Τουρισμός: Πέντε σκιές για το φετινό καλοκαίρι

Σε μία χρονιά με «άγνωστους Χ» εξελίσσεται το 2023 για τον ελληνικό τουρισμό, με τις επιδόσεις που έχουν καταγράψει μέχρι στιγμής οι δημοφιλείς προορισμοί ανά την Ελλάδα να είναι κατώτερες των αρχικών προσδοκιών και να αποκλίνουν σε πολλές περιπτώσεις από τα περσινά νούμερα.

1. Οι επιχειρηματίες του κλάδου προσδοκούν σε αναθέρμανση της ζήτησης, αρχής γενομένης από τον Ιούνιο, στοχεύοντας σταθερά σε επιδόσεις υψηλότερες από εκείνες του 2019. Ωστόσο οι πληθωριστικές πιέσεις που έχουν περιορίσει σε μεγάλο βαθμό το διαθέσιμο εισόδημα του μέσου ευρωπαίου ταξιδιώτη, ο οποίος πλέον στρέφεται στο μαζικό μοντέλο τουρισμού και τα πακέτα all inclusive προκειμένου να μπορέσει να ελέγξει το κόστος των διακοπών του, και οι αυξημένες σε διψήφιο ποσοστό τουλάχιστον 10% τιμές των πακέτων έχουν διαμορφώσει ένα περιβάλλον έντονης υποτονικότητας στην έναρξη της σεζόν, εγείροντας προβληματισμό στους κύκλους της τουριστικής αγοράς.

2. Στους παράγοντες που επηρεάζουν τη ζήτηση για τους ελληνικούς προορισμούς οι επιχειρηματίες του κλάδου προσθέτουν τον ισχυρό ανταγωνισμό που μαίνεται στη λεκάνη της Μεσογείου και τις καιρικές συνθήκες που αποθαρρύνουν τους ταξιδιώτες από τον προγραμματισμό των διακοπών τους με κρατήσεις της τελευταίας στιγμής -οι οποίες είναι περιορισμένες σε σχέση με προηγούμενες χρονιές. Βέβαια, εκτιμούν ότι η τουριστική κίνηση θα ενισχυθεί άμεσα, με τις πληρότητες να ανεβάζουν ήδη ταχύτητα στο 70%-80%, και ποντάρουν στη ζήτηση που θα καταγραφεί την περίοδο εκτός του «θερμού» διμήνου Ιουλίου - Αυγούστου, προκειμένου να καλυφθεί το χαμένο έδαφος του Μαΐου και να επιτευχθεί ο στόχος των 20 δισ. ευρώ ταξιδιωτικών εισπράξεων για το 2023. Στη λογική αυτή ιδιαίτερη βαρύτητα θα έχει ο Σεπτέμβριος, ο οποίος μέχρι στιγμής σε κάποιους προορισμούς, βάσει αρχικών ενδείξεων ως προς τις προκρατήσεις, είναι καλύτερος ακόμη και από τον Αύγουστο.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της υποτονικότητας που διαπιστώνεται στην έναρξη της σεζόν είναι το γεγονός ότι ακόμη και πρωτοκλασάτοι τουριστικοί προορισμοί της χώρας υπολείπονται σημαντικά σε σχέση με τα περσινά δεδομένα, με τη φέρουσα ικανότητα και την ανεπάρκεια των υποδομών να εκτιμάται ότι έχουν συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση.

3. Ανησυχία προκαλούν, την ίδια στιγμή, οι ακυρώσεις και οι καθυστερήσεις πτήσεων σε μεγάλα ευρωπαϊκά αεροδρόμια χωρών που τροφοδοτούν κάθε χρόνο με εκατομμύρια τουρίστες την Ελλάδα, όπως του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας και της Ολλανδίας. Παράγοντες της αγοράς φοβούνται ντόμινο ακυρώσεων κατά την περίοδο υψηλής ζήτησης, ενδεχόμενο που θα επηρεάσει, όπως επισημαίνουν, την εξέλιξη της σεζόν.

4. Στις παραμέτρους που θα κρίνουν τελικά την πορεία της σεζόν συγκαταλέγεται και η υστέρηση που καταγράφεται από τη γερμανική αγορά. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία του Air Data Tracker, του ψηφιακού κόμβου του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (INSETΕ) για την ανάλυση δεδομένων εισερχόμενων διεθνών πτήσεων, καταγράφεται πτώση σε ποσοστό 6,3% σε σχέση με το 2022 ως προς τον αριθμό των προσφερόμενων αεροπορικών θέσεων από τη Γερμανία για το διάστημα Μαρτίου - Οκτωβρίου, με το σχετικό νούμερο να διαμορφώνεται σε 4,3 εκατομμύρια.

5. Με δεδομένο, δε, ότι η γερμανική είναι μια υψηλής στρατηγικής σημασίας αγορά για τον ελληνικό τουρισμό, αφού μαζί με τη βρετανική αποτελούν τις κύριες πηγές εισερχόμενων τουριστών για την Ελλάδα, η υστέρηση αυτή προβληματίζει σε πρώτο επίπεδο τους παράγοντες του κλάδου. Αποδίδουν, μάλιστα, αυτή τη μείωση στον υψηλό πληθωρισμό που έχει περιορίσει αισθητά την αγοραστική δύναμη του μέσου Γερμανού ταξιδιώτη, καθώς και στον ισχυρό ανταγωνισμό από τη γειτονική Τουρκία. Όπως αναφέρουν, τα πακέτα που προσφέρει η γειτονική χώρα, λόγω της υποτίμησης του νομίσματός της και του γενικότερου οικονομικού περιβάλλοντος που επικρατεί, έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον των Γερμανών -και όχι μόνο- που αναζητούν εναλλακτικούς και πιο οικονομικούς προορισμούς για τις διακοπές τους. Στην κατεύθυνση αυτή, μάλιστα, πολλοί ισχυροί tour operators, με στόχο να αυξήσουν το περιθώριο κέρδους τους, κατευθύνουν τους Γερμανούς στη γειτονική Τουρκία, όπου τα πακέτα ενδεχομένως να είναι ακόμη και 30% φθηνότερα σε σχέση με τα αντίστοιχα που πωλούνται με προορισμό την Ελλάδα.

Ενδεικτικά της σημασίας της γερμανικής αγοράς για τον ελληνικό τουρισμό είναι τα περσινά νούμερα, βάσει των οποίων πρώτη σε επίπεδο εισπράξεων τερμάτισε για μία ακόμη χρονιά η Γερμανία.

Συγκεκριμένα, οι Γερμανοί δαπάνησαν 3,25 δισ. ευρώ το 2022, ποσό αυξημένο κατά 10% σε σχέση με το 2019 και κατά 40,6% συγκριτικά με το 2021. Σε επίπεδο αφίξεων, η γερμανική αγορά βρέθηκε στη δεύτερη θέση, πίσω από τη βρετανική, με 4,35 εκατ. ταξιδιώτες να επισκέπτονται την Ελλάδα το 2022. Πάντως, οι επιχειρηματίες του τουρισμού εκτιμούν ότι το «κενό» που αφήνει η γερμανική αγορά θα καλυφθεί από άλλες, όπως η βρετανική, η οποία απ’ ό,τι φαίνεται θα πρωταγωνιστήσει και φέτος, και η πολωνική, η οποία επανέρχεται δυναμικά μετά την πτώση που κατέγραψε την περίοδο της πανδημίας.