Φόβοι για έλλειμμα στελεχών στις ελληνικές εταιρείες

Παράγοντες της αγοράς εκφράζουν την ανησυχία τους ότι σε περίπου πέντε χρόνια από σήμερα, πολύ μεγάλος αριθμός ελληνικών εταιρειών θα κληθεί να αλλάξει λόγω ηλικίας τις διοικήσεις του και πολύ σημαντικό τμήμα του στελεχιακού του δυναμικού, χωρίς ωστόσο απαραίτητα να υπάρχουν σε κάθε περίπτωση οι απαιτούμενες εφεδρείες.

Χαρακτηριστική είναι η τοποθέτηση προέδρου εισηγμένης εταιρείας στο Χρηματιστήριο της Αθήνας: «Αν προσέξετε, σε πάρα πολλές επιχειρήσεις σήμερα, οι διοικήσεις τους ασκούνται από managers ηλικίας 65 έως 70 ετών, άτομα που σε πέντε ή επτά χρόνια από σήμερα είτε θα αποχωρήσουν πλήρως από την ενεργό δράση, είτε θα επιλέξουν να χαλαρώσουν ρυθμούς, περιοριζόμενα να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους… από τα μετόπισθεν.

Πού είναι το πρόβλημα; Στο ότι λόγω της βαθιάς οικονομικής κρίσης της προηγούμενης δεκαετίας, αλλά και εξ’ αιτίας της αναστάτωσης που προκάλεσε η πανδημία, οι εγχώριες επιχειρήσεις λειτουργούν εδώ και πάρα πολλά χρόνια με πολύ λιτά σχήματα, ή αν θέλετε με «προσωπικό ασφαλείας», προκειμένου να περιορίσουν κόστη. Όλη αυτή όμως η κατάσταση είχε ως αποτέλεσμα να μην γίνονται ουσιαστικές προσλήψεις νέου προσωπικού, οπότε ο μέσος όρος ηλικίας των εργαζομένων και των στελεχών να αυξηθεί δραστικά και ένα πολύ μεγάλο τμήμα τους να βρίσκεται μεταξύ των 58 και των 67 ετών.

Σε πέντε χρόνια από σήμερα, οι περισσότεροι από αυτούς θα συνταξιοδοτηθούν, οπότε θα προκύψει ένας μεγάλος πονοκέφαλος για τις επιχειρήσεις, οι οποίες μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα θα πρέπει να αναπληρώσουν τη συσσωρευμένη εμπειρία αυτών των ατόμων. Δεν αναφέρομαι μόνο σε επίπεδο ανώτατου management, αλλά και σε στελέχη-κλειδιά μεσαίου επιπέδου, που αποτελούν την πρώτη γραμμή των εταιρειών στις οποίες εργάζονται.

Οι επιχειρήσεις λοιπόν θα πρέπει να τρέξουν… από χθες προκειμένου να προετοιμάσουν την επόμενη μέρα, προσλαμβάνοντας και κυρίως χτίζοντας εσωτερικά στελέχη με γνώσεις και εμπειρίες, στα οποία θα δοθούν και οι απαιτούμενες ευκαιρίες να αναδειχτούν».

Πέραν αυτού ωστόσο, εκφράζεται από στελέχη της αγοράς και ένας ακόμη προβληματισμός: Στους περισσότερους κλάδους της οικονομίας, οι εταιρείες καλούνται ήδη να τρέξουν γρήγορα το κομμάτι της πράσινης μετάβασής τους, λαμβάνοντας από σήμερα αποφάσεις που θα επηρεάσουν το μέλλον των επιχειρήσεών τους από την επόμενη δεκαετία και μετά.

Για παράδειγμα, εταιρείες που σήμερα πωλούν τα προϊόντα τους κερδίζοντας σημαντικά ποσά θα πρέπει να διαφοροποιήσουν μέσα από έρευνα και επενδύσεις την προϊοντική τους γκάμα, αν θέλουν σε δέκα ή δεκαπέντε χρόνια από σήμερα να παραμείνουν ανταγωνιστικές.

Το πρόβλημα εστιάζεται στο ότι εταιρείες με υψηλόβαθμο management και στελεχιακό δυναμικό που βρίσκεται λίγα χρόνια πριν την συνταξιοδότησή του, ενδεχομένως να μην εξαντλήσουν όλες τις δυνάμεις τους, προκειμένου να ασκήσουν μια πολιτική που θα πλήξει τα τρέχοντα κέρδη (λόγω των επενδύσεων) αλλά θα ωφελήσει ενδεχομένως τα μελλοντικά. Με άλλα λόγια, τα σημερινά στελέχη γνωρίζουν πως δεν θα είναι αυτά που θα υποστούν τις ενδεχόμενες συνέπειες της ανεπαρκούς προσαρμογής, αλλά οι επόμενοι που θα ακολουθήσουν.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες, θεσμοί όπως αυτοί της Εταιρικής Διακυβέρνησης και γενικότερα του ESG κρίνονται απαραίτητοι για τις επιχειρήσεις, προκειμένου να αποφύγουν τους κινδύνους που ελλοχεύουν σε ένα ταχύτατα μεταβαλλόμενο περιβάλλον.