Δύσκολη εξίσωση καλούνται να λύσουν Ευρώπη και ΔΝΤ προκειμένου να έρθουν σε συμφωνία τη Δευτέρα για το ελληνικό πρόγραμμα, ενώ στην Ελλάδα το ναυάγιο του χθεσινού eurogroup έχει πυροδοτήσει σκληρή αντιπαράθεση μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης.

Το Μαξίμου αποδίδει τώρα ιδιαίτερη σημασία στις επαφές που θα έχει o Αντώνης Σαμαράς στο περιθώριο της αυριανής συνόδου κορυφής, από την οποία η Αθήνα προσδοκά την απαραίτητη πολιτική στήριξη ώστε να λυθούν τα τεχνικά θέματα και να γεφυρωθεί το χάσμα ΕΕ και ΔΝΤ.

Το πρόβλημα όμως περιπλέκεται δεδομένου ότι αύριο και την Παρασκευή οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει παράλληλα να βρουν τρόπους να λύσουν τις τεράστιες διαφορές που τους χωρίζουν αναφορικά με τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Ηδη η Μέρκελ έσπευσε (κατά την προσφιλή γερμανική τακτική) να προειδοποιήσει ότι δεν θα πρέπει να αναμένεται συμφωνία στο "καυτό θέμα" και ότι είναι πιθανό οι ηγέτες της ΕΕ να χρειαστεί να ξανασυνεδριάσουν στις αρχές του 2013, προκειμένου να βρεθεί η τελική λύση για τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.


Τα νέα γερμανικά σενάρια

Πριν καν περάσουν οι πρώτες ώρες από το ναυάγιο του eurogroup τα πρώτα εναλλακτικά σενάρια από την Γερμανία έχουν ήδη πέσει στο τραπέζι καθώς το ΔΝΤ επιμένει στις θέσεις του.
 
Υπάρχουν πιθανότητες να υπάρξει λύση για την Ελλάδα τη Δευτέρα, δήλωσε η γερμανίδα καγκελάριος Α. Μέρκελ, όπως μεταδίδει το Reuters. Υποστήριξε ότι το κενό χρηματοδότησης του ελληνικού προγράμματος μέχρι το 2016 μπορεί να καλυφθεί μέσω ενός συνδυασμού παραγόντων όπως μείωση επιτοκίων και επέκταση του προγράμματος του EFSF.

Συγκεκριμένα, σε κεκλεισμένων των θυρών συνάντηση με Γερμανούς βουλευτές, η κα. Μέρκελ έκανε λόγο και για επέκταση των εγγυήσεων του ΕFSF κατά 10 δισ. ευρώ δηλώνοντας πως η Γερμανία θα μπορούσε να αναλάβει κάποιο μέρος από αυτό το κόστος.

Προσέθεσε μάλιστα ότι "πολλές διαφορετικές χώρες της ευρωζώνης μπορούν να βοηθήσουν την Ελλάδα με διαφορετικούς τρόπους".

Από την πλευρά του, ο Σόιμπλε εξέφρασε την σιγουριά του ότι θα κλείσει το χρηματοδοτικό κενό της Ελλάδας ενώ υπογράμμισε ότι υπάρχει συμφωνία με το ΔΝΤ για πρόγραμμα επαναγοράς χρέους. 

"Η γερμανική κυβέρνηση τάσσεται υπέρ της αύξησης των εγγυήσεων του EFSF για Ελλάδα, ενώ άλλες κυβερνήσεις της ευρωζώνης τάσσονται υπέρ της μείωσης των επιτοκίων στα διακρατικά δάνεια", δήλωσε. "Είναι εύλογο, διαφορετικές χώρες να συμφωνήσουν σε διαφορετικές λύσεις για την Ελλάδα", υπογράμμισε.

Σημείωσε ότι τα κέρδη της ΕΚΤ από το πρόγραμμα αγοράς ελληνικών ομολόγων ανέχονται στα 4,2 δισ. ευρώ αλλά η Γερμανία δεν συμφωνεί με τη χρήση των κερδών της ΕΚΤ από τα ομόλογα.

Ο γερμανός υπουργός οικονομικών σημείωσε ότι θα είναι "καλό σημάδι" εάν το eurogroup λάβει αποφάσεις για την Ελλάδα τη Δευτέρα, προσθέτοντας ότι η γερμανική βουλή θα μπορούσε να επικυρώσει τις αποφάσεις εντός της επόμενης εβδομάδας. "Κανένα από τα μέτρα που εξετράζονται για την Ελλάδα δεν θα επηρεάσει τον γερμανικό προϋπολογισμό του 2013", υπογράμμισε.   

Σημείωσε ότι ακόμη παραμένει ανοιχτό το εάν θα παραταθεί ο στόχος για βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους στο 2022 ή εάν θα παραμείνει στο 2020, θέμα που είναι και η βασική πηγή διαμάχης μεταξύ Βερολίνου και ΔΝΤ.

Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών τόνισε επίσης πως εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι ότι η Ελλάδα μπορεί να αντλήσει επιπλέον 9 δισ. ευρώ με δημοπρασίες έντοκων γραμματίων.

Ο κ. Σόιμπλε φέρεται να προειδοποίησε ότι υπάρχει κίνδυνος να βγει το ΔΝΤ από το πρόγραμμα της Ελλάδας αν δεν υπάρξει συμφωνία, ενδεχόμενο περίπου καταστροφικό, δεδομένου ότι χώρες του βορρά εξαρτούν τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα από τη στάση του Ταμείου. Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζει ο χριστανοδημοκράτης βουλευτής Μίχαελ Φουκς, ο οποίος συμμετείχε στην πρωινή ενημέρωση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του CDU/CSU από τον υπουργό.

Αντιδράσεις πάντως εκδηλώνονται και στη Γερμανία, με τον αντίπαλο της Μέρκελ στις εκλογές Peer Steinbrueck να δηλώνει πως δεν μπορεί να καλυφθεί το κενό χρηματοδότησης της Ελλάδας με ένα μείγμα "αποσπασματικών" μέτρων.

Από την άλλη πλευρά,  ο επικεφαλής των Χριστιανοδημοκρατών για θέματα προϋπολογισμού Νόρμπερτ Μπάρτλε, δήλωσε μιλώντας σε γερμανικό ραδιόφωνο κάθετα αντίθετος σε κούρεμα καθώς «θα υπήρχαν τρεις συνέπειες που θεωρούμε κακές. Θα στοίχιζε χρήματα, θα έδινε θανάσιμο μήνυμα στην Ιρλανδία, την Πορτογαλία και ίσως την Ισπανία καθώς θα έθεταν άμεσα θέμα να μην αποδεχθούν και εκείνες δύσκολες προϋποθέσεις και να μην προχωρήσουν σε δύσκολα μέτρα… και θα επέφερε επιπτώσεις με βάση το νόμο για τους προϋπολογισμούς»


Αναταραχές στην κυβέρνηση

Στην Αθήνα και οι τρεις πολιτικοί αρχηγοί της κυβέρνησης κάλεσαν τους δανειστές να τηρήσουν τη δική τους πλευρά της συμφωνίας, αλλά ήδη αντιμετωπίζουν πυρά από το ΣΥΡΙΖΑ. Ο Αλέξης Τσίπρας επανέλαβε ουσιαστικά το αίτημα για εκλογές. Κατηγόρησε την κυβέρνηση για αναξιοπιστία και ζήτησε ακύρωση του Μνημονίου και διαπραγμάτευση με στόχο κούρεμα και μορατόριουμ για το χρέος.

Σαμαράς: Οι εταίροι μας και το ΔΝΤ να κάνουν εκείνο που έχουν αναλάβει

Η Ελλάδα έκανε αυτό που έπρεπε, τώρα οι εταίροι μας οφείλουν να κάνουν αυτό που έχουν αναλάβει, δήλωσε ο Αντώνης Σαμαράς μετά τις εξελίξεις στο Eurogroup, τονίζοντας πως οι όποιες τεχνικές δύσκολες στην εξεύρεση της τεχνικής λύσης δεν συγχωρούν ολιγωρία ή καθυστέρηση.

Αναλυτικά η δήλωση του Ελληνα πρωθυπουργού έχει ως εξής:

«Η Ελλάδα έκανε εκείνο που έπρεπε και στο οποίο είχε δεσμευτεί. Οι εταίροι μας μαζί με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επίσης οφείλουν να κάνουν εκείνο που έχουν αναλάβει. Από την επιτυχή ολοκλήρωση αυτής της προσπάθειας τις επόμενες ημέρες δεν εξαρτάται μόνο το μέλλον της δικής μας χώρας, αλλά και η σταθερότητα ολόκληρης της Ευρωζώνης. Οι όποιες τεχνικές δυσκολίες στην εξεύρεση της τεχνικής λύσης δεν συγχωρούν ολιγωρία ή καθυστέρηση».

Βενιζέλος: Έπρεπε να υπάρξει απόφαση

Επίθεση στην Ε.Ε από τον Ευ. Βενιζέλο που υπογραμμίζει ότι τα προβλήματα της βιωσιμότητας του χρέους ήταν γνωστά και έπρεπε να παρθεί απόφαση στο Eurogroup της Τρίτης.

Όπως δήλωσε ο επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ, "η Eυρωζώνη, δεν μπορεί να χρησιμοποιεί ως άλλοθι την Ελλάδα, προκειμένου να δικαιολογεί την αδυναμία της να αντιμετωπίζει με αποτελεσματικό, οριστικό και διορατικό τρόπο τις διάφορες εκφάνσεις της κρίσης που αφορά την Ευρωζώνη ως σύνολο και σίγουρα τη μεγάλη πλειονότητα των μελών της".

Ο κ. Βενιζέλος υπογράμμισε ότι "έπρεπε να υπάρξει χθες απόφαση ώστε να διευκολυνθεί και η Σύνοδος Κορυφής της Πέμπτης για τον κοινοτικό προϋπολογισμό και το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο".

Από την πλευρά του, ο Φώτης Κουβέλης έκανε λόγο για την ανάγκη ύπαρξης μιας μεταβατικής συμφωνίας μεταξύ ΔΝΤ και ΕΕ για το χρέος.

Η επεισοδιακή συνεδρίαση του Eurogroup

Στην χθεσινή 12ωρη συνεδρίαση εξετάστηκαν τρόποι για να μειωθεί το χρέος. Από την μια πλευρά, υπάρχει η απαίτηση του ΔΝΤ να μειωθεί στο 120% του ΑΕΠ το 2020 και όχι το 2022 και από την άλλη, η άρνηση των ευρωπαίων να δεχτούν κούρεμα στα δάνεια του επίσημου τομέα. Διαφωνίες, όμως, υπάρχουν και μεταξύ των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης για την αντιμετώπιση του ζητήματος. Η διαφορά των δυο πλευρών προσδιορίζεται σε περίπου 10 δισ. ευρώ.  


Τα σενάρια για το χρέος

Σημαντική για τις εξελίξεις είναι η έκθεση που παρουσιάστηκε για το ελληνικό χρέος. Σε αυτή αναφέρεται ότι δεν μπορεί να υποχωρήσει κάτω από το 120% του ΑΕΠ το 2020 αν δεν δεχθούν τα κράτη της ευρωζώνης «κούρεμα» των δανείων που χορήγησαν στην Ελλάδα ή δεν επιβληθεί υποχρεωτική συμμετοχή των ιδιωτών στην επαναγορά ομολόγων.

Tο 15σέλιδο έγγραφο παραδόθηκε στους υπουργούς Οικονομικών για τη συνεδρίαση και παρουσιάζει επιλογές για τη μείωση του χρέους της χώρας. Τονίζει ότι χωρίς «κούρεμα» τα μέτρα δεν είναι αρκετά για την επίτευξη του στόχου το 2020, αλλά σημειώνει ότι πρόκειται για μια επιλογή που η Γερμανία και άλλες χώρες θεωρούν «παράνομη» και αναμένεται να συναντήσει πολιτικές αντιδράσεις.

Σημειώνει ωστόσο ότι το ελληνικό χρέος, χωρίς κούρεμα, μπορεί να πέσει στο 120% του ΑΕΠ το 2022, επιλογή με την οποία διαφωνεί η Kρ. Λαγκάρντ.

Όπως καταγράφεται:

* Τα μέτρα δεν είναι αρκετά για τη μείωση του χρέους «κοντά στο 120% του ΑΕΠ το 2020» χωρίς κούρεμα του "επίσημου" χρέους ή περισσότερο "ολοκληρωμένο" πρόγραμμα επαναγοράς χρέους με ενεργοποίηση της ρήτρας συλλογικής ευθύνης (CAC) των ομολόγων. Τονίζει μάλιστα ότι αναγκαστικά μέτρα που θα ενεργοποιήσουν τα CAC’s έχουν αποκλειστεί, ενώ αντίθετα, η επαναγορά 10 δισ. ευρώ στο 30 – 35% της ονομαστικής αξίας δείχνει «λογικός διάδρομος».

* Το βασικό σενάριο της τρόικα βλέπει το χρέος στο 144% του ΑΕΠ το 2020, στο 133% το 2022 και το 111% του ΑΕΠ το 2030 αν δεν ληφθούν μέτρα μείωσης του.

* Σχέδιο για επαναγορά χρέους 10 δισ. ευρώ στο 50% της ονομαστικής αξίας θα μειώσει το χρέος κατά 2,4% του ΑΕΠ ως το 2020.

* Η μείωση των επιτοκίων στα διμερή δάνεια κατά 70 μονάδες βάσης (από 150 μονάδες βάσης), επιπλέον του κόστος χρηματοδότησης, θα μειώσει το χρέος κατά 1,4% του ΑΕΠ το 2020. Η μείωση του τόκου στις 25 μονάδες βάσης οδηγεί σε περιορισμό του χρέους κατά 5,1% του ΑΕΠ.

* Από την άλλη πλευρά, το μορατόριουμ στις πληρωμές τόκων στο EFSF για 10 χρόνια θα οδηγήσει σε μείωση του χρέους κατά 43,8 δισ. ευρώ ή 16,9% του ΑΕΠ ως το 2022.

* Η επιστροφή κερδών από την ΕΚΤ κατεβάζει το χρέος κατά 4,6% του ΑΕΠ ως το 2020.

Όπως αναφέρει το Reuters, το συγκεκριμένο έγγραφο φέρεται να έχει ετοιμαστεί με στόχο να πείσει το ΔΝΤ ότι μπορεί το χρέος να γίνει βιώσιμο με δυο χρόνια καθυστέρηση, αν το Ταμείο χαλαρώσει τη στάση του. Υποστηρίζεται μάλιστα ότι θα μπορούσε το ΔΝΤ να εξετάσει την μείωση των επιτοκίων στα δάνεια που διέθεσε αλλά και την μετάθεση του χρόνου ωρίμανσης τους.