Τράπεζες: Η «ασπίδα» του αναβαλλόμενου και η κρίσιμη απόφαση EBA

Την περασμένη εβδομάδα η ελληνική βουλή ψήφισε τη μετατροπή του αναβαλλόμενου φόρου σε φορολογική πίστωση. Με την τροπολογία, το Δημόσιο εγγυάται ότι θα χορηγήσει στις τράπεζες ομόλογα για το μέρος του αναβαλλόμενου που δεν θα συμψηφισθεί με κέρδη εντός της επόμενης 30ετίας. Τα ομόλογα θα μετατρέπονται αυτόματα σε ισόποσης αξίας μετοχές της τράπεζας, κυριότητας Δημοσίου.

Στόχοι της τροπολογίας ήταν η θωράκιση του τραπεζικού συστήματος και ο περιορισμός της πιθανότητας ανάγκης ανακεφαλαιoποίησης εν όψει των stress tests.

Για να λειτουργήσει, όμως, αυτό θα πρέπει η EBA να αποδεχθεί, εντός των προσεχών ημερών, την τροπολογία που ψήφισε η βουλή. Κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών εκφράζουν την αισιοδοξία τους ότι η απόφαση της EBA θα είναι θετική για την Ελλάδα, καθώς η χώρα ακολούθησε την πεπατημένη της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Πορτογαλίας.

Περισσότερο συγκρατημένοι εμφανίζονται οι τραπεζίτες, σημειώνοντας ότι η παροχή περιόδου 30ετίας για τον συμψηφισμό της φορολογικής απαίτησης ξεπερνά τις ρυθμίσεις άλλων χωρών του ευρωπαϊκού Νότου και αφήνει περιθώρια να ζητηθούν τροποποιήσεις από την πλευρά της EBA για να αναγνωρίσει με καθεστώς Βασιλείας ΙΙΙ τη φορολογική απαίτηση στα εποπτικά κεφάλαια των τραπεζών.

Εφόσον η EBA αποδεχθεί την ελληνική ρύθμιση για τις αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις που προήλθαν από τις ζημίες του PSI+ και τις ζημίες πιστωτικού κινδύνου, το όφελος θα είναι σημαντικό για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες και μπορεί με βάση εκτιμήσεις κυβερνητικών παραγόντων να καλύψει έως και το 30% των κεφαλαιακών αναγκών.

Όπως είναι γνωστό η ΕΚΤ θα ανακοινώσει, πιθανότατα στις 26 Οκτωβρίου, τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών με βάση την άσκηση προσομοίωσης που διενεργήθηκε στον ισολογισμό της 31ης Δεκεμβρίου του 2013.

Ακολούθως οι τράπεζες θα ανακοινώσουν τις κινήσεις κεφαλαιακής ενίσχυσης που έχουν διενεργήσει ως την 30ή Σεπτεμβρίου 2014 όπως αυξήσεις κεφαλαίου και πωλήσεις θυγατρικών. Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες άντλησαν μέσα στο 2014 συνολικά 8,3 δισ. ευρώ με αυξήσεις κεφαλαίου, ενώ προχώρησαν και σε πωλήσεις θυγατρικών (ΑΤΕ Ασφαλιστική) και συμμετοχών (Eurobank Properties, EYΔΑΠ κ.ά.).

Αν οι συντελεσθείσες ενέργειες κεφαλαιακής ενίσχυσης καθώς και τα προ προβλέψεων κέρδη 6μήνου ή 9μήνου 2014 (ανάλογα με το τι έχουν δημοσιεύσει) δεν αρκούν για να καλύψουν τις κεφαλαιακές ανάγκες, θα πρέπει να υποβάλουν εντός δύο εβδομάδων σχέδια κεφαλαιακής ενίσχυσης.

Θα μειωθούν κατά 2 δισ. οι κεφαλαιακές ανάγκες από το tax credit

Το όφελος από τη μετατροπή του αναβαλλόμενου φόρου σε tax credit, όπως και η επίδραση από τα πλάνα αναδιάρθρωσης θα συμπεριληφθούν στα σχέδια κεφαλαιακής ενίσχυσης. Το πρόσθετο κεφαλαιακό όφελος για τις τράπεζες από τη μετατροπή του αναβαλλόμενου σε απαίτηση υπολογίζεται με βάση τα υφιστάμενα δεδομένα σε 2 δισ. ευρώ.

Όπως έχει αναφέρει το Euro2day.gr στις 31/6 οι τράπεζες είχαν αναγνωρίσει, λογιστικά, αναβαλλόμενο φόρο περίπου 12,8 δισ. ευρώ. Από το παραπάνω ποσό, όμως, περίπου το 80% αντιστοιχεί σε φόρο από πιστωτικές ζημίες και ζημίες PSI.

Για παράδειγμα, η Eurobank είχε αναγνωρίσει στις 30/6 αναβαλλόμενο φόρο περίπου 3,3 δισ. ευρώ. Εξ αυτών το 1,25 δισ. αντιστοιχοεί σε ζημίες από το PSI και το 1,35 δισ. σε ζημίες από προβλέψεις και διαγραφές. Επομένως σε φορολογική απαίτηση μετατρέπεται αναβαλλόμενος φόρος ύψους 2,6 δισ. ευρώ και όχι 3,3 δισ.

Επιπρόσθετα, η πλήρης αναγνώριση της φορολογικής απαίτησης αυξάνει και το σταθμισμένο σε κίνδυνο ενεργητικό των τεσσάρων συστημικών τραπεζών. Έτσι το όφελος που προκύπτει στα εποπτικά κεφάλαια ροκανίζεται εν μέρει από την αύξηση του σταθμισμένου ενεργητικού και οι συντελεστές κάλυψης μειώνονται.

Σύμφωνα με τη Euroxx, η συνολική κεφαλαιακή επίπτωση από τη μετατροπή του αναβαλλόμενου εκτιμάται στα 9,8 δισ. με ενίσχυση των δεικτών βασικών εποπτικών κεφαλαίων, από 350 έως 740 μονάδες βάσης, για τις τέσσερις τράπεζες.

Το ύψος του αναβαλλόμενου φόρου θα διευρυνθεί, όμως, από την αξιολόγηση στοιχείων ενεργητικού που διενήργησε η ΕΚΤ στο πλαίσιο του stress test. Όσο μεγαλύτερες προβλέψεις και διαγραφές πάρουν οι τράπεζες με βάση την αξιολόγηση της ποιότητας ενεργητικού από την ΕΚΤ (AQR) τόσο θα μεγαλώσει και η φορολογική απαίτηση καθώς υπάρχει η δυνατότητα να εκπίπτει το 26% της ζημίας πιστωτικού κινδύνου.

Κάλυψη από το tax credit έως και του 30% των κεφαλαιακών αναγκών

Με δεδομένο ότι δεν απαιτείται η απομείωση του παραπάνω ποσού κατά 10% ετησίως τη διετία 2015-16 το πρόσθετο κεφαλαιακό μαξιλάρι που θα μετρήσει στην άσκηση προσομοίωσης ξεκινά από τα 2 δισ. ευρώ και ενδέχεται να διευρυνθεί λόγω των νέων ζημιών πιστωτικού κινδύνου.

Κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν ότι από τη μετατροπή του αναβαλλόμενου σε απαίτηση ο τελικός λογαριασμός για τις τράπεζες θα μειωθεί έως και 30%, βοηθώντας τις τράπεζες να υποβάλουν σχέδια κεφαλαιακής ενίσχυσης που θα επιτρέψουν ακόμη και την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών χωρίς νέες αυξήσεις κεφαλαίου σε κάποιες περιπτώσεις.

Κομβικό ρόλο θα παίξει επίσης ο τρόπος με τον οποίο θα συνυπολογισθούν τελικώς στα σχέδια κεφαλαιακής ενίσχυσης οι δράσεις των πλάνων αναδιάρθρωσης.

Η ΕΚΤ έχει δεχθεί να αξιολογηθούν τα πλάνα αναδιάρθρωσης που εγκρίθηκαν εντός του 2014 και με δυναμικό μοντέλο πέραν του στατικού, δεν έχει όμως τυπικά επιβεβαιώσει ότι η θετική διαφορά μεταξύ των δύο αξιολογήσεων θα μετρήσει στα capital plans.