Aξίζει άραγε στις ελληνικές μετοχές να ακολουθούν το διεθνές χρηματιστηριακό ράλι ή μήπως όχι;

Η ισχυρή άνοδος των ξένων αγορών οφείλεται στα διαφαινόμενα πρώτα σημάδια της ανάκαμψης και στις ανοδικές προσδοκίες που υπάρχουν για το 2010. Η UBS για παράδειγμα ανέβασε πρόσφατα την πρόβλεψή της για τα κέρδη ανά μετοχή από το +15% στο +25% για το επόμενο έτος, αναθεωρώντας παράλληλα προς τα πάνω τις προβλέψεις για το αμερικανικό και για το ευρωπαϊκό ΑΕΠ.

Ποιος όμως είναι στην Ελλάδα τόσο αισιόδοξος για την πορεία των κερδών των εισηγμένων επιχειρήσεων το 2010 και γενικότερα για την επίδοση της πραγματικής ελληνικής οικονομίας μέσα στο 2010;

Είναι προφανές ότι οι εταιρείες δεν έχουν εκδώσει guidances για το 2010, αλλά είναι αλήθεια ότι πολλές εξ αυτών δυσκολεύονται ακόμη και να εκτιμήσουν τα φετινά τους κέρδη, παρόλο που μπήκαμε ήδη στο φθινόπωρο! Σε γενικές γραμμές, πάντως, η εικόνα που προκύπτει τόσο από τις εκτιμήσεις των διοικήσεων των εισηγμένων όσο και από τις εκθέσεις των αναλυτών εξακολουθεί να είναι μίζερη και για το 2010.

Πρόεδρος εταιρείας σε δηλώσεις του είπε: «Το πιθανότερο είναι τα κέρδη της επόμενης χρονιάς να κλείσουν υψηλότερα από τα φετινά, ωστόσο αυτό θα οφείλεται κυρίως σε δύο παράγοντες: πρώτον στα τερτίπια της λογιστικής και δεύτερον στο γεγονός ότι οι φετινές επιδόσεις θα υποχωρήσουν πολύ πιο κάτω από εκεί όπου τις περίμεναν οι αναλυτές, ακόμη και μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους, όταν όλοι γνώριζαν για την κρίση». Ο ίδιος συνέχισε: «Η λογιστική και η στατιστική μπορούν να δείξουν ό,τι θέλουν, αλλά η ουσία είναι πως η ζήτηση για τα προϊόντα μας πολύ δύσκολα θα ανεβεί σημαντικά. Τι νόημα έχει βελτίωση των επιδόσεων κατά 10% το 2010, όταν οι περισσότερες εταιρείες αγωνίζονται για να περιορίσουν το φετινό ποσοστό πτώσης κάτω από το 50%; Οι πιο πολλές επιχειρήσεις θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να ξαναπιάσουν τα κέρδη του 2007 και του 2008»...

Με την άποψη αυτή συμφωνούν πολλοί παράγοντες της αγοράς, επισημαίνοντας ότι ναι μεν θα υπάρξουν πολλές εταιρείες που το 2010 θα σημειώσουν αυξημένα κέρδη σε σύγκριση με το 2009, όμως αυτό θα οφείλεται σε μειώσεις του κόστους, σε άνοδο των τιμών στα εμπορεύματα, σε συγκυριακούς λόγους κ.λπ., αλλά όχι στον υγιή τρόπο που είναι η ουσιαστική αύξηση της ζήτησης.

Εμπόριο, οικοδομή, κρατικόχαρτα

Τα επίσημα στοιχεία για το λιανικό εμπόριο ήταν δυσμενέστατα το πρώτο φετινό εξάμηνο, χωρίς -σύμφωνα με το ρεπορτάζ- να έχει παρατηρηθεί βελτίωση κατά τους μήνες που ακολούθησαν.

Οι πωλήσεις των καταστημάτων του γνωστού αθηναϊκού εμπορικού κέντρου The Mall της Lamda Development υποχώρησαν στο πρώτο εξάμηνο του έτους κατά 5,4%, παρά το γεγονός ότι οι επισκέπτες του εμπορικού κέντρου αυξήθηκαν 21%! Μάλιστα, η εξέλιξη αυτή δεν εξέπληξε τους αναλυτές, καθώς την ίδια χρονική περίοδο οι λιανικές πωλήσεις, πλην των καυσίμων, υποχωρούσαν 8,7%!

Στο νέο εμπορικό κέντρο της Lamda Development, στο Golden Hall, οι πωλήσεις των καταστημάτων στο πρώτο εξάμηνο έφτασαν τα 57,8 δισ. ευρώ και η διοίκηση της εισηγμένης υποστηρίζει ότι ο ετήσιος στόχος για πωλήσεις 140 εκατ. ευρώ παραμένει ακόμη διεκδικίσιμος.
Η κατάσταση στον κλάδο μέσα στο τρίτο τρίμηνο δεν βελτιώθηκε παρά τα πολύ υψηλά ποσοστά εκπτώσεων στα οποία κατέφυγαν οι επώνυμες αλυσίδες (π.χ. Sprider, Βάρδας κ.λπ.) και τα μεγάλα εμπορικά κέντρα (Athens Heart, Golden Hall κ.ά.).

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι παράγοντες του χώρου που ανέμεναν βελτίωση της κατάστασης από το τέταρτο τρίμηνο του έτους δείχνουν τώρα περισσότερο επιφυλακτικοί. «Οι προβλέψεις της διοίκησης για το δεύτερο εξάμηνο της τρέχουσας χρήσης θεωρούνται συντηρητικές» δηλώνουν στην εισηγμένη Βάρδας, μιλώντας για οικονομική ύφεση, για μείωση καταναλωτικής δαπάνης, για έντονο ανταγωνισμό κ.λπ.

Έντονος σκεπτικισμός επικρατεί για το 2010 και για την πορεία όλων των εταιρειών που εξαρτώνται από την οικοδομική δραστηριότητα. Όλοι παραδέχονται ότι η αγορά κατοικίας θα είναι πτωτική τουλάχιστον μέχρι και το πρώτο μισό του επόμενου έτους και οι περισσότεροι συντάσσονται με το περιεχόμενο της έκθεσης της Εθνικής Τράπεζας που κάνει λόγο για ανάκαμψη της αγοράς κατοικίας από το δεύτερο εξάμηνο του 2010.

Βασιζόμενη σε αυτή την έκθεση, η Citigroup εκτιμά ότι την επόμενη χρονιά η ζήτηση για τσιμέντο θα παραμείνει στάσιμη, στα φετινά επίπεδα, με ό,τι αυτό σημαίνει για ολόκληρη την οικονομία και για την κερδοφορία δεκάδων εισηγμένων εταιρειών.

Και για να καταλάβουμε τι εννοούμε «στα φετινά επίπεδα», να θυμίσουμε πως στην αρχή του έτους οι παράγοντες της αγοράς ανέμεναν πτώση της ζήτησης γύρω στο 10% και τώρα εκτιμούν ότι τελικά αυτή θα ξεπεράσει το 20%... «Στην Ελλάδα ο όγκος του τσιμέντου που προορίζεται για κατοικίες βρίσκεται περίπου στο 50% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2006», συμπληρώνει ο αμερικανικός οίκος.

Με έντονο σκεπτικισμό αναμένουν το 2010 οι παράγοντες του κλάδου της πληροφορικής, καθώς οι περισσότερες εταιρείες έχουν να αντιμετωπίσουν έναν δύσκολο συνδυασμό: από τη μία πλευρά το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των συμβάσεών τους είναι σαφώς μειωμένο σε σχέση με πέρυσι και από την άλλη η πρόωρη προκήρυξη των εκλογών μεταθέτει στο μέλλον μια σειρά σημαντικά έργα του ΕΣΠΑ, τα οποία ήταν να προκηρυχθούν ή και να ανατεθούν μέσα στους επόμενους μήνες.

Η δήλωση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Γιώργου Παπανδρέου ότι θα παγώσει για το επόμενο έτος τα τιμολόγια όλων των ΔΕΚΟ σε καμιά περίπτωση δεν ευχαρίστησε τους μετόχους εισηγμένων εταιρειών, όπως η ΔΕΗ, η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ.
Όσον αφορά λοιπόν στη διακυβέρνηση της χώρας από το ΠΑΣΟΚ, η ΕΥΔΑΠ θα έχει να ξεκινήσει το επόμενο έτος με μειωμένο όγκο πωλήσεων νερού (έτσι δείχνουν τα στοιχεία του 2009), με στάσιμα τιμολόγια και με αυξημένα μισθολόγια. Στη ΔΕΗ θα πρέπει να ξεχαστεί η επιβολή ρήτρας καυσίμων, ενώ στην ΕΥΑΘ (πέρα από το γεγονός ότι το θέμα του στρατηγικού συνεταίρου καθίσταται αβέβαιο) θα παραμείνουν στάσιμα τα τιμολόγια για δεύτερη συνεχή χρονιά, παρά το γεγονός ότι τα ποσοστά αυξήσεών των για την επιχείρηση έχουν ψηφιστεί με σχετικό νόμο εδώ και κάμποσα χρόνια...

Δείγματα αδυναμίας παντού!

Στην περίπτωση της Aegean Airlines οι αναλυτές κατέβασαν τον πήχη των προβλεπόμενων κερδών τόσο για το 2009 όσο και για το 2010, διαπιστώνοντας ότι το μέσο εισιτήριο ανά χιλιόμετρο διαδρομής ήταν χαμηλότερο απ’ όσο περίμεναν στο πρώτο εξάμηνο του έτους.
Σημάδια επηρεασμού -αν και όχι ιδιαίτερα έντονα- από την οικονομική κρίση έγιναν ορατά και στην ιδιωτική υγεία, σε έναν κλάδο που συγκαταλέγεται στους πλέον αμυντικούς.

Το Ιατρικό Κέντρο για παράδειγμα κατά το δεύτερο φετινό τρίμηνο παρουσίασε μείωση εσόδων 1,4% και EBITDA 19%. «Λιγότεροι ασθενείς και μικρότερα τιμολόγια βρίσκονται κατά τη γνώμη μας πίσω από αυτή την επιδείνωση των αποτελεσμάτων», δηλώνει η Alpha Finance.
 
Ο ελληνικός οίκος μείωσε τις προηγούμενες προβλέψεις του για τα κέρδη ανά μετοχή του 2009 και του 2010 σε ποσοστά 9% και 13%, αντίστοιχα. Αναφορικά με το τρέχον έτος, η Alpha Finance προβλέπει καθαρά κέρδη 11 εκατ. ευρώ και για το επόμενο κέρδη 13 εκατ. ευρώ, όταν η αντίστοιχη επίδοση το 2006 ήταν 16,3 εκατ. ευρώ.

Επηρεασμένο σε κάποιο βαθμό από την οικονομική κρίση είναι και το Ιασώ. Όπως αναφέρει η Alpha Finance, «η διοίκηση του Ιασώ είχε προβλέψει στάσιμα τιμολόγια για το πρώτο εξάμηνο του 2009 λόγω της οικονομικής κρίσης, ωστόσο τα μέσα έσοδα ανά πελάτη ήταν στάσιμα στη γυναικολογική κλινική και 1,5% χαμηλότερα στη γενική κλινική». O ελληνικός οίκος μειώνει τις προβλέψεις για τα κέρδη του Ιασώ τη διετία 2009 - 2010 από 17,6 και 23,8 εκατ. ευρώ σε 16,6 και 21,8 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα. 

Ποιοι κλάδοι "βλέπουν" υψηλότερα 

* Τράπεζες: Οι αναλυτές βλέπουν άνοδο κερδών το 2010 σε σχέση με φέτος εξαιτίας όχι της ισχυρής ανόδου των χορηγήσεων αλλά του αυξημένου καθαρού επιτοκιακού περιθωρίου (NIM) και της διατήρησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων περίπου στα φετινά επίπεδα. 

*  Ιχθυοκαλλιέργειες: Έπειτα από βαθιά κρίση, η άνοδος της τιμής της τσιπούρας δημιουργεί προϋποθέσεις για σαφώς υψηλότερη κερδοφορία το 2010. Να σημειωθούν ωστόσο η πολύ χαμηλή φετινή βάση και η ανάγκη για παράλληλη εξέταση των κερδών, με τις εξελίξεις στα μέτωπα του κόστους και των ταμειακών ροών.

* Μεταλλουργίες: Το σύνολο σχεδόν του κλάδου θα γράψει ζημίες στο εννεάμηνο του τρέχοντος έτους λόγω όχι μόνο της μειωμένης ζήτησης αλλά και της απότομης πτώσης στις τιμές των μετάλλων από τον Σεπτέμβριο του 2008 μέχρι και πριν από λίγους μήνες. Η τάση ανάκαμψης που επικρατεί στην αγορά των commodities αλλά και η σταδιακή μείωση της αξίας των αποθεμάτων των εισηγμένων (λογιστική μέθοδος μέσου κόστους) δημιουργούν προσδοκίες για καλύτερες επιδόσεις μέσα στο 2010. 

*  Εξαγωγικές εταιρίες: Αν η ζήτηση στο εξωτερικό αυξηθεί και με δεδομένο πως η πολιτική μείωσης των αποθεμάτων που ακολούθησαν φέτος οι πελάτες τους δεν έχει ακόμη μεγάλα περιθώρια μπροστά της, δημιουργούνται κάποιες ανοδικές προϋποθέσεις και για τις ελληνικές επιχειρήσεις, ξεκινώντας πάντως από πολύ χαμηλή βάση.