Εάν θέλουμε να παραμείνουμε στο ευρώ, θα πρέπει να δεχτούμε μείωση των εισοδημάτων βραχυπρόθεσμα ώστε να ανακτηθεί η ανταγωνιστικότητα της χώρας, τόνισε ο κ. Λ. Παπαδήμος στις επαφές του με τους κοινωνικούς εταίρους.

Ο κ. Παπαδήμος κάλεσε τους φορείς να προχωρήσουν αμέσως στις αναγκαίες διαπραγματεύσεις, τονίζοντας ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι έχουν θέσει σειρά θεμάτων προς επανεξέταση. Μεταξύ αυτών, τόνισε, είναι και ο ελάχιστος μισθός, ο 13ος κι ο 14ος μισθός και οι αυτόματες ωριμάνσεις.

Εξερχόμενος του Μεγάρου Μαξίμου, ο κ. Δ. Δασκαλόπουλος του ΣΕΒ τόνισε ότι θα πρέπει να διαμορφωθεί χαμηλότερα το μέσο κόστος εργασίας, ει δυνατόν χωρίς να θιγούν οι κατώτατοι μισθοί. Πρότεινε, δε, νέα συνάντηση των κοινωνικών εταίρων τη Δευτέρα 9 Ιανουαρίου στις 16:00 με στόχο "τη διαμόρφωση κοινών θέσεων για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της απασχόλησης".

Ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ, Γ. Παναγόπουλος, τόνισε: "Μπορούμε να συζητήσουμε ζητήματα που αφορούν μισθολογικά κόστη, μπορούμε να συζητήσουμε ζητήματα που αφορούν προστασία των θέσεων εργασίας, επ' ουδενί όμως την Εθνική Γενική Σύμβαση Εργασίας".

Η ΕΣΕΕ, στη συνάντησή της με τον πρωθυπουργό, πρότεινε τριετές πάγωμα των μισθών στον ιδιωτικό τομέα, μείωση κατά 10% του μη μισθολογικού κόστους και τη θέσπιση ασφαλιστικού τέλους στο 0,1% του τζίρου των επιχειρήσεων.

Ο κ. Δ. Ασημακόπουλος, πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, υπογράμμισε: "Θα επιμείνουμε στην ΕΓΣΣΕ, είναι το τελευταίο φύλλο συκής αξιοπιστίας για τους κοινωνικούς φορείς". Ο κ. Ασημακόπουλος τόνισε ότι η μείωση του κατώτατου μισθού των νεοεισερχόμενων στην αγορά εργασίας προς όφελος της ανταγωνιστικότητας είναι ψευτοδίλημμα".


Τα βασικά σημεία εισήγησης του κ. Παπαδήμου  

Αναλυτικότερα, κατά τις συναντήσεις του με τους κοινωνικούς εταίρους, ο πρωθυπουργός τόνισε, μεταξύ άλλων, τα εξής:

- Με την αρχή του 2012, μπαίνουμε στην πιο κρίσιμη περίοδο για την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Θα είναι καθοριστικοί οι επόμενοι τρεις μήνες, και πολύ κρίσιμες οι αμέσως επόμενες εβδομάδες. Όπως ξέρετε, βρίσκεται σε εξέλιξη η διαβούλευση για την εθελουσία αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, που εάν ολοκληρωθεί επιτυχώς θα απομειώσει σημαντικό βάρος του δημόσιου χρέους, εξοικονομώντας πόρους για την οικονομία μας, για την ανάπτυξη και την κοινωνική προστασία, προς όφελος των επόμενων γενεών.

- Επίσης, στα μέσα Ιανουαρίου, ξεκινά η διαπραγμάτευση με την τρόικα, που θα εστιάσει στη διαμόρφωση ενός αξιόπιστου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής για την τριετία 2012-15. Από αυτήν εξαρτάται πλήρως όχι μόνο η εφαρμογή της συμφωνίας μείωσης του χρέους, αλλά και η συνέχιση της χρηματοδότησης της χώρας. Χωρίς τη συμφωνία με την τρόικα και την παρεπόμενη χρηματοδότηση, η Ελλάδα τον Μάρτιο αντιμετωπίζει άμεσο κίνδυνο άτακτης χρεοκοπίας.

- Επομένως, από τις πράξεις και τις αποφάσεις μας τις επόμενες εβδομάδες θα κριθούν τα πάντα.

- Ζήτησα να συναντηθώ σήμερα με τη ΓΣΕΕ, τον ΣΕΒ, τη ΓΣΕΒΕΕ και την ΕΣΕΕ και τη Δευτέρα θα συναντήσω την αντιπροσωπεία του ΣΕΤΕ. Ξεκινάμε σήμερα έναν γύρο διαβουλεύσεων με τους κοινωνικούς εταίρους. Πρέπει οι παραγωγικές δυνάμεις της χώρας, ο κόσμος της επιχειρηματικότητας, ο κόσμος της εργασίας, ο ελληνικός λαός γενικότερα, να έχουμε όλοι πλήρη και ακριβή επίγνωση της κρισιμότητας των περιστάσεων. Από τις αποφάσεις και τις πράξεις μας εξαρτάται όχι απλώς η δυνατότητα της χώρας να επανέλθει σε βιώσιμη πορεία σταθεροποίησης και ανάκαμψης, αλλά και το ίδιο το μέλλον μας στο ευρώ.

- Δεν θα μπορέσουμε να μπούμε σε διατηρήσιμη πορεία ανάκαμψης και αύξησης της απασχόλησης εάν δεν αποκαταστήσουμε την ανταγωνιστικότητα. Η έλλειψη ανταγωνιστικότητας είναι η θεμελιώδης αιτία για την καθίζηση της οικονομίας και τη διόγκωση της ανεργίας.

- Η ανταγωνιστικότητα δεν είναι συνάρτηση ενός μόνο παράγοντα. Εξαρτάται από το εργασιακό κόστος, από τη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, το φορολογικό σύστημα, από τη βελτίωση των υποδομών, τη λειτουργία της Δικαιοσύνης, από την πάταξη της διαφθοράς, τα επίπεδα της παραγωγικότητας κι από την ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών. Σε όλους αυτούς τους τομείς επιχειρούμε αλλαγές ώστε αφενός να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των δυνάμεων που δρουν σήμερα στην οικονομία και αφετέρου να προσελκυστούν νέες επενδύσεις, που θα φέρουν θέσεις εργασίας. Δεν είναι μόνο το κόστος εργασίας καθοριστικός παράγοντας ανταγωνιστικότητας. Όμως είναι σημαντική παράμετρος.

- Θέλω να καλέσω τους κοινωνικούς εταίρους να καταβάλουν μεγάλη προσπάθεια στις διαπραγματεύσεις για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και την ενίσχυση της απασχόλησης. Η λειτουργία της αγοράς εργασίας και η σχέση με τις ανταγωνίστριες οικονομίες είναι καθοριστικοί παράγοντες. Κατά τη δεκαετία από την εισαγωγή του ευρώ έως το 2010, η ελληνική οικονομία υπέστη απώλεια ανταγωνιστικότητας της τάξεως του 25% σε σχέση με τις πιο ανταγωνιστικές χώρες της ευρωζώνης.

- Οι διεθνείς οργανισμοί και οι Ευρωπαίοι εταίροι έχουν θέσει σειρά θεμάτων προς επανεξέταση στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου, προκειμένου να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα και να ενισχυθεί η απασχόληση. Μεταξύ των θεμάτων αυτών είναι και ο ελάχιστος μισθός, ο 13ος κι ο 14ος μισθός, οι αυτόματες ωριμάνσεις, που συνιστούν ετήσιες αυξήσεις ανεξάρτητες από την παραγωγικότητα και τις άλλες συνθήκες της οικονομίας, που οδηγούν σε σωρευτική διάβρωση της ανταγωνιστικότητας. Είναι επίσης διάφορες κανονιστικές ρυθμίσεις, που επηρεάζουν αρνητικά την ανταγωνιστικότητα.

- Οι αποφάσεις που αφορούν συλλογικές συμβάσεις πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους όχι μόνο τα οφέλη για τους εργαζόμενους αλλά και τις επιπτώσεις για όσους δεν έχουν δουλειά. Μεγάλο πρόβλημα της οικονομίας μας είναι το πολύ μεγάλο ποσοστό των μακροχρόνια ανέργων και των νέων ανέργων. Το πρόβλημα αυτό συνδέεται με κανονιστικές ακαμψίες και δυσκολίες εισόδου στην αγορά εργασίας, συνδέεται επίσης με το μισθολογικό και μη μισθολογικό κόστος της εργασίας.

- Το χρονοδιάγραμμα του κοινωνικού διαλόγου είναι ιδιαίτερα φιλόδοξο καθώς οι συνθήκες είναι πολύ πιεστικές. Πρέπει οι διαδικασίες να ολοκληρωθούν ως το τέλος του μήνα Ιανουαρίου. Και τούτο διότι το αποτέλεσμά τους θα ληφθεί υπόψη για να αξιολογηθούν οι επιδόσεις της οικονομίας, οι οποίες θα επηρεάσουν τη χρηματοδότηση της χώρας. Δεν έχουμε λοιπόν την πολυτέλεια για παρατεταμένες συλλογικές διαπραγματεύσεις. Πρέπει να ολοκληρωθούν πολύ σύντομα.

- Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί, έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μπροστά μας, σε ό,τι αφορά όχι μόνο τη μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων αλλά και τη βελτίωση της λειτουργίας των αγορών και την αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας. Μέσα στις αμέσως επόμενες εβδομάδες θα έχουμε την αποτίμηση των εταίρων μας για το αν μπορούν να εξακολουθούν να στηρίζουν την οικονομία μας. Υπάρχει ισχυρός σκεπτικισμός ως προς την πρόοδο που έχει συντελεστεί σε σχέση με την έκταση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε. Εάν δεν κάνουμε σημαντικά βήματα, εάν δεν κερδίσουμε τις εντυπώσεις, η αξιολόγηση των εταίρων και της τρόικας δεν θα είναι θετική.

- Δεν μπορούμε να εθελοτυφλούμε. Δεν μπορούμε να ξεκινάμε τον διάλογο από τη βάση δεδομένων και αμετακίνητων κεκτημένων, διότι αύριο κινδυνεύουμε να μην έχουμε τίποτα.

- Εάν δεν κάνουμε τις αναγκαίες προσαρμογές, είναι δεδομένο ότι δεν μπορούμε να αναμένουμε ότι τα άλλα κράτη της Ε.Ε. και οι διεθνείς οργανισμοί θα συνεχίσουν να χρηματοδοτούν μια χώρα που δεν προσαρμόζεται στην πραγματικότητα και δεν αντιμετωπίζει τα προβλήματά της. Εάν αυτό συμβεί, εάν η χρηματοδότηση των εταίρων μας διακοπεί, τότε οι επιπτώσεις θα είναι πραγματικά τραγικές για τα εισοδήματα των εργαζομένων και η ανεργία θα αυξηθεί ακόμα περισσότερο.

- Εάν θέλουμε να διασφαλίσουμε τα πιο σημαντικά κεκτημένα, τη συμμετοχή μας σε ένα ισχυρό νόμισμα, το ευρώ, την αποφυγή της μαζικής και κατακόρυφης υποτίμησης των εισοδημάτων που μια ανεξέλεγκτη χρεοκοπία και έξοδος από το ευρώ θα συνεπάγονταν, εάν θέλουμε να εξασφαλίσουμε τα πιο σημαντικά κεκτημένα της χώρας μας, τότε πρέπει να δεχτούμε μείωση των εισοδημάτων βραχυπρόθεσμα, στον βαθμό που είναι αναγκαία για την ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας και για τη δημιουργία πρόσφορων συνθηκών για την αύξηση της απασχόλησης και της οικονομικής δραστηριότητας.

Σε μια τέτοια περίπτωση, και αφού θα έχουμε διασφαλίσει το θεμελιώδες πλαίσιο σταθερότητας, μπορούμε να προσδοκούμε βάσιμα μεσοπρόθεσμη αύξηση των εισοδημάτων, με τη βελτίωση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας. Θα χρειαστεί να δεχτούμε περιορισμένες θυσίες για να αποτρέψουμε μια καταστροφική έκβαση, να δώσουμε λίγα για να μη χάσουμε τα πολλά.

- Αυτά δεν συνιστούν εκβιασμό, ούτε ψευδή διλήμματα, ούτε επιχείρηση τρομοκράτησης της κοινής γνώμης, όπως ορισμένοι ενδεχομένως να σπεύσουν να πουν. Αυτά είναι χωρίς ωραιοποιήσεις η πραγματικότητα. Και οφείλω να εκθέσω ενώπιόν σας την πραγματική κατάσταση της χώρας, όσο οδυνηρή κι αν είναι η περιγραφή της. Και έχω επίσης την υποχρέωση να πω ότι οι προσαρμογές που πρέπει να γίνουν δεν είναι αναγκαίες μόνο για να πάρουμε την επόμενη δόση της χρηματοδότησης, αλλά και για να ανορθώσουμε την οικονομία μας αποκαθιστώντας τη χαμένη ανταγωνιστικότητα και επιτυγχάνοντας τη δημοσιονομική εξυγίανση. Μόνο έτσι διαθέτουμε ελπίδα οικονομικής ανάκαμψης.

- Αυτά τα ζητήματα σας καλώ να εξετάσετε με προσοχή, λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες που επικρατούν σε γειτονικές χώρες αλλά και σε χώρες της ευρωζώνης. Δεν πρέπει να δείτε μόνο τη διαχρονική εξέλιξη της αμοιβής εργασίας αλλά και τη σύγκρισή της με ό,τι ισχύει σε άλλες χώρες που μας ανταγωνίζονται οικονομικά.

- Στον κοινωνικό διάλογο που ανοίγει, οι εταίροι πρέπει να δείξουν πνεύμα συνεννόησης και συνεργασίας. Ο επιχειρηματικός κλάδος να αναλάβει τις υποχρεώσεις του, με πνεύμα κοινωνικής ευθύνης και διασφάλισης θέσεων εργασίας. Τα συνδικάτα να προσαρμόσουν τα αιτήματά τους σε αυτήν τη δύσκολη συγκυρία υψηλής ανεργίας, προστατεύοντας το αγαθό της κοινωνικής και εργασιακής ειρήνης, που αποτελεί προϋπόθεση για επενδύσεις και δημιουργία θέσεων εργασίας.

- Οι συνθήκες επιτάσσουν μια μεγάλη κοινωνική συμφωνία, με άξονες την ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση. Τέτοιες μεγάλες κοινωνικές συμφωνίες έχουν γίνει σε πολλές χώρες, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, οι σκανδιναβικές χώρες. Γενναίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, με τη συναίνεση των συνδικάτων, από τις οποίες η οικονομία κέρδισε σε ανάπτυξη και οι εργαζόμενοι ανταμείφθηκαν με σημαντική μείωση της ανεργίας και μεταγενέστερη αύξηση των εισοδημάτων. Από αυτές τις κοινωνικές συμφωνίες κέρδισαν όλοι.