Μοντέλο πιο ενεργής συμμετοχής των ιδιωτών στο Κτηματολόγιο αναζητά η κυβέρνηση για να προχωρήσει ένα έργο που σέρνεται επί δεκαετίες και θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα αντικίνητρα για επενδύσεις στην Ελλάδα. Όπως έχει υποστηρίξει ο υπουργός Περιβάλλοντος, κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, η συμμετοχή των ιδιωτών θεωρείται έσχατο μέτρο για την απεμπλοκή του έργου.

Μία λύση θεωρείται η πλήρης ιδιωτικοποίηση της Κτηματολόγιο Α.Ε., της εταιρίας που εποπτεύει τη σύνταξη του κτηματολογίου. Με αυτόν τον τρόπο ολόκληρη η διαδικασία θα περάσει σε ιδιώτες, ενώ το κράτος θα διατηρήσει ελεγκτικό ρόλο μέσω του υπουργείου Περιβάλλοντος. Δύσκολα, πάντως, θα βρεθεί ιδιώτης που θα αγοράσει την Κτηματολόγιο αν δεν υπάρξει ξεκάθαρο πλαίσιο για την προώθηση του έργου το οποίο σκοντάφτει σε πλήθος συμφέροντα (επαγγελματικών ομάδων, καταπατητών, επίορκων δημοσίων λειτουργών κ.ά.).

Οι γνωρίζοντες υποστηρίζουν πως το Κτηματολόγιο δεν προωθείται ή δεν λειτουργεί επειδή το θεσμικό πλαίσιο υλοποίησης και διαχείρισης παραμένει θολό. Σίγουρα δεν της λείπει το προσωπικό το οποίο (κατά τους αρμοδίους του ΥΠΕΚΑ) είναι υπερδιπλάσιο του απαιτούμενου αφού υπήρξε προνομιακό πεδίο διορισμών επί Γ. Σουφλιά στο ΥΠΕΧΩΔΕ αλλά και παλαιότερα.

Γι’ αυτό και εξετάζεται η λύση του στρατηγικού επενδυτή, ο οποίος θα αποκτήσει μειοψηφικό ποσοστό και τη διοίκηση της Κτηματολόγιο. Μάλιστα, είχαν δει το φως της δημοσιότητας πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες ενδιαφέρον για συμμετοχή στην Κτηματολόγιο Α.Ε. είχε εκδηλώσει και η Εκκλησία ως κάτοχος μεγάλης ακίνητης περιουσίας.

Πάντως, δύσκολα θα συναντήσει κάποιος ένα τέτοιο μοντέλο στην Ευρώπη (με εξαίρεση την Ελλάδα και την Αλβανία, στη Γηραιά Ήπειρο, λειτουργούν κτηματολόγια, τα περισσότερα εδώ και αιώνες). Στη δυτική Ευρώπη και στον Βορρά, ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα είναι σημαντικός. Γίνεται, όμως, μέσω εταιριών κτηματογράφησης ή ορκωτών εκτιμητών, οι οποίοι αναλαμβάνουν να συντάξουν ή να επικαιροποιήσουν τα δεδομένα του κτηματολογίου.

Ένα μοντέλο σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ, κατά κάποιον τρόπο) εφαρμόζεται εδώ και 200 χρόνια στη Δανία. Οι δραστηριότητες που συνδέονται με το κτηματολόγιο είναι μοιρασμένες ανάμεσα σε περίπου 80 ιδιωτικές εταιρίες και στην Αρχή Κτηματογράφησης, που ελέγχεται από το Δημόσιο. Οι ιδιώτες κάνουν όλη τη σχετική προεργασία (χαρτογράφηση, έλεγχοι κ.λπ. του ακινήτου) και προετοιμάζουν τα νομικά έγγραφα για την ένταξη στο κτηματολόγιο. Ο κρατικός οργανισμός εξασφαλίζει πως ο φάκελος κάθε καταχώρισης είναι συμβατός με τη νομοθεσία περί κτηματογράφησης και στη συνέχεια εγκρίνει την εγγραφή. Τα τελευταία χρόνια καταγράφονται συγχωνεύσεις μεταξύ των εταιριών ορκωτών εκτιμητών κ.λπ. στη Δανία και συγκέντρωση του κλάδου σε λίγες μεγάλες επιχειρήσεις.

Σε ολόκληρη τη Γερμανία, με εξαίρεση τη Βαυαρία, αδειοδοτημένοι εκτιμητές - μηχανικοί εκτελούν τις εργασίες κτηματογράφησης. Οι συμβολαιογράφοι ασχολούνται με το νομικό κομμάτι, κυρίως μέσω της επικύρωσης συναλλαγών σχετικών με τη γη. Ισχυρό ρόλο διαδραματίζει ο οργανισμός των επαγγελματιών του κλάδου, ο Deutscher Verein fur Vermessungswesen (DVW) - Gesellschaft fur Geodasie, Geoinformation und Landmanagement.

Στην Ελβετία, ο ιδιωτικός τομέας διεκπεραιώνει το 80% - 90% των συνολικών εργασιών για το κτηματολόγιο, από την αρχή της λειτουργίας του, τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Η συμμετοχή του γίνεται μέσω της ανάθεσης εργασιών (με διαγωνισμό) για τη σύνταξη των χαρτών, τη συγκέντρωση των νομικών και άλλων πληροφοριών για ένα π.χ. αγροτεμάχιο ή την αναβάθμιση των δεδομένων. Στην ουσία, οι ιδιώτες λειτουργούν ως δημόσιοι λειτουργοί προσφέροντας αποκεντρωμένες υπηρεσίες στους πολίτες, υπό την επίβλεψη των τοπικών αρχών που είναι υπεύθυνες για το κτηματολόγιο ή της ομοσπονδιακής αρχής.

Σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ευρώπης το Δημόσιο αδειοδοτεί αυτούς που ασχολούνται με κτηματογραφικές εργασίες (ορκωτοί εκτιμητές, μηχανικοί, κ.ά.) με την ολοκλήρωση συγκεκριμένης πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Επίσης, σχεδόν σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι οργανισμοί των ορκωτών εκτιμητών ή των μηχανικών έχουν ισχυρό ρόλο στη διαμόρφωση της πολιτικής και στη σύνταξη του κτηματολογίου.