Η φοροδιαφυγή, η παραοικονομία και τα άλλα «μαξιλάρια» απέναντι στην επερχόμενη βαθιά ύφεση - Πού ποντάρουν για rebound τα επιτελεία της Alpha Bank και της Εθνικής - Π&Κ Χρηματιστηριακής.

«Είναι λογικό οι ξένοι να δυσπιστούν για το πώς μπορούν να αφαιρεθούν τόσα λεφτά από την ελληνική οικονομία και να κατευθυνθούν στο εξωτερικό για την αποπληρωμή δανείων, αλλά δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν το πόσο πολλά λεφτά θα μπορούσαν να αντληθούν από την εκτεταμένη φοροδιαφυγή, την τεράστια παραοικονομία και τις πρωτοφανείς σπατάλες που γίνονται στο Δημόσιο».

Αυτό δήλωσε στο Euro2day.gr πρόεδρος γνωστής εισηγμένης εμπορικής εταιρίας, ο οποίος συμπλήρωσε: «Ο Έλληνας στα δύσκολα τα καταφέρνει».

Με τη συγκεκριμένη άποψη φαίνεται να συμφωνούν πολλοί παράγοντες της οικονομίας, οι οποίοι, χωρίς να υποτιμούν την «καταιγίδα» της ύφεσης που μόλις τώρα αρχίζουμε να βλέπουμε, ελπίζουν ότι υπάρχουν «μαξιλάρια» στην πραγματική ελληνική οικονομία, τα οποία θα μπορούσαν να αμβλύνουν τις επιπτώσεις.

Κρίσιμο στοιχείο είναι το κατά πόσον οι τράπεζες θα καταφέρουν να «μαζέψουν» τα λεφτά τους περιορίζοντας την αύξηση των επισφαλειών σε «λογικά επίπεδα». Ήδη, δηλώνουν διατεθειμένες να επιμηκύνουν την περίοδο πίστωσης προς ειδικές κατηγορίες νοικοκυριών (δημόσιοι υπάλληλοι, άνεργοι κ.ά.), ενώ παράλληλα οι δύο μόνο στόχοι σε επίπεδο καταστημάτων είναι η προσέλκυση καταθέσεων και η αποπληρωμή των καθυστερούμενων δανείων.

Η πίεση φαίνεται μέχρι στιγμής να αποδίδει κάποιους καρπούς, καθώς αρκετά είναι τα νοικοκυριά που πωλούν περιουσιακά τους στοιχεία (ακόμη και παλαιά κοσμήματα…) προκειμένου να ανταποκριθούν στις τραπεζικές τους υποχρεώσεις…

Δυσκολότερη είναι η «άσκηση» για τις τράπεζες σε ό,τι αφορά τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις, όπου οι δυνατότητες ρυθμίσεων και διευκολύνσεων από την πλευρά των τραπεζών φαίνεται να περιορίζονται σημαντικά, καθώς σε πολλές περιπτώσεις οι σχετικές κινήσεις ξεκίνησαν από το φθινόπωρο του 2008.

Πάντως, παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι οι πολλές επιχειρήσεις -παρά το γεγονός ότι το Πρόγραμμα Σταθερότητας δεν έθιξε τις αμοιβές του ιδιωτικού τομέα- θα καταφέρουν να εξοικονομήσουν σημαντικά ποσά, είτε γιατί μείωσαν τα έξοδα ενοικίου, είτε γιατί προχώρησαν σε δραστικές μειώσεις στο κόστος του προσωπικού τους (μειώσεις θέσεων εργασίας ή/και απολύσεις και επαναπροσλήψεις με χαμηλότερες αποδοχές).

Επίσης, πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι αρκετές εταιρίες από αυτές που θα βρεθούν στο «παρά πέντε» τελικά θα διασωθούν, γιατί είτε θα εξαγοραστούν, είτε θα απορροφηθούν από ισχυρότερες δυνάμεις.

---Επισημάνσεις από Εθνική και Alpha

Σε τέσσερις παράγοντες που κάτω από προϋποθέσεις θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν μια χρηματιστηριακή ανάκαμψη αναφέρεται η Εθνική - Π&Κ Χρηματιστηριακή:

Πρώτον, με τα βλέμματα των ξένων να είναι στραμμένα μήνα με τον μήνα στην πορεία των οικονομικών δεδομένων της χώρας, η Εθνική - Π&Κ εκτιμά ότι η επιτυχής υλοποίηση του Προγράμματος Σταθερότητας θα μπορούσε να προσφέρει στήριξη στην αγορά.

Δεύτερον, οι αναλυτές του ελληνικού οίκου πιστεύουν ότι τα μέτρα που συμφωνήθηκαν με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα επαρκέσουν προκειμένου η Ελλάδα να επιτύχει τους οικονομικούς της στόχους. Όμως, με δεδομένη τη μεγάλη φοροδιαφυγή και το μέγεθος της «γκρίζας» οικονομίας, δεν θα πρέπει να αποκλειστούν θετικές εκπλήξεις, καθώς αυτό αποτελεί μία από τις βασικές κυβερνητικές προτεραιότητες.

Τρίτον, η κυβερνητική συμφωνία με το ΔΝΤ έχει κατηγορηθεί για την έμφαση στην οικονομική σταθεροποίηση και όχι στην ανάπτυξη. Ο ελληνικός οίκος αναγνωρίζει τον κίνδυνο παρατεταμένης ύφεσης εξαιτίας των μέτρων περικοπής δαπανών, αλλά πιστεύει ότι τα προβλήματα θα μπορούσαν να αμβλυνθούν μέσα από πολιτικές όπως οι ιδιωτικοποιήσεις, η απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων, η εκκίνηση μεγάλων επενδυτικών σχεδίων για υποδομές - τουρισμό και οι συμφωνίες για εξαγωγές προϊόντων.

Και τέταρτον, μια συγκέντρωση - αναδιάρθρωση στον τραπεζικό κλάδο.

Κατά «έναν τόνο» περισσότερο αισιόδοξο δηλώνει το Τμήμα Αναλύσεων της Alpha Bank, με την τράπεζα να εκτιμά ότι «η προσαρμογή της Ελλάδας στις νέες συνθήκες θα γίνει ταχύτερα από το αναμενόμενο και παράλληλα δεν τίθεται θέμα χρεοκοπίας της χώρας».

Η τράπεζα επικαλείται τη θέση της Moody’s ότι «ακόμη και με ΑΕΠ στο -4%, ο στόχος του προϋπολογισμού θα επιτευχθεί» και συνεχίζει: «Εφόσον υλοποιηθεί ο στόχος του 2010, το χρέος δείχνει να σταθεροποιείται προς το τέλος της δεκαετίας. Ακόμη και αν τα επιτόκια δανεισμού παραμείνουν υψηλά, ακόμη και αν το ΑΕΠ βγει αρνητικό και το 2011».

Δεύτερον, η τράπεζα υποστηρίζει ότι μπορεί μεν θεωρητικά η μείωση του ΑΕΠ να οδηγεί σε αποπληθωρισμό, ωστόσο, δεδομένου του μεγάλου μέρους των εισαγωγών στο κομμάτι της ζήτησης, ο αποπληθωρισμός είναι απίθανος. Με την προσαρμογή λοιπόν να λαμβάνει χώρα κυρίως στις εισαγωγές, το πραγματικό ΑΕΠ θα μειωθεί, αλλά λιγότερο από το διαθέσιμο εισόδημα.

Στο θέμα, τέλος, της δημοσιονομικής προσαρμογής, η ελληνική οικονομία -σύμφωνα με την Alpha Bank- βάσει του Προγράμματος Σταθεροποίησης θα προσεγγίσει περισσότερο τον μέσο όρο της Ε.Ε. τόσο ως προς τα έξοδα όσο και ως προς τα έσοδα από τους άμεσους φόρους.