Εισηγμένες: Γιατί... σταμάτησαν να αποταμιεύουν

Οι επιδόσεις των 38 εισηγμένων εταιρειών του ΧΑ (πλην τραπεζών και ΑΕΕΧ) που μέχρι χθες είχαν δημοσιεύσει τις εξαμηνιαίες λογιστικές τους καταστάσεις περιλαμβάνονται στον παρατιθέμενο πίνακα. Μάλιστα, εκτός από την καθαρή κερδοφορία των ομίλων, καταγράφονται και οι ταμειακές ροές που σημείωσαν κατά το πρώτο μισό της φετινής χρονιάς.

Ειδικότερα, περιλαμβάνονται οι λειτουργικές τους ταμειακές ροές (αυτές που προέκυψαν από τη λειτουργία τους), οι επενδυτικές τους ταμειακές ροές (από τις επενδύσεις που υλοποίησαν, ή από τα περιουσιακά στοιχεία που ρευστοποίησαν) και τέλος, οι ελεύθερες ταμειακές ροές (το άθροισμα των δύο προηγούμενων).

Αν οι ελεύθερες ταμειακές ροές είναι θετικές, αυτό σημαίνει ότι τα χρήματα που «περισσεύουν» μπορούν να διατεθούν είτε για να διανεμηθούν στους μετόχους της εταιρείας (μερίσματα και επιστροφές κεφαλαίου), είτε για να μειώσουν τον καθαρό δανεισμό της (σύνολο τραπεζικών υποχρεώσεων μείον διαθέσιμα).

Το τελευταίο μπορεί να γίνει μέσα από αποπληρωμή δανείων, από αύξηση των διαθεσίμων, ή από έναν συνδυασμό των δύο τελευταίων.

Αν, αντίθετα, οι ελεύθερες ταμειακές ροές είναι αρνητικές, τότε αυτό θα ανεβάσει τον καθαρό δανεισμό της εταιρείας κατά το ποσό αυτό και κατά ακόμη μεγαλύτερο ποσό, αν επιπλέον η εταιρεία μοιράσει χρήματα στους μετόχους της.

Ποια όμως είναι τα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν από τον παρατιθέμενο πίνακα;

Πρώτον, ότι κατά μέσο όρο, οι εισηγμένες όχι μόνο σταμάτησαν να «αποταμιεύουν μετρητά» βελτιώνοντας τη ρευστότητά τους (όπως έκαναν κατά τα προηγούμενα χρόνια), αλλά επιπλέον «έκαψαν χρήμα». Μάλιστα το «κάψιμο» των 3,4 εκατ. ευρώ που αναφέρεται στον πίνακα είναι στην πράξη σαφώς μεγαλύτερο, καθώς αρκετές από τις εταιρείες είτε διένειμαν, είτε έχουν αποφασίσει να διανείμουν χρήματα στους μετόχους τους, άλλοτε μέσω μερισμάτων και άλλοτε μέσα από επιστροφές κεφαλαίου (π.χ. Motor Oil, Autohellas, Entersoft, Paperpack, Γενική Εμπορίου, ΕΧΑΕ, ΜΕΤΚΑ, ΟΠΑΠ, ΟΤΕ, Πετρόπουλος, ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή και ΤΙΤΑΝ).

Και δεύτερον, πως από τις 38 εταιρείες, οι 26 εμφάνισαν θετικές λειτουργικές ταμειακές ροές και οι 12 αρνητικές.

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οποίους -κατά μέσο όρο- οι εισηγμένες σταμάτησαν (τουλάχιστον κατά το πρώτο φετινό εξάμηνο) να «αποταμιεύουν μετρητά»- και πως κάθε περίπτωση εταιρείας θα πρέπει να εξετάζεται ξεχωριστά. Σε γενικές γραμμές πάντως, οι κυριότεροι λόγοι είναι:

• Η περίπτωση των Ελληνικών Πετρελαίων και ειδικότερα η μείωση των μη δανειακών υποχρεώσεών της κατά 636 εκατ. ευρώ μέσα στο πρώτο φετινό εξάμηνο. Προφανώς, πρόκειται για μια συγκυριακή εξέλιξη που δεν αναμένεται να έχει συνέχεια.

• Η πολυετής οικονομική κρίση αντιμετωπίστηκε αρχικά με διάφορους αμυντικούς τρόπους, όπως μείωση επενδύσεων, διεύρυνση περιόδου αποπληρωμής των προμηθευτών, συρρίκνωση της μέσης περιόδου τήρησης των αποθεμάτων και φυσικά μειώσεις λειτουργικού κόστους. Οι πολιτικές αυτές για αρκετές εταιρείες φαίνεται πως έχουν πλέον φτάσει στα όριά τους.

• Ορισμένες εισηγμένες (π.χ. εξαγωγικές), έχοντας μπροστά τους υψηλότερες παραγγελίες, αυξάνουν τα αποθέματά τους, ξοδεύοντας μετρητά.

• Αρκετές εταιρείες θεωρούν πως τώρα είναι η κατάλληλη ευκαιρία να επιδιώξουν να εκμεταλλευθούν τις λεγόμενες «ευκαιρίες της κρίσης», με αποτέλεσμα να αυξήσουν τις επενδύσεις τους, άλλοτε εξαγοράζοντας άλλες εταιρείες και άλλοτε διευρύνοντας την παραγωγική τους δυναμικότητα (π.χ. Autohellas, Sarantis, MLS).

• Και τέλος, δεν λείπουν οι εισηγμένες που θεωρούν πως ήδη διαθέτουν μια πολύ ικανοποιητική ρευστότητα και για τον λόγο αυτόν ξεκινούν μια πιο γενναιόδωρη πολιτική προς τους μετόχους τους.

Το αξιοσημείωτο από το δείγμα των 38 αυτών εισηγμένων (πάνω από το 20% του συνόλου) είναι πως περιλαμβάνει μεγαλύτερες σε μέγεθος και επικερδέστερες εταιρείες από τον μέσο όρο, άρα αναμένεται ότι το τελικό αποτέλεσμα που θα προκύψει από το σύνολο των ομίλων στο τέλος του μήνα θα είναι χειρότερο.