ΧΑ: Πώς "διαβάζουν" την αγορά 7 χρηματιστές

Η αποτυχία ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ, το ανοιχτό μέτωπο στον ΟΠΑΠ, οι συνεχιζόμενες εντυπωσιακές αστοχίες στο πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων, οι παλινωδίες στην απαιτούμενη συρρίκνωση του δημόσιου τομέα και η υποβόσκουσα πολιτική κρίση είναι, σύμφωνα με την άποψη παραγόντων της αγοράς, μερικές από τις αιτίες για τις οποίες ο Γενικός Δείκτης υποχώρησε περισσότερο από 300 μονάδες, από τα υψηλά του Μαΐου.

Οι όποιες ελπίδες για ανάκαμψη του Χ.Α. εστιάζουν σε πιθανό απεγκλωβισμό κεφαλαίων από τις τραπεζικές μετοχές (πλην της Alpha Bank), στην επιτάχυνση των αποκρατικοποιήσεων και των διαρθρωτικών αλλαγών και στην ειδησεογραφία που θα επαναφέρει το ενδιαφέρον των ξένων funds για το Ελληνικό Χρηματιστήριο.

Πάντως διίστανται σημαντικά οι απόψεις των επαγγελματιών του χώρου για τη βραχυπρόθεσμη πορεία της αγοράς.

Μάνος Χατζηδάκης (Υπεύθυνος Τμήματος Ανάλυσης Beta Sec.)

Η υποχώρηση του Δείκτη σε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα μπορεί να αποδοθεί σε έναν συνδυασμό παραγόντων, όπως η αποτυχία ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ, η σχετικά γρήγορη ανάλωση του πολιτικού κεφαλαίου της τρικομματικής κυβέρνησης, η αλλαγή του προφίλ της εγχώριας χρηματιστηριακής αγοράς από ανεπτυγμένη σε αναδυόμενη και οι πολύ μεγάλες καθυστερήσεις που παρατηρούνται στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και στις απαιτούμενες διαρθρωτικές αλλαγές.

Η επιστροφή θετικού κλίματος στο Χ.Α. απαιτεί: ταχύτητα στην υλοποίηση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, διοχέτευση ρευστότητας στην οικονομία από το τραπεζικό σύστημα, αποκλιμάκωση του επιτοκίου χορηγήσεων, σημαντική μείωση της φορολογίας (μάλλον το αντίθετο επιχειρείται) και κίνητρα επενδύσεων.
Πιθανότερο σενάριο, όσον αφορά τη βραχυπρόθεσμη τάση, η πλάγια κίνηση με χαμηλούς τζίρους και περιεχόμενο νέων, που δύσκολα θα συγκινήσει τα συντηρητικά χαρτοφυλάκια.

Βαγγέλης Σιούτης (υπεύθυνος συναλλαγών Guardian Trust)

Βασικότεροι παράγοντες υποχώρησης του Δείκτη από το υψηλότερο κλείσιμο του τρέχοντος έτους των 1.152,6 μονάδων (17/5) ήταν η απορρόφηση ρευστότητας από τις τραπεζικές ΑΜΚ, η αποτυχία πώλησης της ΔΕΠΑ, η διατήρηση εκκρεμοτήτων στο deal του ΟΠΑΠ και η πολιτική αβεβαιότητα που προέκυψε από τη σχετικά πρόσφατη κυβερνητική κρίση, μετατρέποντας την κυβέρνηση συνασπισμού από τρικομματική σε δικομματική.

Η αγορά προβληματίζεται και από την έλλειψη ξεκάθαρης θέσης των δανειστών για το χρηματοδοτικό κενό που φαίνεται να προκύπτει στη χρηματοδότηση της χώρας.

Επίσης απουσιάζει ο σχεδιασμός όσον αφορά την απαιτούμενη ανάπτυξη και ταυτόχρονα δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στο πολιτικό προσωπικό για τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις στον δημόσιο τομέα, οι οποίες δεν παίρνουν άλλη αναβολή.

Σημαντικός σταθμός για την πορεία της αγοράς και των μετέπειτα εξελίξεων θα είναι οι γερμανικές εκλογές που θα καθορίσουν και τη στάση της Ευρώπης σε αρκετά ανοιχτά θέματα, όπως η τραπεζική ενοποίηση, η διαχείριση του χρέους, μέτρα για την ανάπτυξη και η πολιτική επιτοκίων στην ΕΚΤ.

Η συνεχιζόμενη πλαγιοκαθοδική κίνηση της αγοράς με χαμηλούς τζίρους επιβεβαιώνει τη στάση αναμονής, εν όψει αυτών των εξελίξεων.

Η διατήρηση του Δείκτη υψηλότερα των 810 μονάδων θα αποτρέψει τα σενάρια για πιθανή υποχώρηση προς τις 740 μονάδες.

Δημήτρης Τζάνας (σύμβουλος επενδύσεων TecGroup)

Στην παρούσα φάση, ο πολιτικός κίνδυνος επανέρχεται, την ώρα που η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά χαρακτηρίζεται από έλλειψη καταλυτών, καθώς οι ιδιωτικοποιήσεις και οι άλλες μεταρρυθμίσεις δεν προχωρούν, ενώ η ύφεση βαθαίνει οδηγώντας σε σημαντική υστέρηση τα δημόσια έσοδα και καθιστώντας προβληματική την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος.

Η ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών δεν συντελέστηκε με τη χρήση κεφαλαίων μακράς πνοής, με αποτέλεσμα το "χώνεμα" των νέων τίτλων να οδηγήσει ακόμη και σε καταβύθιση των τιμών των μετοχών τους (με εξαίρεση την Alpha Bank). Παράλληλα, η διατήρηση του τραπεζοκεντρικού χαρακτήρα της αγοράς συμπαρασύρει σε πλαγιοκαθοδικές κινήσεις ακόμη και τις μετοχές κερδοφόρων εταιρειών, με υψηλές μερισματικές αποδόσεις και υγιή χρηματοοικονομική διάρθρωση.

Ας επισημανθεί επίσης ότι η ταξινόμηση του Χ.Α. στις αναδυόμενες αγορές δεν το ευνοεί καθώς σημειώνεται αποεπένδυση διεθνώς σε αυτές, την ώρα που το ίδιο  αδυνατεί να διαμορφώσει πειστικό growth story για το εγγύς μέλλον. Το αποτέλεσμα των παραπάνω είναι η δραματική... αφυδάτωση της αξίας των συναλλαγών καθώς έχει ελαχιστοποιηθεί η συμμετοχή των επενδυτών.

Ωστόσο, αν και το Χ.Α. αδυνατεί να θρέψει θετικές προσδοκίες, στην παρούσα φάση, δεν πρέπει να απομακρυνθεί από τα επενδυτικά ραντάρ. Ο λόγος; Το μέγεθός του είναι τόσο μικρό που οποιαδήποτε "καλή είδηση" (η συνάντηση Σαμαρά - Obama ενδεχομένως...) μπορεί να μοχλευθεί κατά τρόπο που εύκολα να πολλαπλασιάσει τον αναιμικό τζίρο των τελευταίων συνεδριάσεων, επαναφέροντας σε ανοδική τροχιά τις βασικές δεικτοβαρείς μετοχές και σταδιακά περισσότερες.

Από την άλλη, για το ελληνικό χρηματιστήριο απαιτείται μία άλλη πολιτική από την πλευρά της Πολιτείας, προκειμένου οι δυνατότητες του Χ.Α. να συνδεθούν με αναπτυξιακές πρωτοβουλίες.

Δυστυχώς, αντί αυτού, συνεχίζονται οι φορολογικές επιδρομές, όχι μόνο στις επιχειρήσεις και στα φυσικά πρόσωπα, αλλά και στις τάξεις των επενδυτών, με τη νέα αύξηση επί του φόρου των πωλήσεων στο 0,35%.
Σε περίπτωση όπου τα θετικά σενάρια - προσδοκίες για πολλοστή φορά δεν επαληθευτούν, το μόνο... σωσίβιο για την χώρα θα είναι ένα νέο κούρεμα του χρέους.

Λουκάς Παπαϊωάννου (Fast Finance ΑΕΠΕΥ)

Εν αναμονή των ανακοινώσεων της BlackRock σχετικά με την περαιτέρω αξιολόγηση του εγχώριου τραπεζικού συστήματος, και μάλιστα στη σκιά των πρόσφατων ανακεφαλαιοποιήσεων υπό τη σκέπη του ΤΧΣ, κινείται το τελευταίο διάστημα η ελληνική χρηματαγορά.

Το σίριαλ των ΑΜΚ των ελληνικών τραπεζών έληξε, αφήνοντας ανησυχίες (τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα), καθώς ήδη οι τιμές στο ταμπλό, στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι αισθητά χαμηλότερες από την τιμή εκκίνησης, εγκλωβίζοντας σημαντικά κεφάλαια.

Σε γενικές γραμμές, οι ΑΜΚ των τραπεζών, παρέα με την κρατικοποίησή τους μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού, πέτυχαν δεσμεύοντας, προς το παρόν, τεράστια κεφάλαια, καθώς το reverse split των συστημικών (πλην της Alpha, που φάνηκε άξια των περιστάσεων) και η μεγάλη πίεση στο ταμπλό απέφεραν αρνητικό κλίμα μεσοπρόθεσμα στον ήδη ταλαιπωρημένο τραπεζικό κλάδο.

Από την άλλη, η παντελής έλλειψη διοχέτευσης ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος εμποδίζει την εξυγίανση των επιχειρήσεων, οι οποίες με τη σειρά τους δεν είναι σε θέση να ενδυναμώσουν τη θέση τους στο επιχειρηματικό περιβάλλον, να είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους προς το κράτος και τις τράπεζες, αλλά και να δώσουν νέες θέσεις εργασίας ώστε να ενισχυθεί η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, οι οποίοι ομοίως θα επιστρέψουν χρήματα σε αυτές (υπό τη μορφή αγοράς αγαθών και υπηρεσιών), ακολουθώντας έναν τυπικό οικονομικό κύκλο. Επομένως, είναι φανερό ότι πρέπει να γίνουν σοβαρές αλλαγές στο τραπεζικό σύστημα, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τον δανεισμό των επιχειρήσεων.

Αναλυτικότερα, θεωρείται βέβαιο ότι για τα μεν δάνεια προς επιχειρήσεις (αλλά και ιδιώτες, ως έναν βαθμό) το υπάρχον επιτόκιο δανεισμού είναι τεράστιο και μη βιώσιμο, οπότε και οι τράπεζες οφείλουν, αν μη τι άλλο, να το μειώσουν, ώστε να ανασάνουν οι στραγγαλισμένες επιχειρήσεις και να καταφέρουν και πάλι να μπουν σε διαδικασία αποπληρωμής.

Ουσιαστικά, η ελληνική οικονομία πρέπει να κάνει αγώνα δρόμου, μιας και το 2014 θα πρέπει ή να δεχτεί επιπλέον βοήθεια ή να έχει καταφέρει να βγει στις αγορές.

Οι ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών επαρκούν σε περίπτωση όπου η οικονομία πάρει την ανιούσα και καταφέρει να αποτρέψει την ύφεση, μιας και η συνέχισή της μπορεί να επιδεινώσει ακόμα περισσότερο τις επιχειρήσεις και συνάμα τη διόγκωση των κόκκινων δανείων, γεγονός που σίγουρα θα αναγκάσει τον κλάδο να χρειαστεί περαιτέρω αυξήσεις κεφαλαίου.

Μας λείπουν ακόμα οι διαρθρωτικές αλλαγές αλλά και η συνέχιση των επενδύσεων, αφού μέχρι σήμερα δεν υφίστανται ιδιαίτερα σημαντικές ξένες επενδύσεις σε μεγάλο βαθμό που θα μπορούσαν να βοηθήσουν πιο γρήγορα την οικονομία.

Συμπερασματικά, μετά την καλοκαιρινή ραστώνη, τα δύσκολα έρχονται για όλους (κυβέρνηση, οικονομικό περιβάλλον, επιχειρήσεις, Χ.Α.).

Η απόλυτα βραχυπρόθεσμη τάση στο ελληνικό χρηματιστήριο θα κριθεί, σε σημαντικό βαθμό, από τα "δώρα" που θα φέρει η επίσκεψη Σόιμπλε, όσον αφορά τα αναπτυξιακά κίνητρα.

Επόμενο στοίχημα της αγοράς η εφαρμογή των ψηφισμένων διαρθρωτικών αλλαγών και επιτέλους η επιτάχυνση των αποκρατικοποιήσεων, χωρίς... αστερίσκους.

Στο θετικό σενάριο ο Δείκτης μπορεί να επαναπροσεγγίσει τις 1.080 - 1.200 μονάδες, ενώ αν για πολλοστή φορά συνεχιστούν οι ασυνέπειες δύσκολα θα αντέξει η στήριξη των 760 - 750 μονάδων και δεν αποκλείεται ο Δείκτης να υποχωρήσει προς τις 650 μονάδες.

Κώστας Φέγγος (διευθ. σύμβουλος Versal ΑΕΠΕΥ)

Ολοκληρώθηκε η ανακεφαλαιοποίηση των εγχώριων συστημικών τραπεζών, που απορρόφησε σημαντική ρευστότητα για την αγορά, η οποία έχει εγκλωβιστεί σε σημαντικά χαμηλότερες αποτιμήσεις, πλην της περίπτωσης της Alpha Bank.

Από την άλλη, οι πολιτικές εξελίξεις επανέφεραν την αβεβαιότητα όσον αφορά τη σταθερότητα της κυβέρνησης, ενώ συνεχίζονται οι εντυπωσιακές καθυστερήσεις στο μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων.

Η εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά χρειάζεται ένα σημαντικό "σοκ", είτε με την εισροή χρημάτων από ξένα funds, είτε με ειδησεογραφία που θα πείσει τους ξένους ότι θα υπάρξει σταθερότητα για σημαντικό χρονικό διάστημα.

Με αυτές τις προϋποθέσεις, μπορεί να σημειωθεί σχετική βελτίωση των αποτιμήσεων, που θα απεγκλωβίσει κεφάλαια από τις τραπεζικές μετοχές, και να υπάρξει διάχυση του ενδιαφέροντος σε μεγαλύτερο κομμάτι του ταμπλό.

Σε αντίθετη περίπτωση, δεν αποκλείεται ο Δείκτης να δοκιμάσει την ισχυρότατη στήριξη στις 720 - 710 μονάδες. Ως επικρατέστερο σενάριο δείχνει η διατήρηση της αδύναμης εικόνας της αγοράς, με αναιμικούς τζίρους.

Νίκος Καυκάς (Υπεύθυνος Τμήματος Ανάλυσης Merit ΑΧΕΠΕΥ)

Η αγορά ξεπερνώντας και τις πλέον αισιόδοξες προβλέψεις κινήθηκε προς τις 1.150 μονάδες, κίνηση που δεν υποστηριζόταν από τα θεμελιώδη των εισηγμένων ούτε από την κατάσταση της πραγματικής οικονομίας, τουλάχιστον στην παρούσα φάση.

Μοιραία, ακολούθησε διόρθωση με καθοδική διάσπαση των 950 μονάδων, επίπεδο που μπορεί να αποτελεί σημείο ισορροπίας για τον Γενικό Δείκτη και το οποίο για να υπερκεραστεί χρειάζεται πραγματικούς θετικούς καταλύτες, όπως πρωτογενές πλεόνασμα μέχρι το τέλος του έτους και ομαλή διεξαγωγή της απαιτούμενης δημοσιονομικής προσαρμογής.

Επόμενος σημαντικός παράγοντας είναι η πολιτική σταθερότητα, που μένει να αποδειχθεί.

Οι πολιτικές εξελίξεις, σε συνδυασμό με τις συνεχείς καθυστερήσεις στο μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων, πάγωσαν την αγοραστική διάθεση και οδήγησαν τον Δείκτη στην περιοχή των 800 μονάδων, περισσότερο λόγω έλλειψης αγοραστών και λιγότερο ως αποτέλεσμα επιθετικών πωλήσεων.

Αν δεν υπάρξει κάποια σημαντική αρνητική εξέλιξη "εισαγόμενη" ή μη, δύσκολα ο Δείκτης θα κινηθεί χαμηλότερα των 760 μονάδων.

Νίκος Σακαρέλης (Τμήμα ανάλυσης Magna Trust ΑΧΕΠΕΥ)

Οι σημαντικότεροι λόγοι για την υποχώρηση της αγοράς ήταν:

α) Η αποτυχία αποκρατικοποίησης της ΔΕΠΑ - αβελτηρία στην αποκρατικοποίηση του ΟΠΑΠ.
β) Η έλλειψη ρευστότητας που προκάλεσαν στην αγορά οι τραπεζικές ΑΜΚ.
γ) Η υποβάθμιση του Χ.Α. από τη Morgan Stanley από ανεπτυγμένη σε αναδυόμενη αγορά.

Βραχυπρόθεσμα, πιθανοί θετικοί καταλύτες για την αγορά θα είναι η ψήφιση του πολυνομοσχεδίου, που αποτελεί το πρώτο crash test για τη δικομματική (πλέον) κυβέρνηση, η επίσκεψη Σόιμπλε και ενδεχόμενα αναπτυξιακά σχέδια που ίσως ανακοινωθούν και η δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων α΄ εξαμήνου από εισηγμένες που θα κάνουν τις λίγες θετικές εκπλήξεις.

Μακροπρόθεσμοι λόγοι για μία ανοδική κίνηση θα είναι:

α) Μία καλή τουριστική περίοδος και η αποτύπωση αυτού στα μακροοικονομικά μεγέθη της χώρας (π.χ. ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, βελτίωση ΑΕΠ κ.λπ.).
β) Η κατάληξη του ζητήματος της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, που θα οδηγήσει σε βελτίωση της δημοσιονομικής εικόνας της χώρας.
γ) Η πιθανή μετακίνηση κεφαλαίων, που λιμνάζουν σε προθεσμιακές καταθέσεις, σε επιλεγμένους τίτλους του Χ.Α.
δ) Η είσοδος επενδυτικών κεφαλαίων που τοποθετούνται σε αναδυόμενες αγορές, εκμεταλλευόμενα το γεγονός ότι η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά είναι η μοναδική αναδυόμενη στη ζώνη του ευρώ.
ε) Πιθανή τοποθέτηση ξένων επενδυτικών κεφαλαίων - σχημάτων σε εγχώριους τραπεζικούς ομίλους.
Βασικότερο σενάριο, όσον αφορά τη βραχυπρόθεσμη τάση, είναι αυτό της παλινδρόμησης στις 800 - 850 μονάδες.