Τη δυσκολότερη ατραπό της Ιστορίας του διανύει μαζί με τη χώρα ο ελληνόκτητος βραχίονας της ασφαλιστικής βιομηχανίας λόγω της απόφασης να κουρευτεί κατά 50% η ονομαστική αξία των ελληνικών κρατικών ομολόγων, προκειμένου να καταστεί βιώσιμο το χρέος.

Οι ασφαλιστικές εταιρίες ζωής τοποθετούσαν επί χρόνια το μεγαλύτερο μέρος των χρηματικών τους αποθεμάτων σε κρατικά ελληνικά ομόλογα απολαμβάνοντας υψηλές αποδόσεις και κυρίως χαμηλό αναλαμβανόμενο κίνδυνο.

Η κατάσταση άλλαξε άρδην με το ξέσπασμα της δημοσιονομικής κρίσης. Αρκετές μεγάλες ασφαλιστικές όπως η Interamerican πούλησαν εντός του 2010 τα κρατικά ομόλογα που κατείχαν εγγράφοντας ζημία την οποία κάλυψαν από τα κέρδη πώλησης ακινήτων. Άλλες όπως η Eurolife μεταβίβασαν στη μητρική τράπεζα τα κρατικά ομόλογα.

Οι τραπεζικές ασφαλιστικές θα ακολουθήσουν τη μοίρα των μητρικών τραπεζών. Αν δηλαδή ο λογαριασμός από το haircut του χρέους και την BlackRock είναι μεγάλος και δεν βρεθούν ιδιώτες να καλύψουν την αύξηση, θα παρέμβει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και θα καλύψει την αναγκαία αύξηση κεφαλαίου.

Εν συνεχεία, εφόσον κεφαλαιοποιηθούν είτε με ιδιωτικά είτε με κρατικά κεφάλαια οι τράπεζες, θα προχωρήσουν και σε αύξηση κεφαλαίου στις θυγατρικές ασφαλιστικές τους.

Για τις εν Ελλάδι θυγατρικές των πολυεθνικών ομίλων η ευθύνη βαρύνει τις μητρικές, οι οποίες θα κληθούν να τις ανακεφαλαιοποιήσουν. Και με δεδομένο ότι πρόκειται για ομίλους με ισχυρή κεφαλαιακή βάση, δεν διατυπώνονται φόβοι ότι μπορεί να εγκαταλειφθούν εταιρίες στις… σκάλες του Επικουρικού Κεφαλαίου.

Το καυτό θέμα έγκειται στο τι θα συμβεί με τις ασφαλιστικές εταιρίες ζωής που δεν ανήκουν σε τράπεζες ή σε ξένες πολυεθνικές. Από τα στοιχεία που υπάρχουν, προκύπτει ότι οι εν λόγω εταιρίες διαθέτουν συνολικά ελληνικά κρατικά ομόλογα, ονομαστικής αξίας μόλις 4 - 5 δισ. ευρώ.

Μπορεί το ποσό να είναι μικρό, αλλά σε σχέση με τα ίδια κεφάλαιά τους σε κάποιες περιπτώσεις είναι σημαντικό. Κούρεμα ονομαστικής αξίας κατά 50%, όπως προβλέπει η απόφαση της 26ης Οκτωβρίου, συνεπάγεται συνολική ζημία της τάξης τουλάχιστον των 2 δισ. ευρώ.

Τα παραπάνω κεφάλαια θα πρέπει να καλυφθούν μέσω αυξήσεων κεφαλαίου ή πώλησης περιουσιακών στοιχείων. Κινήσεις που στην οικονομική συγκυρία φαντάζουν δύσκολες.

Παράγοντες της αγοράς ομολογούν ότι λύση θα ήταν να προκύψουν μεγαλύτερα σχήματα μέσω συγχωνεύσεων που να μπορούν να προσελκύσουν και κεφάλαια στρατηγικών επενδυτών. Σε διαφορετική περίπτωση ανοίγει ο δρόμος υπαγωγής στο Επικουρικό Κεφάλαιο για το χαρτοφυλάκιο ζωής και εκκαθάρισης της εταιρίας.

Χάνουν την υπεραπόδοση οι ασφαλισμένοι

Η παραπάνω διαδικασία είναι και η μεγαλύτερη ζημία για τους ασφαλισμένους γιατί θα πρέπει να περιμένουν αν και με ποιο discount θα αγοραστούν τα συμβόλαιά τους από άλλη ασφαλιστική.

Το σίγουρο είναι ότι εξαιτίας οποιουδήποτε κουρέματος θα μειωθεί ενδεχόμενη υπεραπόδοση της επένδυσης. Με δεδομένο ότι οι περισσότερες ασφαλιστικές εταιρίες ζωής έχουν δεσμευμένο ένα μέρος των ελληνικών κρατικών ομολόγων στα μαθηματικά αποθέματα, η μείωση των επιτοκίων και η επιμήκυνση της λήξης θα οδηγήσει στην εγγραφή ζημίας και στα έσοδα επενδύσεων λόγω της πρόβλεψης απομείωσης.

Αυτή η ζημία θα μειώσει ενδεχόμενη υπεραπόδοση που έχει εξασφαλιστεί από άλλες επενδύσεις. Ακόμη μεγαλύτερες θα είναι οι ζημίες για τους ασφαλισμένους με unit linked προγράμματα που έχουν επενδύσει σε ελληνικά κρατικά ομόλογα.

Δεν τίθεται βέβαια κανένα θέμα να μην καταβάλουν οι ασφαλιστικές το εγγυημένο επιτόκιο στα προγράμματα ζωής που το προβλέπουν ακόμη και αν οι ζημίες του χαρτοφυλακίου επενδύσεων είναι μεγάλες.

Η επιμήκυνση του χρόνου λήξης των ομολόγων, σε συνδυασμό με τα χαμηλότερα επιτόκια, θα επηρεάσει και το cash flow των εταιριών, θέμα όμως που μπορεί να αντιμετωπιστεί εφόσον επανακεφαλαιοποιηθούν.