ΧΑ: Η «επόμενη μέρα» και τα νέα δεδομένα

Η τιμή κλεισίματος της Παρασκευής (26/7) για τον Γενικό Δείκτη του Ελληνικού Χρηματιστηρίου θα μοιάζει πολύ "μακρινή", καθώς η τρισεβδομαδιαία Τραπεζική αργία, το "bank run" που εντάθηκε πριν από αυτή, τα capital controls, αλλά και η εντεινόμενη αμφισβήτηση για το πόσο η παρούσα Κυβέρνηση θα μπορέσει να "εξυπηρετήσει" αυτά που υπέγραψε για το τρίτο μνημόνιο και τα οποία εμφανώς και δεν τα πιστεύει, σε συνδυασμό με τις τακτικότατες επισκέψεις της τρόικας (στην Αθήνα επιστρέφουν από Δευτέρα τα "Athens Group", με στόχο την προετοιμασία των διαδικασιών για το νέο μνημόνιο), έχουν αλλάξει την εικόνα όλων των οικονομικών, επιχειρηματικών και κατ΄ επέκταση χρηματιστηριακών συσχετισμών.

Στα παραπάνω, θα πρέπει να προστεθούν και τα επιστρέφοντα σενάρια για πιθανές εκλογές το Φθινόπωρο, προκειμένου να γίνει αντιληπτό ότι το Χ.Α., όταν επιστρέψει σε συναλλαγές, καλείται να βαδίσει σε "τεντωμένο σκοινί"!

Υπενθυμίζεται ότι κατά την τελευταία συνεδρίαση του Χ.Α., ο Γενικός Δείκτης έκλεισε στις 797,52 μονάδες με άνοδο 2,03%, σε μία ανοδική κίνηση που είχε ανεβάσει στροφές κατά το τελευταίο 40λεπτο, από πονταρίσματα για πιθανή επίτευξη συμφωνίας (τότε).

Το Πρωθυπουργικό διάγγελμα το βράδυ της ίδιας Παρασκευής και όλα όσα ακολούθησαν, άλλαξαν σε συντριπτικό βαθμό τα δεδομένα και παρά το γεγονός ότι το Χ.Α. θα επιστρέψει σε συναλλαγές με υπάρχουσα, μία κατ΄ αρχήν συμφωνία, όλα μοιάζουν σημαντικά δυσκολότερα, με τους περισσότερους κλάδους της Οικονομίας σε κατάσταση "red alert", αλλά και χωρίς να υπάρχουν άμεσες προοπτικές ανάκαμψης.

Σύμφωνα με τις συγκλίνουσες εκτιμήσεις εγχώριων, αλλά και ξένων αναλυτών, η βαρύτατα τραυματισμένη εγχώρια πραγματική οικονομία και ιδιαίτερα ο Ιδιωτικός Τομέας, βρίσκονται πλέον στην "εντατική" και η εγχώρια Χρηματιστηριακή Αγορά θα αναγκαστεί να προσαρμόσει τις κεφαλαιοποιήσεις των εισηγμένων εταιρειών στις νέες οικονομικές συνθήκες, ενώ δείχνει να μειώνεται και η τελευταία ελπίδα σημαντικής εισροής ρευστότητας, που ήταν από τον Τουρισμό.

Μάλιστα δεν είναι λίγοι οι παράγοντες της Αγοράς που θεωρούν ότι ακόμα και οι βασικοί μέτοχοι των εισηγμένων εταιρειών, δεν θα κάνουν "αισθητή την παρουσία τους" στο ταμπλό, αν δεν κατακάτσει ο "κουρνιαχτός" των αρχικά προγραμματισμένων πωλήσεων.

Σημαντικά ερωτήματα προκύπτουν από την στάση που θα τηρήσουν τα ξένα χαρτοφυλάκια και κυρίως αυτά που έχουν αποφασίσει να μηδενίσουν τις θέσεις τους στην εγχώρια Χρηματιστηριακή Αγορά, φοβούμενα τα χειρότερα, καθώς δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι σε λίγους μήνες τα σενάρια του "Grexit" θα είναι και πάλι στο τραπέζι.

Άγνωστες παραμένουν οι επιπτώσεις από τους "κραδασμούς" που θα φέρουν οι προγραμματισμένες πωλήσεις, όταν την ίδια ώρα οι ελάχιστοι αγοραστές θα έχουν αποτραβηχτεί σε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα.

Σύμφωνα με ξένους διαχειριστές, για πολλά ξένα funds το Ελληνικό Χρηματιστήριο μοιάζει με "επενδυτικό ναρκοπέδιο" από το οποίο θέλουν να αποχωρήσουν με οποιοδήποτε κόστος. Σε αυτή την περίπτωση, οποιοδήποτε ξεκίνημα με ανοδικές διαθέσεις θα είναι "εκ του πονηρού" και απλά για να δημιουργηθούν σχετικά καλύτερες τιμές, πριν το αποφασιστικό "sell off", για αυτό θα είναι καλό τα θεωρούμενα συντηρητικά χαρτοφυλάκια να κρατήσουν επιφυλακτική στάση κατά τις πρώτες συνεδριάσεις.

Σε περίπτωση σχετικής σταθεροποίησης της αγοράς, σαν πρώτη επιλογή θα πρέπει να είναι οι εταιρείες που το μεγαλύτερο κομμάτι του κύκλου εργασιών τους προέρχεται από εξαγωγές, καθώς η χώρα δείχνει να επιστρέφει με "δρασκελιές" σε "καραμπινάτη" ύφεση, με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για την βιομηχανία και το εμπόριο και κυρίως για τις εταιρείες που έχουν την "ατυχία" να εξαρτώνται από τις διαθέσεις της εγχώριας αγοράς!

Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την επιστολή Μίχαλου, προς τον Υπουργό Οικονομικών κ. Τσακαλώτο κατά τη διάρκεια της Τραπεζικής αργίας έχουν "παγώσει" επιχειρηματικές συναλλαγές που αγγίζουν τα 6 δισ. ευρώ και αφορούν κυρίως διακίνηση επιταγών και συναλλαγματικών από πληρωμή δανείων κ.λπ.!

Από την άλλη, ο σίγουρος περιορισμός των "margin" από τις ΑΧΕ, θα δημιουργήσει "νηοπομπή" από "margin calls", με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται σε μία "ρηχή" αγορά, όπως το Χ.Α., αν οι αγοραστές συνεχίσουν να αποτελούν "σπάνιο είδος".

Οι επιμέρους κλάδοι

Μεγάλο ερωτηματικό αποτελεί ο "πολυτραυματίας" τραπεζικός κλάδος, όχι όσον αφορά το που θα εκτονωθεί η "νότια" πορεία των τραπεζικών τίτλων (σε αυτό, σε δεύτερη φάση, θα παίξουν ρόλο και οι όροι των πιθανολογούμενων αυξήσεων κεφαλαίου), αλλά για το αν θα υπάρξει προσωρινή αναστολή διαπραγμάτευσης των τραπεζικών μετοχών. Επίσης είναι κοινό μυστικό ότι τα όποια σενάρια για επιστροφή του τραπεζικού κλάδου σε κερδοφορία, έχουν καταρρεύσει παταγωδώς.

Από την άλλη, οι τζίροι που θα αρχίσουν να σημειώνονται, με την νέα πραγματικότητα, θα καθορίσουν και την πορεία της μετοχής της ΕΧΑΕ.

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζονται και οι εταιρείες κοινής ωφέλειας, καθώς η παρατεταμένη τραπεζική αργία, ασφαλώς και έχει εκτοξεύσει τις επισφάλειες, ενώ αντίθετα σχετικά λιγότερο θα έχουν επηρεαστεί Διυλιστήρια και Λιμάνια, με τα τελευταία να επιστρέφουν στην επικαιρότητα και λόγω των προαπαιτούμενων ιδιωτικοποιήσεων.

Οι προειδοποιήσεις

Τη σημασία τους έχουν και οι προειδοποιήσεις των ξένων οίκων, όπως των EuroStoxx 600 και MSCI. Σύμφωνα με ανακοίνωση του πρώτου, η Stoxx δεν θα απομακρύνει τις Ελληνικές μετοχές, παρά τον κανόνα των 10 συνεδριάσεων (υπάρχει κανόνας που προβλέπει τη διαγραφή μετοχών σε περίπτωση κλειστής Αγοράς επί 10 συνεχόμενες συνεδριάσεις).

Εάν το Χ.Α. παραμείνει κλειστό για 30 συνεχόμενες ημέρες, θα ανακοινωθεί η απόσυρση των Ελληνικών μετοχών από τους δείκτες εντός δυο εργάσιμων ημερών. Η 30η μέρα είναι η 7η Αυγούστου. Η πρώτη μέρα που το Χ.Α. παρέμεινε κλειστό ήταν στις 29 Ιουνίου.

Η Stoxx θα εκδώσει νεότερη ανακοίνωση πριν τις 7 Αυγούστου. Σημειώνεται ότι στην παρούσα φάση, στον δείκτη EuroStoxx 600 συμμετέχουν οι μετοχές των ΟΠΑΠ, ΟΤΕ, Εθνική.

To ενδεχόμενο μεταφοράς ελληνικών τίτλων σε έναν απομονωμένο δείκτη (stand alone market) εξετάζει η αρμόδια επιτροπή του MSCI, με αφορμή την παραμονή του Ελληνικού Χρηματιστηρίου κλειστού και της διατήρησης της Τραπεζικής αργίας.

Πιο συγκεκριμένα και σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters η επιτροπή του MSCI ζήτησε από μεγάλους επενδυτές και διαχειριστές να σχολιάσουν εάν επιθυμούν να αντιμετωπιστεί το "Ελληνικό θέμα" διαφορετικά από τη συνήθη πρακτική της, σύμφωνα με την οποία αναμένει 40 ημέρες πριν προβεί σε συγκεκριμένες ενέργειες.

Από τον MSCI σημειώνεται πως σύμφωνα με τη γενική πρακτική απαιτείται να περάσει διάστημα τουλάχιστον 40 ημερών, μετά το κλείσιμο και την εκκαθάριση των τελευταίων συναλλαγών και για το λόγο αυτό ξεκίνησε διαβούλευση και ζητείται η άποψη και οι προτάσεις από μέλη διαφόρων Παγκόσμιων και Περιφερειακών δεικτών.

Ο δείκτης MSCI Standard Greece περιλαμβάνει τις μετοχές των τεσσάρων συστημικών Τραπεζών και τους τίτλους των ΟΤΕ, ΟΠΑΠ, Τιτάν, Jumbo και Folli-Follie Group.

Στον MSCI Small Cap Greece συμμετέχουν οι ΟΛΠ, Αεροπορία Αιγαίου, Lamda Development, ΔΕΗ και Ελ. Πετρέλαια.

Η επόμενη αναθεώρηση των δεικτών της Morgan Stanley, είναι προγραμματισμένη για την 13η Αυγούστου, με τις όποιες αλλαγές να τίθενται σε ισχύ από την 1η Σεπτεμβρίου.

Τα ιστορικά προηγούμενα

Σύμφωνα με την Beta Sec., στα 139 χρόνια λειτουργίας του Χρηματιστηρίου είναι η 12η φορά που οι συναλλαγές σταματούν από κάποιο γεγονός που δεν συνδέεται με προγραμματισμένες αργίες.

Θα περίμενε κανείς η πτώχευση του Χαρίλαου Τρικούπη να αποτελεί το πρώτο ιστορικό γεγονός για την παύση των συναλλαγών στο Χρηματιστήριο. Ωστόσο στην σύντομη έρευνα κάποιων αξιόπιστων πηγών (Χ.Α., ΣΜΕΧΑ) διαπιστώνεται ότι η πρώτη παύση συναλλαγών γίνεται το 1923 και η οποία διήρκησε από τις 21 Ιουνίου εκείνης της χρονιάς έως τον Ιούλιο όπου υπογράφεται η Συνθήκη της Λοζάνης.

Το 1931 το Χρηματιστήριο θα κλείσει επί 15 μήνες λόγω της ακραίας χρηματιστηριακής κερδοσκοπίας, του κραχ που ακολούθησε και της αδυναμίας εκκαθάρισης των συναλλαγών.

Σύμφωνα με άλλες πηγές και δημοσιεύματα το Χρηματιστήριο έκλεισε την 6η Απριλίου του 1941 –είσοδος των κατοχικών δυνάμεων στην Αθήνα- έως τις 9 Μάιου του 1941 και ξανα-διέκοψε την λειτουργία του κατά την διάρκεια της κατοχής (2/7/1941 – Ιανουάριος 1942). Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η επόμενη διακοπή των συναλλαγών ήρθε την περίοδο της Δικτατορίας στις 12 Δεκεμβρίου του 1972 με αφορμή κερδοσκοπικά φαινόμενα, για να επαναλειτουργήσει στις 20 Ιανουαρίου του 1973. Η τελευταία πριν την Μεταπολίτευση διακοπή σημειώνεται τον Ιούλιο του 1974 όταν σημειώθηκαν τα τραγικά γεγονότα στην Κύπρο.

Στα "μεταπολιτευτικά" κλεισίματα του Χ.Α. καταχωρούνται οι συνεδριάσεις μετά την "Black Monday", (19η Οκτωβρίου 1987), τον Νοέμβριο του 1996, με το σκάνδαλο της Δέλτα Χρηματιστηριακή και την υπόθεση Μαγρίζου και ο σεισμός στις 7/9/1999, με το Χ.Α. να παραμένει κλειστό Τετάρτη και Πέμπτη 8 και 9 Σεπτεμβρίου και να λειτουργεί ξανά την Παρασκευή 10 Σεπτεμβρίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 7/9 ο Γενικός Δείκτης είχε ολοκληρώσει την συνεδρίαση στις 5705,1 μονάδες, στην συνεδρίαση της 10ης Σεπτεμβρίου άνοιξε στις 5313,47 μονάδες με απώλειες 6,86% (ημερήσιο όριο το 8%) και ολοκλήρωσε την συνεδρίαση στο υψηλό ημέρας και στις 5740,47 μονάδες με κέρδη 0,62%!

Η απεργία των υπαλλήλων της Τράπεζας της Ελλάδος το 2008 μάλλον αποτέλεσε ένα είδος παύσης τεχνικής φύσεως χωρίς κάποιο ειδικό αντίκτυπο στην κερδοφορία και την αποτίμηση των εταιρειών.

Επίσης η περίοδος της Χρηματιστηριακής αργίας στην Κύπρο δεν θα πρέπει να θεωρείται ενδεικτική καθώς οι δύο βασικές Τράπεζες που διαμορφώνουν το μεγαλύτερο μέρος του Κυπριακού Δείκτη βρίσκονταν σε αναστολή διαπραγμάτευσης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η τρέχουσα χρηματιστηριακή αργία, είναι η μακροβιότερη της μεταπολιτευτικής περιόδου, με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τις εγχώριες ΑΧΕ.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ της στήλης, κάθε εβδομάδα χρηματιστηριακής αργίας συνεπάγεται απώλειες 20.000 έως 30.000 ευρώ, έσοδα, για μία μέση ιδιωτική ΑΧΕ, όταν την ίδια ώρα συνεχίζουν να "τρέχουν" τα περισσότερα από τα λειτουργικά έξοδα. Με αυτά τα δεδομένα κρίνεται απόλυτα φυσιολογικό, οι περισσότερες ιδιωτικές ΑΧΕ να έχουν δώσει στο προσωπικό τις κανονικές άδειες, ή και υποχρεωτικές άδειες άνευ αποδοχών.

Εν τω μεταξύ, με βάση το κλείσιμο της 26ης Ιουνίου (τελευταίας συνεδρίασης πριν την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων) αποφασίστηκε τελικά να εκκαθαριστούν τα Παράγωγα λήξης Ιουλίου. Η απόφαση αυτή επικράτησε άλλων σκέψεων που μιλούσαν για μετακύλιση λήξεων σε κάποια μελλοντική ημερομηνία.