Τα ενεργειακά σχέδια του άξονα Ριάντ-Αθήνας

Τις ευκαιρίες για προσέλκυση σαουδαραβικών επενδύσεων στην ενέργεια σηματοδοτεί το ενδιαφέρον του σουνιτικού βασιλείου για την ηλεκτρική διασύνδεση Αθήνας - Ριάντ και τα μεγαλόπνοα σχέδια για εξαγωγές καθαρού υδρογόνου προς την Ελλάδα και από εκεί μέσω αγωγών στη Β. Ευρώπη.

Στο πιο ώριμο εξ αυτών των projects, τον ηλεκτρικό διάδρομο Saudi Greek Interconnection, μια διασύνδεση μήκους άνω των 2.000 χλμ., το κοινό ελληνοαραβικό σχήμα μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και της σαουδαραβικής κρατικής National Grid έχει ήδη αναθέσει τις μελέτες σκοπιμότητας, που αναμένεται να έχουν παραδοθεί μέχρι τον Αύγουστο του 2025.

Στο δεύτερο σχέδιο, που βρίσκεται ακόμη σε πολύ πρώιμο στάδιο, η πρόθεση του Ριάντ είναι να καταφέρει να εξάγει στην Ευρώπη, πιθανώς μέσω Ελλάδας, το πράσινο υδρογόνο που θα παράγει η μεγαλύτερη μονάδα στον κόσμο που κατασκευάζει και η οποία αναμένεται να ξεκινήσει παραγωγή στα τέλη του 2026.

Αμφότερα τα projects συζητήθηκαν χθες μεταξύ του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θ. Σκυλακάκη και του Σαουδάραβα ομολόγου του Abdulaziz bin Salman bin Abdulaz σε τηλεδιάσκεψη, ενόψει της επικείμενης επίσκεψης Μητσοτάκη στο Ριάντ τη Δευτέρα.

Η ενέργεια, μαζί με τα telecoms και τις συνέργειες στις κατασκευές θα βρεθούν την επόμενη εβδομάδα στο επίκεντρο του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας - Σαουδικής Αραβίας, με τις ηλεκτρικές, πάντως, διασυνδέσεις μέσω Ελλάδας προς ΕΕ να καταλαμβάνουν την πρώτη θέση.

Το στοίχημα που παίζει το Ριάντ

Το στοίχημα που παίζει τα τελευταία χρόνια το Ριάντ να μετατραπεί σε ένα διεθνές κέντρο παραγωγής πράσινης ενέργειας φαίνεται από τις μαζικές επενδύσεις σε δίκτυα που δρομολογεί.

Στο σχέδιο είχε αναφερθεί το Νοέμβριο στην Αθήνα κατά το 13ο Arab - Hellenic Economic Forum, ο CEO της National Grid, Eng. Waleed Abdullah Al-Saadi. Συνοψίζεται στη κατασκευή 800 νέων σταθμών διανομής στη χώρα, επέκταση των γραμμών μεταφοράς κατά 300 χιλιόμετρα, νέα έργα που εξυπηρετούν την αυξανόμενη ζήτηση και συνδέουν στρατηγικά σημεία, όπως βιομηχανικές περιοχές και μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά και σε ένα εκτεταμένο δίκτυο διασύνδεσης με γειτονικές χώρες στον Κόλπο.

Το βασικό πλεονέκτημα βέβαια της περιοχής είναι οι πολύ χαμηλές τιμές. Σε διαγωνισμό που έγινε το περασμένο φθινόπωρο για 3,7 GW φωτοβολταϊκών στη Σαουδική Αραβία, οι χαμηλότερες προσφορές ανήλθαν σε 0,0129 $/kWh, σύμφωνα με το περιοδικό pv magazine International.

Η μελέτη και η όδευση του καλωδίου

Σε αυτή τη λογική στηρίζεται και ο Saudi Greek Interconnection, η μελέτη του οποίου που βρίσκεται σε εξέλιξη, θα κρίνει και την τελική του όδευση, γεγονός που εξαρτάται από τη βελτίωση ή μη των σχέσεων ανάμεσα στη Σ. Αραβία και το Ισραήλ.

Τυχόν εξομάλυνση των διμερών σχέσεων σε βάθος χρόνου, μετά και την κατάπαυση του πυρός στον Λίβανο, μπορεί να σημαίνει ότι το σουνιτικό βασίλειο θα επιλέξει η διαδρομή να συμπεριλάβει και το Ισραήλ, παρότι τα πάντα είναι ανοικτά, πόσο μάλλον όταν μιλάμε για ένα έργο που, εφόσον ωριμάσει, θα περάσουν πολλά χρόνια για να μπει σε φάση υλοποίησης.

Εννοείται ότι τόσο ο Saudi Greek Interconnection όσο και ο Great Sea Interconnector (Ελλάδα - Κύπρος - Ισραήλ) έχουν αξία μόνο εφόσον ενωθούν με έναν τέταρτο άξονα, αυτή τη φορά κάθετο, τον διάδρομο Ελλάδας - Γερμανίας (Green Αegean). Είναι μονόδρομος, προκειμένου να βρουν διέξοδο όλοι αυτοί οι τεράστιοι όγκοι ενέργειας από Μ. Ανατολή και τη Β. Αφρική προς την Ελλάδα.

Τα φαραωνικά πλάνα για το υδρογόνο

Το άλλο μεγάλο στοίχημα που παίζει το Ριάντ είναι να κάνει τη Σαουδική Αραβία έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς υδρογόνου στον κόσμο, χωρίς να είναι πάντως σαφές αν έχουν βρεθεί και οι αγοραστές.

Τα μεγαλόπνοα και φαραωνικά σχέδια του βασιλείου προβλέπουν τη χρηματοδότηση μέσω του κρατικού ταμείου πλούτου, επενδύσεων της τάξης των 10 δισ. δολαρίων, όπως αναφέρουν κατά καιρούς Σαουδάραβες αξιωματούχοι, ωστόσο παραμένει ασαφές πώς θα καταστεί δυνατό να μειωθεί το δαπανηρό κόστος της παραγωγής πράσινου υδρογόνου, πόσος χρόνος θα απαιτηθεί για τις υποδομές και πώς θα μεταφέρεται στις αγορές της Ευρώπης.

Στο πλαίσιο αυτό το Ριάντ συζητά τη δυνατότητα μεταφοράς υδρογόνου μέσω πλοίων στην Ελλάδα και από εκεί την εξαγωγή του προς τις αγορές της Β. Ευρώπης, πιθανώς μέσω του λεγόμενου σχεδίου «South East Europe Hydrogen Corridor».

Τη δημιουργία ενός διαδρόμου μεταφοράς υδρογόνου 3.000 χλμ., που συζητούν σε αρχικό στάδιο, επτά συνολικά Διαχειριστές Φυσικού Αερίου από χώρες της ΝΑ Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένου του ΔΕΣΦΑ.