Ηλεκτρική Διασύνδεση: Το κράτος θα καλύψει το «premium» του γεωπολιτικού ρίσκου

Κάλυψη από τον κρατικό προϋπολογισμό της επιπλέον επιβάρυνσης που θα προκύψει για τον Ελληνα καταναλωτή στο κακό σενάριο, που λόγω ανωτέρας βίας και γεωπολιτικού κινδύνου, δηλαδή του τουρκικού παράγοντα, μπλοκάρει η διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου, προβλέπει η τροπολογία που κατατέθηκε αργά χθες το βράδυ στη Βουλή.

Κατ' εφαρμογή της συμφωνίας Αθηνών - Λευκωσίας, η διάταξη ορίζει ότι ο επιμερισμός του γεωπολιτικού ρίσκου κατανέμεται ισόποσα, 50%-50%, μεταξύ των δύο χωρών, έναντι του αρχικού 63% η Κύπρος (ως η βασική ωφελούμενη), 37% η Ελλάδα.

Και προβλέπει ότι αν τα πράγματα πάρουν αρνητική τροπή και το έργο δεν υλοποιηθεί, «εξαιτίας εξωτερικών παραγόντων, εκτός του ελέγχου, της ευθύνης και της υπαιτιότητας του φορέα υλοποίησης και των συμβαλλόμενων με αυτόν προμηθευτών και αναδόχων», τότε η Ελλάδα θα επιβαρυνθεί με τις μισές από τις δαπάνες που θα έχει μέχρι τότε κάνει ο ΑΔΜΗΕ, τις οποίες και δικαιούται να ανακτήσει. Αλλά για να μην πληρώσουν οι Ελληνες καταναλωτές στο κακό αυτό σενάριο το γεωπολιτικό «premium», δηλαδή μια αύξηση στους λογαριασμούς τους (μέσω των χρεώσεων χρήσης συστήματος), η διάταξη ορίζει ότι την όποια διαφορά θα την καταβάλει ο κρατικός προϋπολογισμός, κατόπιν σχετικής εισήγησης της ΡΑΑΕΥ. 

Η τροπολογία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας κατατέθηκε αργά χθες το βράδυ στο νομοσχέδιο του υπ. Εθνικής Οικονομίας για τις δημόσιες επενδύσεις, το οποίο αναμένεται να ψηφιστεί σήμερα στη Βουλή και θωρακίζει νομοθετικά τη δέσμευση που έλαβε η Αθήνα έναντι της Λευκωσίας, με αντάλλαγμα τη μετοχική είσοδο της Κυπριακής Δημοκρατίας στο έργο, τροποποιώντας την αρχική αναλογία 63%- 37% στη διασυνοριακή συμφωνία κατανομής κόστους του έργου (CBCA), του 2017.

Το ακριβές ποσό ανάκτησης που αναλογεί στην τυχόν διαφορά, ο χρόνος ανάκτησής του, η κατ’ έτος κατανομή του, ο καθορισμός του ετήσιου ποσού προς απόδοση από τον κρατικό προϋπολογισμό και κάθε ειδικότερο θέμα θα καθορίζονται με κοινή απόφαση των υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατόπιν εισήγησης της ΡΑΑΕΥ, δυο μήνες από την υποβολή της. Η δε εισήγηση θα πρέπει να υποβάλλεται μέσα σε ένα μήνα από κοινή απόφαση με τον ρυθμιστή της Κύπρου, η οποία θα διαπιστώνει τη συνδρομή εξωτερικών παραγόντων, για τους οποίους δεν φέρει ευθύνη ο φορέα υλοποίησης.

Η θεσμοθέτηση του 50%-50% δεν συμπεριλαμβανόταν στις προϋποθέσεις της συμφωνίας μεταξύ Αθηνών και Λευκωσίας, εντούτοις η κυβέρνηση έκρινε ότι λόγω της γεωπολιτικής του διάστασης, πρέπει να θωρακιστεί νομοθετικά.

Ενδιαφέρον επομένως θα έχει τυχόν τοποθέτηση σήμερα στη Βουλή από τον αρμόδιο υπουργό Θόδωρο Σκυλακάκη, με κυβερνητικές πηγές να εξηγούν ότι με τη συγκεκριμένη κίνηση η Ελλάδα θέλει να στείλει το μήνυμα πως διαθέτει πολύ ισχυρή θέση σε θέματα Διεθνούς Δικαίου και δεν φοβάται τον κίνδυνο, γι’ αυτό άλλωστε και αναλαμβάνει ακόμη μεγαλύτερο κομμάτι του γεωπολιτικού ρίσκου, αντί για το αρχικό 37%.

Το τάιμιγκ δεν είναι τυχαίο. Αμέσως μόλις αρθεί το suspension του έργου και σταλεί από τον ΑΔΜΗΕ το πράσινο φως στη Nexans για συνέχιση της κατασκευής του καλωδίου, θα ξεκινήσουν και πάλι οι θαλάσσιες έρευνες για την πόντιση, που, όπως επαναλαμβάνουν κυβερνητικές πηγές, με βάση το Διεθνές Δίκαιο είναι ελεύθερες στα διεθνή ύδατα και δεν μπορούν να συγχέονται με τις εκτός χωρικών υδάτων διεκδικήσεις (ΑΟΖ, υφαλοκρηπίδα, κ.λπ.).

Στη ρύθμιση προβλέπεται επίσης ότι «ο ΑΔΜΗΕ προβαίνει στις καταβολές που απαιτούνται για τη συνέχιση των εργασιών στο πλαίσιο των κατασκευαστικών συμβάσεων που έχει συνάψει (σ.σ. με τη γαλλική Nexans) έως του ποσού των 26,8 εκατ. ευρώ, παράλληλα με τη διαδικασία έκδοσης των αποφάσεων των ρυθμιστικών αρχών Ελλάδας και Κύπρου για τον καθορισμό του ρυθμιζόμενου εσόδου του έργου για το 2025 και βάσει του υφιστάμενου κατά τη θέση σε ισχύ του παρόντος ρυθμιστικού πλαισίου».

Είχε προηγηθεί κοινή απόφαση των ρυθμιστών των δύο χωρών με την οποία ενέκριναν ότι οι κεφαλαιουχικές δαπάνες (capex) του έργου έως το τέλος του 2025 θα είναι ύψους 571 εκατ. ευρώ, βάσει των οποίων υπολογίζεται και το έσοδο.

Με την ψήφιση της ρύθμισης ανοίγει ο δρόμος για να σταλεί το Full Notice to Proceed προς τη Nexans και άρα να επανεκκινήσει το project, με την ελληνική πλευρά να μιλά για «έγκαιρη αποστολή», έτσι ώστε το συγκεκριμένο ζήτημα να μην παραγάγει το οποιοδήποτε ζημιογόνο αποτέλεσμα, εν προκειμένω αύξηση στον προϋπολογισμό του έργου. 

*Δείτε ολόκληρη την τροπολογία στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".