Η κρίση διαρκείας στα σινεμά και πώς ξέφυγαν τα... θερινά

Με εξαίρεση τα θερινά σινεμά, που δείχνουν σαφή σημάδια ανάκαμψης, ο κλάδος του κινηματογράφου συνολικά εξακολουθεί να πλήττεται από την κρίση ενώ δεν προβλέπεται να επιστρέψει στα προ πανδημίας επίπεδα πριν το 2025, σύμφωνα με προβλέψεις της PwC, που ενσωματώνονται στην έρευνα για τον κλάδο ψυχαγωγίας και ΜΜΕ.

Οι αντοχές των αιθουσαρχών δοκιμάζονται ενώ παράγοντες της αγοράς εκφράζουν ανησυχίες για το αν το φθινόπωρο θα καταφέρουν να ανοίξουν όλοι οι χειμερινοί κινηματογράφοι μετά το παρατεταμένο lockdown.

Τα στοιχεία της PwC για την Ελλάδα στην έκθεση “Global Entertainment & Media Outlook 2021-2025” δείχνουν ότι ο κινηματογράφος είναι ο πιο αδύναμος κρίκος στην ευρύτερη αγορά υπηρεσιών ψυχαγωγίας.

Αν και εν μέσω πανδημίας ενισχύθηκαν άλλοι τομείς όπως π.χ. οι υπηρεσίες streaming μέσω πλατφορμών αλλά και το κινηματογραφικό και τηλεοπτικό περιεχόμενο που παρέχεται μέσω συνδέσεων Internet υψηλής ταχύτητας (OTT video), ο κλάδος του κινηματογράφου έχασε σχεδόν τα 3/4 της αξίας του.

Με πτώση περίπου 69%, υποχώρησε σε 21 εκατ. ευρώ (25 εκατ. δολ. σύμφωνα με τις μετρήσεις στην έρευνα που είναι σε δολάρια ΗΠΑ) από περίπου 68 εκατ. ευρώ (81 εκατ. δολ.) το 2019. Ως εκ τούτου δύσκολα θα ανακτήσει τις απώλειες αν και η μελέτη προβλέπει εντυπωσιακή ανάπτυξη την περίοδο 2020 - 2025 με μέσο ετήσιο ρυθμό πάνω από 26% συνολικά. Προβλέπεται ανάπτυξη 28,07% στο box office και 18,06% στη διαφήμιση, αλλά η επιστροφή στα προ πανδημίας επίπεδα δεν φαίνεται εφικτή πριν το 2025.

Εξάλλου, τα έσοδα του κλάδου συνεχίζουν να φυλλορροούν. Τα θερινά σινεμά λειτουργούν από 21 Μαΐου με περιορισμούς στην πληρότητα (μέχρι 75%) και στο χωροταξικό (κενή θέση ανάμεσα σε δύο καθήμενους) ενώ τα σινεμά 12μηνης λειτουργίας άνοιξαν τυπικά από τον Ιούλιο με πληρότητα που σήμερα ανέρχεται στο 85% (και με επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού ή αρνητικού self test). Κι ενώ το κοινό των θερινών σινεμά φαίνεται να επέστρεψε μαζικά στις αίθουσες, στα χειμερινά λίγες εταιρείες άνοιξαν ενώ η πενιχρή κίνηση οδηγεί σε περιορισμό των αιθουσών.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις τα έσοδα για τα θερινά εμφανίζονται ήδη αυξημένα, σε ποσοστό γύρω στο 9% κατά μ.ο., ενώ ειδικά στο κέντρο της Αθήνας τον Ιούλιο η αύξηση κυμάνθηκε πάνω από 10-14% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2020. Δηλαδή, τα θερινά σινεμά, που πέρυσι πραγματοποίησαν περίπου το 50% του τζίρου του 2019, φέτος εμφανίζουν καλύτερες επιδόσεις, με μια πληθώρα ταινιών να βγαίνει στις αίθουσες πριμοδοτώντας τη ζήτηση. Σε εβδομαδιαία βάση εκδίδονται περίπου 30-40 χιλ. εισιτήρια, αναφέρουν επαγγελματίες του κλάδου, εκτιμώντας ότι η αγορά θα πλησιάζει το περσινό σκορ της θερινής σεζόν των 200 χιλ. εισιτηρίων.

Στο σύνολο της χρονιάς όμως είναι ζήτημα αν στη συνολική αγορά θα κοπούν συνολικά 1 εκατ. εισιτήρια από τα 10 εκατ. περίπου που κόβονταν κατά μ.ο. σε εποχή κανονικότητας.

Τα μέτρα στήριξης

Επίσης, όπως αναφέρουν στο Εuro2day.gr επαγγελματίες του κλάδου, δεν έχουν λάβει στήριξη από το πακέτο των περίπου 9 εκατ. ευρώ που είχε προβλεφθεί, πλην κάποιων επιστρεπτέων προκαταβολών. Πάντως ήδη από τον Απρίλιο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της κυβέρνησης η Κοινή Υπουργική Απόφαση (24907/2021) για προβλεπόμενη δαπάνη έως 8 εκατ. ευρώ, με σκοπό τη στήριξη των επιχειρήσεων κινηματογράφων και διανομέων κινηματογραφικών ταινιών με πτώση κύκλου εργασιών τουλάχιστον 20% το χρονικό διάστημα Μαρτίου - Σεπτεμβρίου 2020 συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Επιπλέον, φορείς του κλάδου περίμεναν ενίσχυση και το 2021, κατά τους μήνες που οι αίθουσες ήταν κλειστές.

Χωρίς κεφάλαια κίνησης και επαρκή ρευστότητα, καθώς πολλοί είχαν προβεί σε επενδύσεις για ανακαίνιση αιθουσών και εξοπλισμό, ορισμένοι αιθουσάρχες δυσκολεύονται να ανταποκριθούν σε ενοίκια, μισθοδοσία και άλλες υποχρεώσεις. Ειδικά οι επιχειρηματίες των χειμερινών σινεμά, χαρακτήριζαν την επανεκκίνηση τόσο πέρυσι όσο και φέτος “δώρο άδωρο”. Άνοιξαν κάποια multiplex, κυρίως εντός εμπορικών κέντρων, αλλά σε μία εβδομάδα περιόρισαν τις αίθουσες, όπως έγινε π.χ. με τα Village. Με σχετική καθυστέρηση άνοιξε επίσης κάποιες αίθουσες η Odeon, η οποία με την ιδιότητά της ως διανομέας, είχε προχωρήσει και σε αναβολές προβολών για θερινά όπως σημειώνουν επαγγελματίες θερινών αιθουσών.

Οι προοπτικές

Παρόλαυτά, ο κλάδος διατηρεί τις καλές προοπτικές του όπως σημειώνουν οι αναλυτές της PwC υπενθυμίζοντας τον στόχο που έχει τεθεί προκειμένου η χώρα να αποτελέσει ένα διεθνές κέντρο κινηματογράφου, με ενδεικτικά τα κίνητρα που προσφέρονται από το 2018 σε παραγωγούς από το εξωτερικό. Σήμερα μερικές δεκάδες αιτήσεις για γυρίσματα ταινιών έχουν περάσει στο στάδιο υλοποίησης δημιουργώντας θέσεις εργασίας για τεχνικούς, ηθοποιούς, συνεργεία κ.ο.κ.. Επίσης το εγχώριο ταλέντο ανθεί, με στελέχη όπως ο Γιώργος Λάνθιμος ή ο Χρήστος Νίκου, να εδραιώνουν τη διεθνή φήμη της χώρας.

Εν κατακλείδι, αν και σύμφωνα με τους αναλυτές το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού παρείχε περισσότερα από 3 εκατ. δολ. (2,5 εκατ. ευρώ) χρηματοδοτική ενίσχυση στη βιομηχανία του κινηματογράφου στα πρώτα στάδια της πανδημίας, τα έσοδα από τα ταμεία μειώθηκαν δραματικά. Αναμένεται να ανακάμψουν με μέσο ετήσιο ρυθμό 28,1% την επόμενη πενταετία αλλά τα εισιτήρια δεν αναμένεται να ανακάμψουν στα 10 εκατ. μέχρι το τέλος της περιόδου πρόβλεψης. Προβλέπεται ότι η αύξηση των εσόδων στον κλάδο θα προέλθει κατά βάση από εσωτερικές επενδύσεις μέσω ξένων παραγωγών που θα προσελκύονται από τα οικονομικά κίνητρα ενώ ταυτόχρονα θα προσφέρονται ευκαιρίες διακρίσεων σε διεθνή φεστιβάλ για κινηματογραφικά ταλέντα και ευκαιρίες καριέρας στο εξωτερικό για Έλληνες σκηνοθέτες.