«Ο καλός αναλυτής αρχίζει να διαβάζει τις λογιστικές καταστάσεις μιας εταιρείας από το πιστοποιητικό του ορκωτού ελεγκτή, μετά πηγαίνει στον πίνακα ταμειακών ροών και στο τέλος εξετάζει τον ισολογισμό και την κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσεως».
Αυτά υποστηρίζουν, με μια… δόση υπερβολής, πολλοί αναλυτές, θέλοντας να επισημάνουν το πόσο σημαντικό στοιχείο είναι η συνεξέταση των ταμειακών ροών και όχι απλά η ανάγνωση των πωλήσεων και των καθαρών κερδών μιας επιχείρησης.
Τα λογιστικά κέρδη είναι πολλές φορές ένα θεωρητικό νούμερο, που προκύπτει κάτω από παραδοχές, ενώ αντίθετα οι ταμειακές ροές δείχνουν το κατά πόσο επηρεάστηκε μέσα στη χρονιά το ταμείο της εταιρείας από τη συνήθη λειτουργία της (λειτουργικές ταμειακές ροές) και από τις επενδύσεις που υλοποίησε (επενδυτικές ταμειακές ροές).
Το άθροισμα των δύο παραπάνω οδηγεί στις ελεύθερες ταμειακές ροές (free cash flow).
Η ύπαρξη ενός θετικού ποσού λειτουργικών ταμειακών ροών διευκολύνει την επιχείρηση να προχωρήσει σε επενδύσεις, ενώ η επίτευξη θετικών ελεύθερων ταμειακών ροών συνήθως είτε μειώνει τον καθαρό δανεισμό της εταιρείας, είτε οδηγεί σε χρηματικές διανομές προς τους μετόχους (μερίσματα και επιστροφές κεφαλαίου), είτε, τέλος, επιτρέπει ένα συνδυασμό των δύο παραπάνω.
Στον παρατιθέμενο πίνακα βρίσκονται οι σαράντα εισηγμένες εταιρείες που εμφάνισαν το 2017 τις υψηλότερες ελεύθερες ταμειακές ροές.
Η πολύ υψηλή επίδοση της ΔΕΗ οφείλεται κυρίως στην πώληση περιουσιακών της στοιχείων (θετικές επενδυτικές ταμειακές ροές). Πώληση «ασημικών» είχαμε και στην ΕΛΓΕΚΑ, με αποτέλεσμα την ύπαρξη θετικών ελεύθερων ταμειακών ροών, παρά τις ελαφρά αρνητικές ροές από τη λειτουργία της εισηγμένης.
Στο θετικό νούμερο του Καράτζη συνέβαλε και η πώληση ακινήτου, καθώς το 2017 προχώρησε η χρηματοδότηση μεγάλης επένδυσης (νέα ξενοδοχειακή μονάδα) και επέκτασης στον χώρο της ενέργειας (ΚΕΝ).
Αντίθετα, σε εισηγμένες όπως Coca-Cola HBC, Ελληνικά Πετρέλαια, Motor Oil, Μυτιληναίος και JUMBO που ακολουθούν στον ίδιο πίνακα, παρατηρούμε τον συνδυασμό υψηλών θετικών ελεύθερων ταμειακών ροών τους παρά το γεγονός ότι προχώρησαν σε σημαντικού ύψους επενδύσεις. Μάλιστα, η τόσο υψηλή επίδοση της JUMBO (+152,8 εκατ. ευρώ) προήλθε μόλις σε έξι μήνες, καθώς η εισηγμένη στις 31/12/2017 δημοσίευσε τα αποτελέσματα για το πρώτο μισό της οικονομικής της χρήσης.
Σε πολλές εισηγμένες (μεταξύ άλλων σε ΟΠΑΠ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΕΧΑΕ, Sarantis, Αεροπορία Αιγαίου, Καρέλιας, Ικτίνος, Πλαίσιο), οι πολύ θετικές ταμειακές ροές επιτρέπουν και τη διάθεση υψηλών χρηματικών διανομών προς τους μετόχους τους.
Σε ΟΛΠ και ΟΛΘ οι θετικές ελεύθερες ταμειακές ροές όχι μόνο θα οδηγήσουν σε διανομές μερισμάτων αλλά παράλληλα θα συμβάλουν και στη χρηματοδότηση των επενδύσεων που έχουν δεσμευτεί να υλοποιήσουν τα νέα ιδιοκτησιακά σχήματα.
Στον κλάδο της ακτοπλοΐας, οι θετικές ελεύθερες ταμειακές ροές από Attica Group και Μινωικές Γραμμές (παρά τις αυξημένες περυσινές επιβαρύνσεις από το κόστος των καυσίμων) μείωσαν τον καθαρό δανεισμό των δύο Ομίλων, με αποτέλεσμα η γενικότερη χρηματοοικονομική κατάσταση του κλάδου να βελτιωθεί.
Τα θετικά νούμερα σε MIG, Περσέα, Δάιo Πλαστικά, Medicon Hellas, Forthnet και Creta Farms επηρέασαν (λιγότερο ή περισσότερο) πτωτικά τον καθαρό δανεισμό των εταιρειών. To ίδιο συνέβη και στην Intrakat, εξέλιξη όμως που ενισχύθηκε και από την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, στην οποία προχώρησε πέρυσι η εισηγμένη.
Παρά τις σαφώς θετικές ελεύθερες ταμειακές ροές, σε ελαφρά ανώτερα επίπεδα έκλεισε ο καθαρός δανεισμός της Intralot στο τέλος του 2017.
Αύξηση καθαρού δανεισμού είχαμε και στον Όμιλο ΤΙΤΑΝ, καθώς οι ελεύθερες ταμειακές ροές υπερακοντίστηκαν από το άθροισμα των καταβληθέντων τόκων (προς τράπεζες και ομολογιούχους) και των χρηματικών διανομών προς τους μετόχους.
Τέλος, ξεχωριστή είναι η περίπτωση της Alpha Αστικά Ακίνητα, που αυξάνει χρόνο με τον χρόνο τα διαθέσιμά της, χωρίς να έχει οποιαδήποτε δανειακή υποχρέωση και χωρίς να προχωράει σε οποιαδήποτε χρηματική διανομή προς τους μετόχους της.