισταθμίσουν τον όποιο κίνδυνο προκαλούσε η κρίση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Μάλιστα, είχαν ακουστεί σκέψεις για ενίσχυση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, για χρησιμοποίηση της Αγροτικής Τράπεζας αλλά μέχρις εκεί... Δεν είχαν αγγίξει, για παράδειγμα, την Εθνική Τράπεζα.

Επίσης, κοινό μυστικό είναι πως πολλοί σχεδιασμοί εξετάζονται εδώ και μήνες στο οικονομικό επιτελείο του ΠΑΣΟΚ, με επικρατέστερες εκτιμήσεις την ύπαρξη ενός συμπληρωματικού δικτύου που θα λειτουργεί παράλληλα με το ιδιωτικό, υπό αυστηρότατη εποπτεία.

Πρωτίστως όμως θα χρηματοδοτεί στοχευμένες δραστηριότητες ενταγμένες σε μεσομακροπρόθεσμο σχεδιασμό του κράτους που θα αφορά συνολικότερα σε επενδυτικούς τομείς και στην παραγωγή αντί στη στείρα πριμοδότηση καταναλωτικών δανείων.

Ένα τέτοιο μοντέλο θα μπορούσε να στηριχτεί κατ’ αρχάς στα αμιγώς δημόσια ιδρύματα όπως παραμένουν το Τ.Τ., η Αγροτική και βεβαίως το μη εισηγμένο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.

Η χρηματοδότηση θα ήταν δυνατόν να γίνει είτε ενιαία είτε επιμέρους, με την Αγροτική για παράδειγμα να αναλαμβάνει τον τομέα της καλούμενης πράσινης ανάπτυξης (όπου το ΠΑΣΟΚ θα πρέπει να πείσει πως μπορεί να... δουλέψει και να αποδώσει τα δέοντα). Το Τ.Τ. έχει πλέον τη δομή και την τεχνογνωσία να στηρίξει τα "νοικοκυριά" και το ΤΠΔ αναπτυξιακά προγράμματα δήμων και της περιφέρειας.

Τελευταία μένει η περίπτωση της Εθνικής, για την οποία μπορεί να ακούγονται δεύτερες σκέψεις για επανεθνικοποίηση, όμως το πιθανότερο είναι πως πρόκειται για προεκλογικές εκτιμήσεις ορισμένων κύκλων. Το σίγουρο είναι πως μία τέτοια πρακτική πολύ δύσκολα θα μπορούσε να υλοποιηθεί και θα κόστιζε ακριβά στο Δημόσιο.

Άλλωστε, στον τομέα ανάπτυξης και οικονομίας του ΠΑΣΟΚ τον πρώτο λόγο τον έχουν οι αποκαλούμενοι ρεαλιστές που ασπάζονται τη σοσιαλδημοκρατική λογική για το τραπεζικό σύστημα και ελάχιστη διάθεση θα είχαν να έρθουν σε αντιπαράθεση με ισχυρούς ξένους οίκους και παίκτες της διεθνούς αγοράς.

Επιπρόσθετα, για την Εθνική ακούγονται πολλά και φημολογούνται περισσότερα σχετικά με σενάρια που θα ενίσχυαν τη θέση του ομίλου στην εγχώρια αγορά και στα Βαλκάνια, για συγχώνευση με ιδιωτικό πιστωτικό ίδρυμα και για διοικητικές αλλαγές με σημασία, ούτως ώστε ο νέος όμιλος να λειτουργεί αντισταθμιστικά στην τραπεζική αγορά και δημιουργώντας ένα "μαξιλάρι" ρευστότητας για κάθε ενδεχόμενο στο μέλλον.