Ερχονται ριζικές αλλαγές στην αγορά παραγώγων

Αυτές είναι μερικές από τις κύριες αλλαγές που πρόκειται να ισχύσουν από τον Μάιο και αφορούν την πλήρη αναδιάρθρωση της αγοράς παραγώγων, την πρώτη στα 13 χρόνια λειτουργίας της.

Στελέχη της ΕΧΑΕ είχαν συνάντηση με εκπροσώπους θεματοφυλάκων ώστε να τους ενημερώσουν για τις επερχόμενες αλλαγές, οι οποίες σύμφωνα με το υπάρχον χρονοδιάγραμμα θα τεθούν σε ισχύ στις αρχές Μαΐου.

Στόχος των τροποποιήσεων είναι αφενός μεν η απλοποίηση της διαδικασίας δανεισμού, αφετέρου δε η διεύρυνση του αριθμού των συμμετεχόντων (μελών ή και επενδυτών).

Όσον αφορά τη διαπραγμάτευση, οι βασικές αλλαγές αφορούν τα εξής σημεία:

• Στο εξής θα υπάρχει ένα κοινό σύστημα διαπραγμάτευσης για όλα τα προϊόντα, αξίες και παράγωγα, το αναβαθμισμένο OAΣΗΣ.
• Θα υπάρχουν κοινοί κωδικοί μελών και χρηστών ανά αγορά, ενώ έως σήμερα οι κωδικοί είναι διαφορετικοί.
• Εισάγονται όρια διακύμανσης προκειμένου να προστατεύεται η αγορά από λανθασμένες πληκτρολογήσεις εντολών (erroneous input).

Όσον αφορά τον δανεισμό, με την ισχύ του νέου θεσμικού πλαισίου θα υπάρχει η δυνατότητα συμμετοχής όλων των μελών και όχι μόνο αυτών της αγοράς παραγώγων. Επίσης, δεν θα υφίσταται pool ETEK, αλλά σύνολο αξιών διαθέσιμων προς δανεισμό. Ενώ δηλαδή μέχρι σήμερα η Εταιρία Εκκαθάρισης του Χ.Α. μαζεύει καλάθια ανά τίτλο, τώρα θα υπάρχει ένα μεγάλο καλάθι για όλους τους τίτλους. Ενώ τώρσ απαιτείται η ύπαρξη συμβολαίων των 100 μετοχών, με το νέο καθεστώς θα υπάρχει η δυνατότητα δανεισμού ακόμα και μιας μετοχής.

Τέλος, καταργείται η δυνατότητα παροχής θετικού margin στους δανειστές (σημειώνεται ότι το θετικό margin είναι η πίστωση του περιθωρίου ασφάλισης). 

Προβλέπεται επίσης η δημιουργία κεφαλαίου εκκαθάρισης ώστε να υπάρχει συνεγγύηση κινδύνου (σήμερα δεν υφίσταται), ενώ ο υπολογισμός margin θα γίνεται σε επίπεδο λογαριασμού εκκαθάρισης, όπου υπάρχει η δυνατότητα ομαδοποίησης πελατών (netting αντίθετων θέσεων πελατών). Σημειώνεται ότι τώρα ο υπολογισμός margin γίνεται αποκλειστικά σε επίπεδο πελάτη.

Σήμερα δεν υπάρχει intraday margin, ωστόσο με το νέο πλαίσιο θεσμοθετείται η ύπαρξή του με συχνή επικοινωνία μεταξύ ΣΑΤ και ΟΑΣΗΣ. Παράλληλα, στο εξής η διάρθρωση συναλλαγών θα ισχύει και για την αγορά παραγώγων. 

Θεσμοθετείται επίσης η δυνατότητα μετάθεσης της εκκαθάρισης (give up) στα παράγωγα καθώς και η δυνατότητα μεταφοράς θέσης μεταξύ εκκαθαριστικών μελών από τα ίδια τα μέλη.

Η εισαγωγή ημερήσιων ορίων διακύμανσης στη διαπραγμάτευση των ΣΜΕ και Δικαιωμάτων Προαίρεσης ΣΜΕ είναι μία ακόμα από τις επερχόμενες αλλαγές.

Όσον αφορά τα ΣΜΕ, το ημερήσιο όριο ορίζεται σε 35% από το προηγούμενο fixing price. Όπου δεν υπάρχει fixing price λαμβάνεται υπόψη η θεωρητική τιμή.

Για τα Δικαιώματα Προαίρεσης:

• Υπολογίζεται το 35% του underlying (τιμή Χ).
• Υπολογίζεται η θεωρητική τιμή της κάθε σειράς (τιμή Υ).
• Limit Up= Y+X.
• Limit Down= Y-X (min 0,001 ευρώ).

Ένα πολύ σημαντικό νέο στοιχείο που φέρνει η παραπάνω αναδιάρθρωση είναι πως στο εξής τον ρόλο του δανειστή θα μπορεί να τον έχει και ο κάθε απλός επενδυτής, χωρίς να απαιτείται η ύπαρξη λογαριασμού στην αγορά παραγώγων. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται μία εν δυνάμει πηγή εσόδων για επενδυτές που διαθέτουν τίτλους, αλλά για κάποιο διάστημα δεν επιθυμούν να προβούν στην πώλησή τους.

Το νέο μοντέλο θα ακολουθεί τα εξής βήματα:

* Οι δανειστές δηλώνουν στο σύστημα θεματοφυλακής τη διαθέσιμη ποσότητα των τίτλων που επιθυμούν να δανείσουν. Η δήλωση αυτή μπορεί να ισχύει μέχρι μία συγκεκριμένη ημερομηνία ή μέχρι την ακύρωσή της από τον δανειστή.

* Η εταιρεία εκκαθάρισης (ΕΤΕΚ) βάσει της συνολικής υποψήφιας ποσότητας διαθέσιμης προς δανεισμό (η οποία δεν θα μπορεί να υπερβαίνει το 5% των εισηγμένων μετοχών στη spot αγορά) δημιουργεί τις εντολές διάθεσης σύμφωνα με τον υφιστάμενο αλγόριθμο.

* Οι εντολές διάθεσης καταχωρίζονται στο σύστημα διαπραγμάτευσης σε νέα αγορά με την ονομασία αγορά repos.

* Κάθε εντολή διάθεσης έχει ποσότητα και επιτόκιο δανεισμού (τιμή δανεισμού). Το σύνολο των ποσοτήτων των εντολών διάθεσης ισούται με την ημερήσια ποσότητα προς δανεισμό.

* Οι ενδιαφερόμενοι να δανειστούν εισάγουν τις εντολές αγοράς στο σύστημα διαπραγμάτευσης καταχωρίζοντας την ποσότητα και το επιθυμητό επιτόκιο δανεισμού.

* Λαμβάνοντας υπόψη τις εντολές διάθεσης (από την ΕΤΕΚ) και τις εντολές αγοράς (από τα μέλη) προσδιορίζεται το επιτόκιο ανοίγματος της αγοράς repos από 10.29 έως 10.30. Ακολουθεί συνεχής διαπραγμάτευση.

* Θα είναι δυνατή η εισαγωγή οριακών και ελεύθερων εντολών σε όλες τις φάσεις της αγοράς.

Το ρόλο του αντισυμβαλλόμενου θα τον αναλάβει η ΕΤΕΚ, ενώ ο διακανονισμός θα πραγματοποιείται αυθημερόν (Τ+0) ή και αμέσως μετά τη συναλλαγή.

Το συνολικό Κεφάλαιο Εκκαθάρισης (ΚΕ) είναι το άθροισμα των μερίδων των μελών. Για κάθε μέλος υπολογίζεται μηνιαίως η μερίδα του στο Κεφάλαιο Εκκαθάρισης ως εξής:

1. Αρχικά υπολογίζεται ως ένα ποσοστό του μέσου ημερήσιου περιθωρίου ασφάλισης για το σύνολο των λογαριασμών του για την προηγούμενη περίοδο.

2. Επιλέγεται ως μερίδα μέλους στο ΚΕ το μέγιστο μεταξύ του ποσού του παραπάνω (1) και της ελάχιστης μερίδας μέλους.

Το συνολικό ύψος του ΚΕ υπολογίζεται ως το άθροισμα των μερίδων των μελών και ελέγχεται η επάρκειά του για την περίπτωση default εκκαθαριστικών μελών. Σε περίπτωση μη επάρκειας, αναπροσαρμόζεται το σχετικό ποσοστό.