Στις 15 Ιουλίου ο Γενικός Δείκτης του Χ.Α. βρισκόταν στις 800 μονάδες έπειτα από μια μεγάλη πτώση που ξεκίνησε στις 20/5 και τις 1.159 μονάδες. Σχεδόν έναν μήνα μετά, η εικόνα έχει αντιστραφεί πλήρως. Αργά και αθόρυβα, με όγκους συναλλαγών που δεν προϊδέαζαν για μια τέτοια εξέλιξη, η αγορά βρίσκεται στα επίπεδα των 960 μονάδων και δείχνει ικανή για υψηλότερα επίπεδα.
Δεδομένου ότι η κατάσταση στην ελληνική οικονομία δεν έχει αλλάξει και καθώς έχουμε μπροστά μας ένα δίμηνο κρίσιμων εξελίξεων, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι έχουμε ακόμα ένα χρηματιστηριακό παιχνίδι μεταξύ «ημών και ημών».
Υπάρχει, όμως, μια κρίσιμη διαφορά: το χρηματιστηριακό πάρτι αγγίζει όλες τις αγορές του «φτωχού» ευρωπαϊκού Νότου και μάλιστα με εισροές κεφαλαίων από funds που απείχαν μέχρι τώρα από τα χρηματιστήρια της ευρωπεριφέρειας. Παράλληλα, πληθαίνουν τα macro στοιχεία που, έστω και σε ήπια μορφή, δείχνουν ότι η κρίση στην Ε.Ε. κλείνει τον κύκλο της και περνάμε σε φάση σταθεροποίησης.
Βέβαια, είναι πολύ νωρίς να θεωρηθεί ασφαλές το έδαφος τόσο στην οικονομία όσο και στις αγορές, ενώ ειδικά για την Ελλάδα η κατάσταση παραμένει πολύ δύσκολη. Όμως, σε ένα περιβάλλον ευρύτερης οικονομικής βελτίωσης, όπως αυτό που φαίνεται να διαμορφώνεται, η θέση της χώρας θα βελτιωθεί εν όψει των «μεγάλων αποφάσεων» από τους δανειστές μας.
Η ελληνική αγορά από τις 15 Ιουλίου ανεβαίνει αθόρυβα, με όγκους συναλλαγών που καθόλου δεν προϊδέαζαν ότι επίκειται... πάρτι στις τιμές των μετοχών. Μάλλον η αγορά πιάστηκε κοιμώμενη, αφού η προσέγγιση της πλειονότητας των επενδυτών ήταν απαισιόδοξη, γεγονός που άφησε πολλά χαρτοφυλάκια εκτός αυτής. Η ψυχολογία πλέον έχει αλλάξει προς το θετικότερο και οι εμπλεκόμενοι αναζητούν μετοχές που υστέρησαν και έχουν τις προϋποθέσεις να καλύψουν το χαμένο έδαφος των αποδόσεων.
Σε μεγάλο βαθμό, οι πρόσφατες εκθέσεις των δύο αμερικανικών επενδυτικών οίκων, της Morgan Stanley (για το πώς θα εξελιχθεί η ευρωπαϊκή ανάπτυξη, η οποία περιλάμβανε τις μετοχές του ΟΠΑΠ και του ΟΤΕ) και της Goldman Sachs (που αναβάθμισε εκ νέου τις μετοχές της ΔΕΗ και την Τιτάν, απόρροια της θετικότερης εξέλιξης σε όρους ανάπτυξης για την περιοχή των ΗΠΑ αλλά και της Ευρώπης), ήρθαν να ταράξουν τα νερά στην ελληνική αγορά μετοχών και να δείξουν ότι ξένοι μεγάλοι «παίκτες» παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στο «μικρό» Χ.Α.
Σε αυτό το περιβάλλον, η επίσκεψη Σαμαρά στις ΗΠΑ δημιούργησε κλίμα ότι κάτι θετικό θα προκύψει για την ελληνική υπόθεση.
Αντίδραση στον Νότο
Παράλληλα, όμως, με την ελληνική αγορά, από τις 15 Ιουλίου οι ξένοι επενδυτές -και ειδικότερα τα αμερικάνικα hedge funds- έχουν ξεκινήσει να τοποθετούνται στις περιφερειακές αγορές της Ευρώπης, αλλάζοντας προς το θετικότερο τις συνθήκες και το outlook για τις ευρωπαϊκές μετοχικές αγορές.
Παρά τη γενικευμένη θερινή ραστώνη στους όγκους συναλλαγών, πολύ υψηλές αποδόσεις, αντίστοιχες με τις δικές μας, εμφανίζουν και οι μετοχικές αγορές της Ισπανίας, της Ιταλίας, αλλά και της Πορτογαλίας, με τις αποδόσεις των βασικών δεικτών τους από τις 15 Ιουλίου να είναι 8,6%, 7% και 5,4% αντίστοιχα, όταν για το ίδιο χρονικό διάστημα ο γερμανικός DAX γράφει άνοδο 0,8% και ο S&P 500 πτώση 1,1%.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι, μετά τις εκροές κεφαλαίων, που ήταν εμφανείς όλο το προηγούμενο διάστημα, τις τέσσερις τελευταίες εβδομάδες παρατηρείται κύμα εισροών στα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά διαπραγματεύσιμα αμοιβαία κεφαλαία (ETFs).
Για το Vanguard FTSE Europe οι εισροές από τις 15 Ιουλίου ξεπερνούν το 1 δισ. δολάρια, για το iShares EMU της BlackRock το αντίστοιχο μέγεθος υπολογίζεται σε 640 εκατ. δολάρια. Την ίδια χρονική στιγμή, τα ETFσ που ακολουθούν τους δείκτες MSCI Spain και MSCI Italy κατέγραψαν εισροές από τα μέσα Ιουλίου 12 εκατ. δολ. και 30,7 εκατ. δολ. σε σύνολο ενεργητικού 322 και 694 εκατ. δολαρίων αντίστοιχα.
Από τα στοιχεία της IndexUniverse, εξάγεται ότι η ανεπτυγμένη Ευρώπη ήταν ανάμεσα στις περιοχές όπου καταγράφηκαν οι περισσότερες εισροές κεφαλαίων κατά τη διάρκεια του Ιουλίου, με το ποσό των νέων κεφαλαίων να ξεπερνά το 1,3 δισ. ευρώ.
Παράλληλα, οι περισσότεροι asset managers από θέσεις overweight στις αμερικανικές και στις ιαπωνικές μετοχές αρχίζουν να αλλάζουν και επίσημα στάση. Η Goldman Sachs Asset Management έχει ήδη αυξήσει σημαντικά την έκθεσή της σε ευρωπαϊκές μετοχές εν αναμονή του τέλους της ύφεσης στην Ευρώπη.
Ο αμερικανικός επενδυτικός οίκος ήταν overweight κατά 4% στις ευρωπαϊκές μετοχές σε σύγκριση με τον δείκτη MSCI World για αρκετούς μήνες, αλλά πρόσφατα διπλασίασε την ήδη αυξημένη θέση του σε 8%. Οι αναλυτές του οίκου παρατηρούν ότι οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις σε όλους τους τομείς, αλλά κυρίως σε ενέργεια και φαρμακευτικά προϊόντα, αποτιμώνται έως και 50% χαμηλότερα από τις αντίστοιχες εταιρείες στις ΗΠΑ.
Η Deutsche Asset & Wealth Management επίσης ανακοίνωσε ότι θα αναβαθμίσει τις προβλέψεις της για τις ευρωπαϊκές μετοχές το δεύτερο εξάμηνο του έτους, αν και το υψηλό κόστος αναχρηματοδότησης των δανείων των επιχειρήσεων στην περιφέρεια της Ευρώπης είναι ανησυχητικός παράγοντας.
Από την άλλη πλευρά, και η JP Morgan, παρότι διατηρεί την ανησυχία της για τα macro στην Ευρώπη, δίνει σύσταση «overweight» για τις ευρωπαϊκές μετοχές.
Η στροφή των hedge funds
Η επιστροφή στις ευρωπαϊκές μετοχές, και ειδικά στις μετοχές της περιφέρειας, για ορισμένους είναι ένα βραχυπρόθεσμο trade, ωστόσο υπάρχουν ενδείξεις ότι μέρος των κεφαλαίων γυρίζει στην Ευρώπη για να μείνει, αφού αυτά έχουν πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα στις επενδυτικές τους επιλογές.
Η επάνοδος των επενδυτικών κεφαλαίων στην Ευρώπη χρονικά δεν είναι τυχαία, αφού και τα σημάδια βελτίωσης στις ευρωπαϊκές οικονομίες είναι ορατά, αλλά και οι πολιτικές επιλογές από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα γέρνουν την πλάστιγγα υπέρ των ευρωπαϊκών assets.
Κατ' αρχάς, στο μέτωπο της οικονομίας, η Ευρώπη εξήλθε και επίσημα από την ύφεση στο τελευταίο τρίμηνο, όπως εκτιμούν οι αναλυτές της γερμανικής Deutsche Bank, οι οποίοι εξηγούν ότι οι αγορές έχουν ήδη αρχίσει να προεξοφλούν αυτό το γύρισμα.
Η Deutsche Bank, όμως, δεν είναι η μόνη που φαίνεται να πιστεύει κάτι τέτοιο. Η Credit Suisse επίσης βλέπει ότι η οικονομία της ευρωζώνης βρίσκεται στην αρχή της ανάκαμψής της, εξέλιξη που είναι εμφανής τόσο στην ασθενέστερη περιφέρεια όσο και στις χώρες του ισχυρότερου πυρήνα της Ευρώπης.
Στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, τα σημάδια είναι ενθαρρυντικά, αφού οι δείκτες PMI έπειτα από καιρό προσεγγίζουν ή ξεπερνούν το κρίσιμο επίπεδο του 50. Για τον Ιούλιο, ο δείκτης PMI ανέβηκε στις 50,4 μονάδες από 48,7 τον προηγούμενο μήνα, στο ανώτερο σημείο από τον Ιανουάριο του 2012.
Ακόμη και στην Ελλάδα ο δείκτης PMI της Markit σημείωσε υψηλό 43 μηνών, παρουσιάζοντας βραδύτερη συρρίκνωση του εγχώριου μεταποιητικού τομέα.
Η ανάκαμψη στην Ευρώπη οδηγείται περισσότερο από την εσωτερική βελτίωση στη ζώνη του ευρώ, αποτέλεσμα και των επιλογών της νομισματικής πολιτικής από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και λιγότερο από την ανάπτυξη στην παγκόσμια οικονομία, και γι' αυτόν τον λόγο προσελκύει και τους επενδυτές!
Τα επενδυτικά funds διακρίνουν ότι η εκ των έσω ανάκαμψη του ΑΕΠ θα συνοδευτεί και από αύξηση στη ζήτηση, που με τη σειρά της θα δώσει το έναυσμα για τη βελτίωση των κερδών ανά μετοχή, άρα και των αποδόσεων, για τις ευρωπαϊκές εταιρείες. Αυτή η σημαντική αλλαγή στο προφίλ της ανάπτυξης μεταβάλλει και την επενδυτική πολιτική των funds στην Ευρώπη, αφού πλέον το ενδιαφέρον μετατοπίζεται από τις εταιρείες με μεγάλη διεθνή έκθεση σε όσες έχουν μεγάλη έκθεση στην εγχώρια ευρωπαϊκή αγορά.
Ο ρόλος του Ντράγκι
Αν αυτή η τάση στο allocation συνεχιστεί, θα σημαίνει ουσιαστικά ότι τα funds ποντάρουν στο τέλος της ευρωπαϊκής κρίσης, τουλάχιστον με την απειλητική μορφή που τη γνωρίζουμε εδώ και τόσο καιρό. Αυτή η ενδιαφέρουσα αλλαγή στάσης στην προσέγγιση των μεγάλων επενδυτών σε μεγάλο βαθμό ακούει στο όνομα Μάριο Ντράγκι και οφείλεται στις πρόσφατες αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Η αποσύνδεση ανάμεσα στις πολιτικές των κεντρικών τραπεζών φαίνεται ότι ευνοεί τις ευρωπαϊκές μετοχές. Η Federal Reserve Bank των ΗΠΑ είναι πλέον σε φάση όπου αργά ή γρήγορα θα αρχίσει να κλείνει τη στρόφιγγα της ρευστότητας, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Τράπεζα της Αγγλίας, από την άλλη πλευρά, ήταν πολύ καθησυχαστικές για το πότε θα πρέπει να συμβεί κάτι τέτοιο.
Αυτή είναι μια βασική θετική εξέλιξη για την Ευρώπη και τις ευρωπαϊκές μετοχές, αφού οι περισσότεροι θεσμικοί επενδυτές έως τώρα ήταν overweight στις αγορές μετοχών των ΗΠΑ ή της Ιαπωνίας, κι αυτό αρχίζει να αλλάζει.